ولی‌الله سیف عصر روز چهارشنبه در جلسه ستاد تسهیل تولید در محل استانداری خراسان رضوی اظهار داشت: نظام بانکی نقشی جدی در اقتصاد مقاومتی دارد و همدلی، حلقه‌ای موثر در این بخش است.
وی با اشاره به اینکه تورم به کمتر از 10 درصد رسیده است بیان کرد: با این وجود انتقاد از دولت این است که چرا سیاست انقباضی در پیش گرفته اما در عین حال سال گذشته 30 درصد رشد نقدینگی داشتیم.
*در سال 94 با شوک شدید نفتی مواجه بودیم
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه پیش از سال 93، 8 فصل دچار رکود بودیم خاطرنشان کرد: با این حال در سال 93، 3 درصد رشد اقتصادی داشتیم.
سیف ادامه داد: در سال 94 با شوک شدید نفتی مواجه بودیم که آرامش بازار را به هم زد اما توانستیم ارزش پول ملی را حفظ کنیم در حالی که کشور شمالی ما با تزریق 85 میلیارد دلار در بازار این توازن حفظ نکرده و شاهد کاهش ارزش پول آن به نصف بودیم.
وی با بیان اینکه سال اقتصاد مقاومتی یکی از دستور کارهای نظام بانکی است خاطرنشان کرد: در 3 سال گذشته دستاورد بسیار مهمی در حوزه اقتصاد به وجود آمده و آن این است که اقتصاد ما قابل پیش‌بینی شده و این موضوع برای سرمایه‌گذاری بسیار مهم است زیرا در یک اقتصاد متزلزل و غیر قابل پیش‌بینی هیچ فردی ورود پیدا نمی‌کند.
*نشانه‌های تحرک و خروج از رکود در فصل آخر سال 94 آغاز شد
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به التهابات اقتصادی سنوات اخیر بیان کرد: در چند سال گذشته هیچکس جرأت تصمیم‌گیری نداشته اما هم‌اکنون با توجه به اینکه نشانه‌های تحرک و خروج از رکود در فصل آخر سال 94 آغاز شده پیش‌بینی این است که این میزان رشد در سال 95 به 5 درصد برسد.
سیف ادامه داد: گزارشات اقتصادی ایران از دیدگاه مجامع بین‌المللی نیز تحرکات را تائید کرده و گواه این است که اقدامات انجام شده در ایران برای بهبود وضعیت اقتصادی ارزیابی شده و منطبق با اصول است.
وی با تأکید بر اینکه اصول و مبانی اقتصاد مقاومتی مسیر تحقق رشد بالای اقتصادی در کشور است، بیان کرد: در واقع اقتصاد مقاومتی همین مقاوم کردن اقتصاد در برابر افزایش و کاهش ناگهانی قیمت نفت در بازار است.
* نظام بانکی 90 درصد بار تأمین مالی کشور را به دوش می‌کشد
رئیس کل بانک مرکزی با تائید اینکه نظام بانکی مشکل دارد تصریح کرد: مشکل اصلی نظام بانکی این است که همواره توقعات بالایی از این سیستم وجود داشته و در واقع انتظار می‌رود که نظام بانکی بتواند تمام تأمین بانکی کشور را انجام دهد.
سیف ادامه داد: این در حالی است که نظام مالی ما دچار پدیده تنگنای اعتباری است و نیمی از اموال آن منجمد و غیر قابل استفاده هستند.
وی بیان کرد: قدرت اعطای تسهیلات نصف شده و نظام بانکی 90 درصد بار تأمین مالی کشور را به دوش می‌کشد.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه در هیچ کشوری این حجم تأمین مالی بر عهده بانک نیست، تصریح کرد: در بسیاری از کشورها سهم بانکها از تأمین مالی کشور 50 درصد و برای بنگاه‌های کوچک و متوسط سرمایه در گردش است.
سیف تأکید کرد: پس از این تأمین مالی بنگاه‌های بزرگ و سرمایه‌گذاری بلندمدت باید با استفاده از ابزارهای بازار سرمایه انجام شده و سپرده‌گذاری در سیستم بانکی حداکثر یکساله باشد.
*سال گذشته 467 هزار میلیارد تومان تسهیلات اعطا شد
وی افزود: با این حال در کشور ایران و به ویژه بعد از انقلاب اسلامی نظام بانکی چشم امید سرمایه‌گذار بوده و همه توقعات بر این سیستم متمرکز شده است.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به موضوع مصرف نشدن تمام منابع بانکی در برخی از استان‌ها خاطرنشان کرد: در صورتی که منابع بانکی در یک استان مصرف نشود در پروژه‌های دیگر استان‌ها به مصرف در می‌آید و البته باید گفت ارقام ذکر شده در مورد نسبت منابع به مصارف بانکی واقعی نیست زیرا برخی از پروژه‌های بسیار بزرگ که از مرکز تأمین مالی می‌شوند در حساب‌های استانی محاسبه نمی‌شوند.
سیف خاطرنشان کرد: از این به بعد اطلاعات مربوط به میزان سرمایه‌گذاری‌های مرکز در استان‌ها به سرپرستی شعب داده می‌شود تا محاسبات درست را انجام دهند.
وی با بیان اینکه نظام بانکی با تمام توانش سعی دارد نقش مهمی در اقتصاد ایفا کند خاطرنشان کرد: سال گذشته 467 هزار میلیارد تومان تسهیلات اعطا شده که حدود 50 درصد آن موارد تمدیدی و تجدیدی از گذشته بوده است.
* 200 هزار میلیارد تومان تزریق اعتبار جدید ساماند‌زهی 7 هزار و 500 واحد کوچک و متوسط
رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: در سال جدید نیز 200 هزار میلیارد تومان تزریق اعتبار جدید صورت گرفته تا 7 هزار و 500 واحد کوچک و متوسط ساماندهی شوند.
سیف بانکها را یکی از حلقه‌های فعالیت اقتصادی برشمرد و بیان کرد: اگر الزامات و اقتضائات در آنها رعایت نشود مشکلاتی برای آنها به وجود می‌آید.
وی با اشاره به مسئولیت مدیران عامل و سرپرستان شعب بانکها در استان‌ها تأکید کرد: هم‌اکنون منابع بانکی بسیار محدود بوده و مسئولان باید بتوانند با انجام اقدامات کارشناسی این میزان را به بهترین نحو مورد استفاده قرار دهند.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: در این راستا اگر واحدی مشمول دریافت تسهیلات بانکی نشود نباید جبهه بگیرد.
سیف تأکید کرد: بانکها نیز در این زمینه باید اقدامات لازم را انجام دهند و پروژه‌هایی با ارزش که به صورت قطع با تزریق نقدینگی و تأمین سرمایه در گردش فعالیت خود را آغاز کرده و به سوددهی می‌رسند تسهیلات لازم را اعطا کنند.
*شرایط اعطای تسهیلات به واحدهای تولیدی
وی با تأکید بر اینکه به هیچ‌وجه هیچ بانکی نباید اصول خود را زیر پا بگذارد خاطرنشان کرد: هیچ بانکی حق اعطای تسهیلاتی که گمان می‌کند امکان بازگشت آن وجود ندارد را نباید پرداخت کند.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: طرح‌های زودبازده که همه تبدیل به معوقات شده و روی آنها کار کارشناسی انجام نشده بود دیگر پرداخت نشده و باید به دقت ارزیابی شود که کدام پروژه‌ها تولیداتی دارند که بازار مصرف داشته و در صورت فروش علاوه بر تولید ارزش افزوده اشتغال ایجاد می‌کنند.
سیف بیان کرد: برای تسهیل این موضوع مبانی مانند چک برگشتی و مطالبات وجود داشت که البته نمی‌توان از آنها گذر کرد اما در صورت وجود موضوعات یاد شده می‌توان روی آن سرمایه‌گذاری کرد.
وی با بیان اینکه کارگروه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید خراسان رضوی اعلام کرده که تنها 41 درصد واحدها مشکل مالی دارند،خاطرنشان کرد: این موضوع نشان از عملکرد مناسب کمیته عارضه‌یابی در خراسان رضوی دارد.
*اقدامات مقتضی برای پرداخت تسهیلات در دستور کار قرار گیرد
رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: تمام این واحدها باید به صورت تک به تک و بانک به بانک تقسیم شده، مشکلات آنها بررسی شود و اقدامات مقتضی برای پرداخت تسهیلات به آنها در دستور کار قرار گیرد.
سیف ادامه داد: اگر این تردید وجود دارد که یکی بنگاه امکان خلق ارزش را دارد یا خیر باید دلایل کارشناسی به بانکها ارائه داده شده و تمام آنها موظف به پرداخت تسهیلات به واحدهای دارای توجیه اقتصادی هستند.
وی با تأکید بر اینکه هر خط تولید یک دوره حیات دارد، تصریح کرد: برخی از صاحبان صنایع با انجان نوآوری طول عمر خط تولید و بهره‌وری اقتصادی آن را افزایش داده و واحد خود را از ورشکستگی نجات می‌دهند اما باید گفت ورشکستگی هر واحد همیشه مشکل نیست زیرا برخی از تولیدات از توجیه اقتصادی و یا ذائقه بازار مصرف خارج شده است.
*سیف وضعیت اقتصادی سال 95 را همراه با جهش پیش‌بینی کرد
رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر اینکه بانکی تسهیلات اعطا نکند سودآوری ندارد، بیان کرد: نگهداری منابع در بانک هزینه‌زا بوده و باید به سرعت آن را مصرف کرد و در سال 95 با توجه به حساسیت‌های موجود و تأکید مقام معظم رهبری به موضوع اقتصاد مقاومتی انتظار بهترین عملکرد را از تمام بانکهای عامل داریم.
سیف وضعیت اقتصادی سال 95 را همراه با جهش پیش‌بینی کرد و افزود: اقتصاد موضوع نخست و اولویت اول در این سال بوده و بانکها هم باید با تمام وجود در این راستا بکوشند.
وی تصریح کرد: هر اقدامی از طرف بانکهای عامل انجام شود که دلیل بر نبود درک متقابل و یا همکاری کردن بانکها باشد باید به سرعت توسط استانداران گزارش شده تا مراتب مورد پیگیری قرار بگیرد.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: اگر کارگروه رفع موانع تولید به این نتیجه برسد که باید به واحدی تسهیلات اعطا شود اما بانک از پرداخت آن امتناع کند حتماً احساس وظیفه کرده و برای رفع مشکل ورود پیدا می‌کنیم.
*برخی از بانکها در تمرکز اختیارات در تهران افراط می‌کنند
سیف در توضیح درخواست رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی مبنی بر حمایت مالی از صنایع بزرگ خراسان رضوی اظهار داشت: سرمایه‌گذاری در واحدهای بزرگ باید به صورت جداگانه بررسی شوند که کارشناسی برخی از آنها در سطح توانمندی استان نبوده و برای تفویض اختیار نیز باید بتوان توان کارشناسی استان را افزایش داد که در بسیاری از موارد مقدور نیست.
وی با تأکید بر اینکه برخی از بانکها در تمرکز اختیارات در تهران افراط می‌کنند، اذعان کرد: با اینکه این موضوع یک مسئله داخلی است اما بانک مرکزی می‌تواند به آنها توصیه کند که برخی از روندها را تسریع کنند.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: پروژه‌هایی که دارای شرایط و اقتضائات لازم باشند اما بانک از پرداخت تسهیلات به آنها امتناع کند باید حداکثر ظرف 2 هفته به تهران ارسال و پاسخ آنها را دریافت کنند و در صورت لزوم بانکهای عامل به علت همکاری نامناسب مجازات می‌شوند اما باید در نظر داشت کار کارشناسی پروژه‌های بزرگ زمان زیادی نیاز دارد اما در صورت حصول نتیجه زمان پرداخت آن کوتاه است.
*به هیچ وجه سود بانکی بالای 10 درصد برای صنعت توجیه ندارد
سیف با تأکید بر اینکه به هیچ وجه سود بانکی بالای 10 درصد برای صنعت توجیه ندارد، تصریح کرد: اما باید در نظر داشت که هم‌اکنون نظام بانکی با مشکلاتی مانند وجود 40 تا 50 درصد دارایی بدون بازده و بازار آشفته روبه‌رو است.
وی در ارتباط با مشکلات مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز بیان کرد: این رقبای غیرحرفه‌ای با پرداخت‌های بدون حساب و کتاب سود مشکلات و چالش‌هایی برای بانکها به وجود آوردند زیرا برخی از آنها با پرداخت تا 35 درصد سود به سپرده‌ها منابع مالی بانکهای مجاز را جذب کرده و سبب به وجود آمدن بی‌تعادلی در ساختار نرخ‌های تسهیلات شدند.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: با اقدامات انجام شده سعی بر این است که به مرور التهابات این حوزه کاهش یافته و هم‌اکنون با توجه به افزایش منابع بانکی و بهبود وضعیت اقتصادی نرخ تسهیلات 15 و 18 درصد اعلام شده است.
*تعهدی برای وجود نرخ سود دستوری در بانکها وجود ندارد
سیف با بیان اینکه تخلفاتی در نظام بانکی وجود دارد بیان کرد: بازرس‌های بانک مرکزی در حال انجام امور مربوطه بوده و در صورت پیدا کردن موارد خلاف قانون مجازات‌هایی در نظر گرفته می‌شود که شیوه‌های آنها نسبت به سابق مؤثرتر است.
وی افزود: همچنین بانک مرکزی به بازار بین بانکی نظارت داشته و سود آن را از حدود 27 درصد به 16 تا 17 درصد رسانده و با نبود تعادل در حال فروکش کردن است.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه تعهدی برای وجود نرخ دستوری در بانکها وجود ندارد خاطرنشان کرد: در واقع نرخ سود بانکی با توجه به وضعیت بازار مشخص می‌شود.
سیف افزود: نرخ سود بانکی 18 و 16 درصد کنونی نیز قابل قبول نیست و باید با اختلاف 2 تا 3 درصدی با تورم متعادل شود.
وی با اشاره به وضعیت موجود در فضای بین‌المللی خاطرنشان کرد: این وضعیت هم‌اکنون کاملاً متحول شده و ارتباطات کارگزاری به صورت جدی شکل گرفته است.
رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: هم‌اکنون 470 ارتباط با کارگزاری‌های مختلف داریم که روند کار آنها هر روز عادی‌تر می‌شود.
سیف با بیان اینکه بانکهای اروپایی به تدریج تمایل به همکاری با بانکهای ایرانی پیدا می‌کنند، خاطرنشان کرد: بانکهای آلمانی نگاهشان تغییر کرده و فضا به سمت بهبود پیش می‌رود.
*آینده نزدیک شاهد حضور اروپایی‌ها برای خدمات‌رسانی به بانکهای ایرانی خواهیم بود
وی با بیان اینکه سابق بر این ارتباطات مناسبی با بانکهای اروپایی داشتیم، اظهار داشت: اما از تمام این ارتباطات تنها 10 درصد آن مورد استفاده قرار می‌گرفت و بازگشت به این وضعیت اصلا دور نبوده و در آینده نزدیک شاهد هستیم که اروپایی‌ها برای خدمات‌رسانی به بانکهای ایرانی وارد عمل می‌شوند.
رئیس کل بانک مرکزی یکسان‌سازی نرخ ارز یکی از دستور کارهای نظام بانکی در سال 95 دانست و بیان کرد: در هفته آینده بر‌اساس نرخ ارز آزاد به بانکها مجوز فعالیت داده می‌شود و صادرکنندگان می‌‌توانند ارزهای حاصل از صادرات خود را به نظام بانکی تحویل دهند.
سیف با اشاره به پیشرفت سیستم‌های بانکی خاطرنشان کرد: در 3 ماهه نخست سال 95 در مقایسه با مدت زمان مشابه در سال گذشته 44 درصد رشد میزان اعطای تسهیلات را شاهد بوده‌ایم و باید گفت که 90 درصد این دستاوردها به علت انضباط پولی و مالی است که دولت برای نظام بانکی گذاشته است.
وی با تأکید بر اینکه برخی اوقات استثنائات بیش از حدی برای بدحسابی‌ها در نظام بانکی گذاشته می‌شود، اظهار داشت: نظام اقتصادی به گونه‌ای است که هر دو طرف باید یکدیگر را درک کنند به این معنی که هم بانک باید تولید را درک کند و هم تولید بانک را.
*افزایش پلکانی جرایم تسهیلات بانکی مشکلاتی را برای واحدهای تولیدی به وجود آورده بود
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: در برخی از بانکها مشاهده شده که برای دریافت وثایق افراط شده که در مورد تولید این دیدگاه باید متعادل شود.
سیف در ارتباط با نحوه عملکرد صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری بیان کرد: این صندوق برای حمایت از صنایع کوچک تشکیل شده اما نباید استفاده از آن به حدی برسد که برای ضمانت‌نامه‌های صادره از آن توان پاسخگویی وجود نداشته باشد.
وی با بیان اینکه افزایش پلکانی جرایم تسهیلات بانکی مشکلاتی را برای واحدهای تولیدی به وجود آورده بود خاطرنشان کرد: این نرخ هم‌اکنون به صورت ثابت با رقم 6 درصد محاسبه شده و در صورتی که بانکی پیش از این مقدار را از مشتری دریافت کند مرتکب تخلف شده است؛ علاوه بر این زمانی که فردی بدهی خود را تقسیط می‌کند شامل این 6 درصد جریمه نمی‌شود.
رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: اگر واحدی علائم ورشکستگی داشته باشد و بانکی به آن تسهیلات پرداخت کند حتی اگر وثیقه‌ای برای پرداخت تسهیلات داده باشد ابزارهای گرفتن مطالبات از بانک سلب می‌شود.
