تحلیل گزارش جدید وزارت کار درباره اوضاع بیکاری در بازار کار ایران نشان می دهد دستکم نیمی از بیکاران فعلی کشور که طبق آخرین اعلام بیش از ۲ میلیون و ۷۲۹ هزار نفر هستند، یک دوره اشتغال را تجربه کرده اند ولی حالا به عنوان بیکار شناخته می شوند.
به بیان دیگر، برخی مشاغل به دلیل تعطیلی واحدهای تولیدی، افت تولید، واردات کالاهای مشابه و از دست رفتن بازار، تصمیم سرمایه گذار به تعدیل نیرو و یا تغییر شرایط کاری، همچنین تصمیم خود نیروی کار به ترک شغل و مانند آن باعث می شود تا برخی افراد پس از یک دوره اشتغال دوباره بیکاری را تجربه کنند.
بنابراین اگر شرایط امنیت شغلی، سرمایه گذاری ها و همچنین حمایت های کافی دولت در اقتصاد و بازار کار وجود داشته باشد امروز بیکاری به نصف میزان فعلی آن کاهش می یابد. در سال ۹۳ از مجموع ۲ میلیون و ۵۱۴ هزار بیکار مطلق کشور، یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر بیکارانی بوده اند که قبلا اشتغال داشته اند.
همچنین در این سال، ۷۹۱ هزار نفر معادل ۶۳ درصد بیکاران مزد و حقوق بگیر بخش خصوصی بوده اند و بالاترین میزان ریزش نیروی کار مربوط به کارگران ساده با ۲۶ درصد و پس از آن نیز صنعتگران و کارکنان مشاغل مربوط با ۲۰ درصد است.
بیکاری ۲۷ هزار شاغل عالی رتبه
در گروه شغلی ساختمان نیز بالاترین میزان ریزش نیروی کار به میزان ۲۸.۸ درصد وجود دارد. به بیان دیگر، در گروه مشاغل ساختمانی احتمال بالاتری برای بیکاری شاغلان نسبت به مشاغل دیگر وجود دارد و اشتغال در این بخش بیشتر از سایر بخش ها می تواند جنبه فصلی و موقتی داشته باشد.
اگر بتوان نسبت های سال ۹۳ را در مورد وضعیت بازار کار در سال ۹۴ هم در نظر گرفت در این سال از مجموع ۲ میلیون و ۷۲۹ هزار نفر بیکار، احتمالا یک میلیون و ۳۶۴ هزار نفر قبلا شاغل بوده اند ولی حالا به دلایلی که عنوان شد بیکار شده اند.
علاوه بر گروه شغلی کارگران ساده و صنعتگران و کارکنان مشاغل مرتبط به آن که بالاترین میزان ریزش نیروی کار و بیکاری را در خود دارند، کارکنان خدماتی و فروشندگان نیز ۱۰ درصد از کل بیکاران قبلا شاغل کشور را تشکیل می دهند. همچنین در این بخش می توان سهم متخصصان و کارمندان امور اداری و دفتری را هر یک ۵ درصد و سهم تکنسین ها و دستیاران را نیز ۴ درصد دانست.
در شرایط فعلی بازار کار ایران حتی بالاترین و عالی رتبه ترین مشاغل هم احتمال بیکاری را در خود دارند به نحوی که طبق آخرین بررسی صورت گرته، یک درصد از بیکاران قبلا شاغل کشورر را قانونگذاران، مقامات عالی رتبه و مدیران تشکیل داده اند که می توان آن را در سال ۹۳ معادل ۲۵ هزار نفر و در سال ۹۴ نیز معادل بیش از ۲۷ هزار نفر دانست.
۶ گروه عمده شغلی در کشور هستند که ماهیت آنها خطر بیکاری بالاتری دارد. پس از گروه شغلی ساختمان، مشاغل مرتبط با اداره امور عمومی و دفاع و تامین اجتماعی اجباری، تولید صنعتی (ساخت)، عمده فروشی، خرده فروشی، تعمیر وسایل نقلیه موتوری و ... و مشاغل مرتبط با آنها و همچنین مشاغل گروه کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری و در نهایت نیز حمل و نقل و انباردای ریزش نیروی کار بالاتری نسبت به سایر مشاغل هستند.
در جدول زیر وضعیت ریزش نیروی کار شاغل در ۱۹ گروه مختلف شغلی آمده است. به عنوان نمونه، ۲۸.۸ درصد بیکاران افرادی هستند که قبلا در گروه شغلی ساختمان فعالیت داشته اند. در حالی که مشاغل مربوط به احداث ساختمان بالاترین خطر بیکاری را با خود به همراه دارند، مشاغل مربوط به فروش و املاک دارای کمترین خطر از دست رفتن شغل هستند!
