به دنبال تلاش خودروسازان، وزارت صنعت و شورای رقابت برای آزادسازی قیمت خودرو، در اولین اقدام قیمت دو محصول ایران خودرو آزاد شد.
به این ترتیب قیمت‌گذاری دنا و تندر90 دنده اتوماتیک از شمول دستورالعمل قیمت‌گذاری که مصوب شورای رقابت است، خارج شد و از این به بعد خودروسازان می‌توانند به دلخواه خود برای این دو محصول تعیین قیمت کنند.
دلیل این اقدام، وجود رقیب برای دنا و تندر 90 اتوماتیک در بازار اعلام شده است.
آزادسازی قیمت دنا در حالی اتفاق افتاده که در نیمه دوم سال 93 کش مکش زیادی برای قیمت‌گذاری این خودرو بین شورای رقابت و ایران خودرو صورت گرفت. در آن زمان شورای رقابت قیمت دنا را 41 میلیون و 900 هزار تومان تعیین کرده بود که مدیران ایران خودرو نسبت به این قیمت اعتراض کرده و خواستار تعیین قیمت 46 تا 48 میلیون تومانی برای دنا شدند.
در نهایت قیمت 42 میلیون تومانی برای این خودرو مصوب شد که این قیمت هم مورد انتقاد ایران خودرو بود و مدیران این شرکت اعلام کردند که تولید با این قیمت توجیه‌پذیر نیست اما در واقع هیچ اتفاقی نیفتاد و تولید دنا نیز ادامه یافت.
حال در اولین اقدام شورای رقابت برای آزادسازی قیمت خودرو، قیمت‌گذاری دنا آزاد شده و قرار است این محصول با هر قیمتی که خودروساز تعیین کند، عرضه شود.
دلیل اصلی آزادسازی قیمت این خودروها، رقابت‌پذیری آنها عنوان شده است. حال آنکه با مدل‌های محدود خودروهای موجود در بازار ایران نمی‌توان گفت که رقیب چندانی برای این خودروها وجود دارد.
در مورد رقبای تندر90 اتوماتیک می‌توان به ساندرو که در واقع همان هاچ‌بک تندر است اشاره کرد اما به جز این خودرو، باید به محصولات چینی موجود در بازار مانند برلیانس اتومات و ولکس اشاره کنیم که البته تفاوت کیفی زیادی با تندر دارند.
در خصوص دنا هم می‌توان به آریو دنده‌ای سایپا و خودروی چینی برلیانس دنده‌ای اشاره کرد.
خودروهای چینی دیگر نیز مانند برخی مدل‌های جک و ام‌وی‌ام را می‌توان در زمره رقبای این خودروها به حساب آورد.
* حرکت پلکانی افزایش قیمت تندر90
قیمت تندر90 دنده اتوماتیک در حالی آزاد شده که عرضه این خودرو از اسفند سال گذشته با روندی کاهشی روبرو شد و همین مسئله باعث افزایش قیمت آن در بازار شد. به طوری که قیمت تندر90 اتومات از 46 میلیون تومان در اواخر سال گذشته، به 50 میلیون تومان رسیده است.
در عین حال مشخص نیست چه اتفاقی بر سر قیمت این محصول بیاید زیرا در حال حاضر تندر 90 در مقایسه با بسیاری از خودروها، یک محصول کیفی به حساب می‌آید و از شانس بیشتری در انتخاب مشتریان نسبت به خودروهای چینی برخوردار است.
به این ترتیب ممکن است شاهد افزایش دوباره قیمت تندر 90 باشیم و این در حالی است که در ابتدا قرار بود این خودرو به عنوان یک خودروی مردمی و ارزان قیمت به ارزش 8 میلیون تومان به دست مشتریان ایرانی برسد.
* عطش خودروسازان به افزایش قیمت‌ها با وجود رکود بازار
میل خودروسازان به افزایش دوباره قیمت‌ها و استقبال شورای رقابت از این مسئله با آزادسازی قیمت خودروها در شرایطی صورت می‌گیرد که برخی کارشناسان معتقدند مدیریت ناکارآمد در صنعت خودرو باعث چنین روندی شده است.
علی علیلو، عضو کمیسیون صنایع مجلس در این مورد با بیان اینکه برخی صحبت ها به منظور انحراف اذهان عمومی اعلام می شود، معتقد است: قیمت تمام شده خودرو به اضافه حقوق و دستمزد و سود متعارف، قیمت واقعی را ایجاد می‌کند، ولی خودروسازان بیش از 16 درصد هزینه های مالی را در قیمت تمام شده حساب می کنند.
وی با بیان اینکه از شخصِ وزیر صنعت، معاونان وی و مدیران خودروساز هیچ جواب روشنی نگرفته‌ایم، می‌گوید: آنها تمام ضرر و زیان های قبلی را جزء هزینه های مالی حساب می کنند و می‌گویند از کجا پول بیاوریم؟ در حالی که این یک قیمت تمام شده کاذب است که به مردم تحمیل می شود.
به گفت علیلو، صحبت از هزینه های مالی خودروسازان مبتنی بر وام های موجود کنونی نیست و در تحقیق و تفحص می بینیم آقایان همه وام های گذشته که باز پرداخت نکرده اند را نیز در هزینه مالی و قیمت تمام شده حساب می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه کاهش تورم باعث افزایش قیمت نمی‌شود، می‌گوید: تورم و قیمت‌ها با یکدیگر ارتباط مستقیم نداشته و رابطه غیر مستقیم دارد، یعنی اگر کاهش 30 درصدی در تورم باعث کاهش 30 درصدی قیمت ها نشود، حتماً باید تا 10 درصد موجب کاهش قیمت شود.
* خیز بلند شورای رقابت برای رفاقت با خودروسازان
وضعیت قیمت‌گذاری خودروها در حالی نابسامان است که تا یکی، دو سال پیش مردم شورای رقابت را نهادی بی طرف برای قیمت‌گذاری واقعی و صحیح خودرو می‌دانستند، اما عملکرد این شورا و حرکت آشکار آن به سمت آزادسازی قیمت خودرو در شرایط انحصاری بودن بازار، این دیدگاه را تا حد زیادی تغییر داده است.
جالب آنکه شورای رقابت در هیچ زمینه‌ای به اندازه مسائل مربوط به خودرو فعال نیست و مصوبه خاصی برای قیمت‌گذاری یا اعمال نظر در بخش های دیگر نداشته است. هم اکنون نیز آزادسازی قیمت خودرو در شرایطی توسط این شورا صورت گرفته که دو هفته پیش مصوبه افرزایش قیمت خودروها به تصویب این شورا رسید.
