پایگاه اینترنتی اویل پرایس در گزارشی به امضای قرادادهای جدید میان ایران و هند در حوزه نفت و گاز اشاره کرد و سرمایهگذاری هند در توسعه بندر چابهار را عامل واکنشهای منطقهای دانست.
در این گزارش آمده است: در پی امضای توافق هستهای میان ایران و گروه 1+5، تحریمهای اقتصادی علیه تهران لغو شد و سرمایهگذاران خارجی بسیاری برای مشارکت در طرحهای پرسود ایران اعلام آمادگی کردند. به دلیل اعمال سالها تحریم علیه ایران، پروژههای نفت و گاز این کشور تقریبا دست نخورده باقی مانده بود و آن دسته از شرکتهای خارجی که در امضای قرارداد با ایران پیشقدم شدند، فرصت بهتری برای بهرهوری و رسیدن به سود مطمئن دارند.
هند تقریبا آخرین کشوری بود که با ایران قرراداد همکاری در حوزه نفت و گاز امضا کرد. این تفاهمنامه به گسترش و توسعه بندر تجاری چابهار مربوط میشود و برای هر دو کشور فرصتهای تجاری و اقتصادی بسیاری به همراه خواهد داشت. تفاهمنامه جدید نه تنها به رونق اقتصادی در منطقه کمک خواهد؛ بلکه فصل جدیدی از روابط دیپلماتیک را میان ایران، هند و حتی پاکستان آغاز میکند.
برای ایران، لغو تحریمهای بین المللی فرصت خوبی بوجود آورده است تا پس از سالها تحریم اقتصادی، بار دیگر وارد بازارهای بینالمللی شود. ایران در مدت کوتاه پس از لغو تحریمها، با کشورهای فرانسه، ایتالیا، چین، کره جنوبی و هند قراردادهای تجاری امضا کرد. تهران امیدوار است این قراردادهای بتواند 400 میلیارد دلار سرمایهگذاری مستقیم خارجی را وارد کشور کند. در طرف دیگر، "نارندرا موندی،" نخست وزیر هند، نیز تلاش میکند با امضای قراردادهای جدید، به رشد اقتصادی این کشور کمک کند و علاوه بر آن روابط استراتزیک هند را در سطح بین الملل توسعه دهد. قرارداد با ایران به هند این فرصت را میدهد تا مسیری برای انتقال کالاهای این کشور به افغانستان و هند مرکزی باز کند و خود بتواند گاز طبیعی مورد نیاز کشور را از طریق این مسیر به هند برساند. فرصت برقراری روابط نزدیک دیپلماتیک با ایران که دارای اکثریت جمعیت شیعه است نیز از دیگر اهداف نخست وزیر هند بود. هند دارای 45 میلیون نفر مسلمان شیعه است و تقارب فرهنگی و مذهبی خوبی با ایران دارد.
هند میتواند از مسیر ترانزیت جدید، علاوه بر ورود به بازار ایران و افغانستان، به سمت کشورهای آسیای مرکزی و حتی روسیه نیز راه یابد. هند میتواند با کمک بندرگاه چابهار، به افغانستان دسترسی پیدا کند. مودی در ماه جاری میلادی به افغانستان سفر خواهد کرد تا قرارداد تجاری سه جانبهای را میان هند، افغانستان و ایران امضا کند.
نزدیکی تجاری و اقتصادی هند به ایران میتواند با برخی مخالفتهای منطقهای روبرو شود. به عنوان مثال چین هم اکنون 70 میلیارد دلار سرمایهگذاری مستقیم در صنعت پتروشیمی ایران کرده است که تا سال 2025 (1404) اعتبار دارد. طبیعی است پکن نگران نزدیکی روابط میان تهران، دهلی نو و کابل باشد.
از سوی دیگر چین و هند رقبای تجاری یکدیگر هستند و این رقابت در سالهای اخیر که چین به رشد اقتصادی چشمگیری رسیده، افزایش یافته است. هرچند تهران مایل است توازنی میان قراردادهای خود با چین و هند ایجاد کند؛ احتمالا درگیری و رقابت را میان این دو کشور افزایش خواهد داد.
دیگر مشکل موجود بر سر راه تقویت همکاریهای اقتصادی میان ایران و هند، پاکستان است. پاکستان رقیب و دشمن دیرینه هند به حساب میآید و یکی از اهداف دهلی نو برای سرمایهگذاری در بندر چابهار، کنار زدن بندر گوادر در پاکستان است.
هند برای کنار زدن بندر گوادر پاکستان سه دلیل مهم دارد: 1-چین سرمایهگذاریهای بسیاری در این بندر پاکستانی کرده است. 2-این بندر در منطقه بیثبات بلوچستان قرار دارد که به دلیل حضور نیروهای طالبان فاقد امنیت لازم است. 3-استفاده از هر شیوهای که سود و عایدی را نصیب پاکستان نکند یکی از مهمترین اهداف مقامات دولت هند به شمار میرود.
اویل پرایس در پایان نوشت: امضای قراداد با ایران به هند این فرصت را داد تا از دادن پول به پاکستان و یا چین معاف شود و در مقابل روابط تجاری این کشور را با افغانستان تقویت کند. این یک پیروزی مهم برای هند محسوب میشود. واضح است تفاهمنامه تجاری چابهار برای هر دو طرف ایرانی و هندی سود سرشاری به دنبال خواهد داشت و کمک زیادی به تقویت روابط چند کشور خاص در منطقه میکند.