به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد مهندس آقا محمدی قائم مقائم مدیرعامل گروه سایپا در حوزه توسعه محصول و مدیر عامل پارس خودرو در مصاحبه با خبرنگار این روزنامه به پرسش های مطرح شده در این خصوص پاسخ داد که در پی می آید :
یکی از موضوعات مهم در شرایط کنونی که کشور در فضای پساتحریم به سر می‌برد بحث امضای قرارداد با خودروسازان معتبر جهانی است. با توجه به اینکه تاکنون نزدیک به 8 ماه از توافق هسته‌ای ایران و کشورهای غربی گذشته اما خبری از امضای قراردادهای گروه خودروسازی سایپا با شرکای مدنظرش در میان نیست. سایپا تاکنون با چه شرکت‌های وارد مذاکره شده و مذاکرات در چه مراحلی است؟
سایپا متشکل از 7 شرکت خودروساز(4سواری و 3 تجاری) است که هریک ازآنها هویت حقوقی مجزا و ظرفیت اقتصادی( از 100 هزار دستگاه تا 300 هزار دستگاه در سال) را دارند که این مشخصه منحصر به فرد گروه سایپا می باشد. طبیعی است که گروه سایپا باید ترتیبی را اتخاذ کند تا ضمن حفظ برند داخلی خود بتواند از طریق جذب سرمایهگذاری به انتقال تکنولوژی، تربیت نیروی انسانی متخصص و ارتقای صنعتی سازی در سطح کشور کمک کند بنابراین سایپا براین اساس شرکای خود را انتخاب می کند.
سایپادر راستای ارتقای برند خود برنامه وسیعی را در مرکز تحقیقات و نوآوری خودرو مدنظر دارد. این موضوع از آن رو اهمیت دارد که سایپا با برند X200(که مدل‌های تیبا، ساینا و تیبا2 روی آن طراحی شده) ، خودروسازی است که در حال حاضر برند شرکتی خود را داراست. با این حال، قصد داریم که پلت‌فرم‌های گروه سایپا را توسعه و ارتقا دهیم و آن را به یک سبد تبدیل کنیم. مرکز تحقیقات سایپا در حال آماده‌سازی پلت‌فرم SP100 و SP200است که بر اساس ایده پلت فرم مادر می باشد. بنابراین طی دو سال آینده مدل‌های برند خود را ارائه خواهیم داد. اما واقعیت این است که گروه سایپا بیش از یک میلیون ظرفیت تولید خودرو را دارد و نام شناخته شده‌ای در منطقه است. ما بیش از 150 هزار دستگاه خودرو به عراق صادر کردیم و براین اساس توانستیم به رقابت با شرکت های جهانی که فعالیت می کنند بپردازیم .اما موضوع مهم آن است که در کنار ارتقای برند داخلی قصد داریم از طریق جذب سرمایهگذاری خارجی و انتقال تکنولوژی روز دنیا به توسعه جایگاه خود در بازار جهانی بپردازیم بنابراین به دنبال شرکای قوی برای ارتقای جایگاه خود هستیم. پس از اجرای برجام شرکت های بسیاری برای مذاکره به گروه سایپا مراجعه کردند اما سایپا قصد ندارد که با 7 تا 8 شریک همکاری داشته باشد زیرا این همکاری باید از عمق کافی و امنیت لازم بر اساس سرمایه گذاری برخوردار باشد تا از این طریق بتوانیم سرمایهگذاری سازنده‌ای داشته باشیم و از یک مقیاس اقتصادی تولید برخودار شویم. شریک آینده ما باید چنین مشخصاتی داشته باشد و این کار را سخت می‌کند. سیاست دولت این است که در شرایط جدید، جذب سرمایهگذاری صورت بگیرد و این توسعه و همکاری عمق داده شود. بنابراین از بین شرکت های خارجی متعدد که با ما در حال مذاکره هستند تنها 3 تا 4 شریک استراتژیک را انتخاب می کنیم.
این 3 تا 4 شریک قطعا تاکنون مشخص شده‌اند و در شرایط کنونی مذاکرات با آنها به مراحل پایانی رسیده است. سیتروئن یکی از شرکایی است که حرف‌و حدیث‌ها درباره آن زیاد است. ادامه همکاری با سیتروئن قرار است چگونه باشد؟
بازیگران اصلی خودرو در بازار ایران به صورت سنتی مشخص هستند و شرکت سایپا از گذشته فعالیت خود را با شرکت سیتروئن شروع کرد است و این شرکت سابقه طولانی در بازار ایران دارد. یکی از تجربه‌های موفق همکاری با این شرکت تولید موفق خودروی زانتیا بود که بعد از آن c5 را نیز به بازار معرفی کردیم. بنابراین این شرکت یکی از شرکای قوی شرکت سایپا در آینده خواهد بود. در همایش بین‌المللی خودرو پنجاهمین سال همکاری خود با سیتروئن را جشن گرفتیم و به دلایلی که ذکر کردم این همکاری در آینده ادامه دارد و ریشه دارتر خواهد شد.
مذاکرات با این شرکت در چه سطحی است. قائم مقام شرکت پژو-سیتروئن در بخشی از صحبت‌های خود با روزنامه دنیای اقتصاد به تولید محصولات جدید این شرکت در سایپا کاشان اشاره کرده‌اند. اما آنگونه که به نظر می‌رسد این همکاری به صورت سرمایهگذاری مستقیم است نه به صورت جوینت‌ونچر؟
با توجه به سیاست دولت درخصوص جذب سرمایه، شرکت سایپا به دنبال همکاری وسیع و فول رنج با شرکای خود است و ما با سیتروئن به صورت جوینت یک شرکت مشترک تشکیل خواهیم داد که در آن سرمایه گذاری مستقیم خارجی هم خواهد بود. از آنجا که دولت همواره بر صادرات، داخلی سازی ، کیفیت و ارتقای خدمات پس از فروش تاکید کرده بنابراین قصد داریم الزاماتی را درون قراردادهای خود با شرکای خارجی بگنجانیم که همه این موارد را دربربگیرد تا به تعبیر دیگر شریک ما به صورت کامل درگیر فعالیت و همکاری خود با شرکت سایپا شود. براین اساس در دور جدید همکاری‌ها، شرکت سیتروئن به صورت سرمایهگذاری مشترک ، حضور مستقیم خواهد یافت و محصولات این شرکت به صورت فول رنج در سایپا کاشان تولید خواهد شد و تمام زنجیره ارزش را در برخواهد گرفت. با این حال به دلیل محرمانه بودن مذکرات در شرایط کنونی بیشتر از این نمی‌توان درباره چند و چون قرارداد آینده با این شرکت صحبتی صورت بگیرد .
براساس همکاری‌های گذشته با این شرکت قرار بود برخی محصولات از جمله C4 در سایپا تولید شود که در حال حاضر نیز این گزینه مطرح است و همین موضوع موجب شده برخی خودروهای تولیدی این شرکت در بازار ایران را قدیمی بدانند. آیا سیتروئن قصد دارد محصولات قدیمی خود را در سایپا تولید کند؟
سیتروئن یک برند معتبر در بازار اروپا است بنابراین محصولات بروزی دارد که محصولات در موقع مناسب معرفی خواهند شد.مهم این است که این محصولات فقط برای بازار ایران نیست. و محصولاتی هستند که جهت فروش در منطقه خاورمیانه ، آفریقا و هند، تنها در ایران تولید خواهند شد و پتانسیل صادرات آنها بیش از سایر محصولات است.
خودروهای تولیدی با این شرکت در چه رنج قیمتی به مشتریان ایرانی عرضه می‌شوند؟
در قرارداد با هر شرکت خارجی قطعا رنج قیمتی از یک دامنه پایین تا بالا صورت خواهد گرفت که در همکاری خود با سیتروئن قصد داریم دامنه قیمتی 45 میلیون تا 120 میلیون را پوشش دهیم.
همکاری با رنو به کجا رسیده است. آنگونه که گفته می‌شود توافقات نهایی نیز صورت گرفته است؟
سایپا از سال 1355 فعالیت خود را با رنو آغاز کرد و این خودروساز نیز یکی از شرکای قدیمی شرکت سایپا محسوب می‌شود. از آن موقع بخش زیادی از قطعات بدنه را ساخت داخل کردیم و پرس شاپ ما با تولید قطعات ژیان تاسیس شد. این همکاری با تولید رنو5 ادامه یافت و در سالهای گذشته محصول L90 را با این شرکت در قالب شرکت مشترک رنوپارس به تولید رساندیم. در هر صورت این خودروساز یکی از شرکای عمده تجاری سایپا محسوب می‌شود زیرا سرمایهگذاری بیش از 300 میلیون یورو میان دو شرکت صورت گرفته است. نگاه ما به آینده است و رنو یکی از شرکای عمده ما است. بنابراین قصد داریم فعالیت‌هایمان را در جوینت ونچر موجود رنو-پارس توسعه دهیم و در کنار آن یک همکاری جدید با رنو را نیز آغاز خواهیم کرد.
یک موضوعی که وجود دارد رنو شرکت درباره مشارکت با شرکت سایپا و به خصوص پارس‌خودرو صحبت‌های بسیاری را مطرح می‌کند و در برخی موارد انتقادات جدی به نحوه عملکرد این شرکت دارد اما شما همیشه سکوت کردید؟
این انتقادات دو طرفه است اما به نظر ما جای طرح این انتقادات افکار عمومی نیست زیرا فعالیت ما اقتصادی است ؛ بنابراین منطقی‌ترین روش حل مسائل به صورت مصلحانه و در اتاق مذاکره است. دیدگاه سایپا مثبت است و به آینده نظر دارد. بنابراین طرح مباحث و مسائل گذشته مانند تعهدات معوق ، مانند توقف تولید مگان و کاهش تولید تندر و ضررو زیان‌هایی که به سایپا وارد شد را کنار گذاشتیم و قصد طرح آنها را در افکار عمومی نداریم زیرا به یک آینده سازنده و به نفع طرفین می‌اندیشیم و برای روابط اقتصادی خود با احترام متقابل توجه داریم.
این آینده سازنده آیا به معنی این هست که رنو بخشی از سهام پارس خودرو را خریداری کند؟
از آنجایی که گروه خودروسازی سایپا در قالب شرکت‌های مختلف خودروساز اداره می‌شود، آزادی عمل بیشتری برای این نوع از فعالیت‌ها دارد. در حال حاضر یک قرارداد اولیه جدید به صورت سرمایه گذاری مستقیم با شرکت رنو در یکی از شرکت‌های خودروساز امضا شده است. کار اجرایی این قرارداد در چندماه آینده نهایی خواهد شد. به رغم اینکه تحریم‌های بین‌المللی بسیاری بر کشور طی چند سال گذشته تحمیل شده بود اما سال گذشته خودروی ساندرو را عرضه کردیم و مسلما در آینده محصولات جدید و مناسب دیگری را به بازار عرضه خواهیم کرد که یک مدل جدید از رنو را در تیرماه به بازار معرفی خواهیم کرد.
اگر بخواهم نظر شما درباره فروش سهام شرکت‌های خودروساز به شرکای خارجی را بدانم آیا با این موضوع موافق هستید؟
قطعا با چنین موضوعی موافق هستم و سایپا فکر می کند الزامات در مورد داخلی سازی و صادرات با مشارکت خودروسازان معتبر جهانی عملی تر است .
رنو طی چند ماه گذشته برای شرکت های خودروساز داخلی شرط و شروط‌های بسیاری را قرار داده است آیا در مذاکرات اخیر نیز شرایط اینگونه بوده است؟
سایپا نقش پیشرو در صنعت خودرو بازار ایران دارد و ما یکی از بازیگران اصلی در بازار خودروی ایران و منطقه هستیم . شرکت سایپا در قریب 50 سال فعالیتش هزاران میلیون سرمایه گذاری برای ایجاد و زیرساخت های صنعتی که در کل غرب آسیا و خاورمیانه بی نظیر است،را انجام داده و بیش از 5/6 میلیون نفر از محصولات گروه سایپا استفاده می کنند .خدمات پس از فروش و میزان بازاری که در دست دارد، موید این موضوع است. ما به شریک تجاری خود احترام می‌گذاریم و به همکاری عمیق و سازنده اعتقاد داریم
نوع محصولات تولیدی و رنج قیمتی که با این شرکت قصد دارید داشته باشید، چگونه است؟
رنج قیمتی محصولات رنو متنوع‌تر است و به دلیل آن است که همکاری با رنو همکاری در مالکیت است و فراتر از یک محصول خاص است و ابعاد وسیع‌تری دارد.
یکی دیگر از شرکای شما که هیچ‌گاه مشارکت با آن رسانه‌ای نشد، شرکت کیا است. در شرایط کنونی که تحریم‌ها لغو شده، آینده همکاری شما با این شرکت چگونه خواهد بود؟
همکاری سایپا با کیا بسیار خوب بوده است. زمانی که کیا با نام آسیا موتور فعالیت داشت، سایپا با جسارت محصول پراید این شرکت را به ایران آورد و تولید کرد. پراید یک تغییر در نگرش و استاندارد زندگی مردم ایران ایجاد کرد. زیرا این محصول قیمت پایینی داشت اما کولر و شیشه‌بالابربرقی که نیاز بخشی از مشتریان ایرانی در گذشته را داشت. در سالهای اخیر خودروی ریو و بعد از آن سراتو را تولید کردیم. براین اساس کیا یکی از شرکای قابل اطمینان بازار خودروی ایران است اما سایپا قصد ندارد براساس روش‌های قدیمی با این شرکت همکاری کند. قطعا براساس الزامات وزارت خانه با این شرکت نیز مذاکره داریم از سال گذشته با این شرکت در حال مذاکره هستیم و در حال حاضر نیز ادامه دارد. کیا و سایپا به دلیل شناختی که با یکدیگر دارند، همکاری خوبی را در آینده رقم خواهند زد و براساس سیاست‌های جدید، نگرش‌های تازه‌ای میان دو شرکت ایجاد شده است. هر چند روند مذاکرات در شرایط کنونی محرمانه است اما کیا یکی از شرکای اصلی شرکت سایپا در آینده نزدیک محسوب می‌شود. پتانسیل همکاری با کیا بسیار بالا خواهد بود زیرا شبکه تامین و فروش سایپا با استاندارد کیا آشنا می باشد و با آن کار کرده اند.
از آنجا که در ابتدای صحبت‌ها اشاره کردید که قصد همکاری با 3 تا 4 شرکت را دارید نه بیشتر آیا نیسان گزینه دیگر شما برای تولید محصول در آینده نزدیک است؟
نیسان نیز یکی از شرکای سایپا در پارس خودرو است و در حال حاضر مذاکره با این شرکت در جریان دارد. با توجه به اینکه رنو و نیسان، ائتلاف استراتژیک دارند بنابراین نوع همکاری با نیسان نیز در آینده براین اساس رقم خواهد خورد.
پارس خودرو یکی از شرکت‌هایی است که استانداردهای بالایی در تولید محصول دارد. با توجه به اینکه محصولات این شرکت نیز لوکس بوده ، اما یکی از انتقادات جدی به این شرکت همکاری با خودروسازان چینی در دوران تحریم بوده است. با توجه به اینکه در شرایط کنونی معادلات در بازار خودروی ایران در حال تغییر است، آینده همکاری با خودروسازان چینی چگونه خواهد بود؟
پارس خودرو شرکتی بود که پیش از تحریم‌ها با 300 هزار ظرفیت در حال فعالیت بود اما در دوران تحریم به دلیل شرایط بد،این شرکت رو به تعطیلی بود و بسیاری از پرسنل خطوط رنو و نیسان ممکن بود خانه‌نشین شوند اما نمی‌توانستیم با بیکار کردن 8هزار کارگر یک بحران اجتماعی را رقم بزنیم. در چنین شرایطی پارس خودرو باید به حیات خود ادامه می داد .بنابراین در این دوران برای ادامه فعالیت خود همکاری با چند شرکت برتر چینی بسیار با کیفیت را آغاز کرد. چین سالانه بیش از 22 میلیون دستگاه خودرو تولید می‌کند و این کشور در آینده چند برند قوی در بازارهای خودرو خواهد داشت زیرا سرمایهگذاری سنگینی در صنعت خودرو انجام داده اند. بنابراین در شرایط تحریم برای ادامه فعالیت شرکت با خودروسازان مطرح در چین همکاری صورت گرفت. با این حال گروه خودروسازی سایپا با توجه به توازنی که باید برقرار شود این فرصت را از دست نخواهد داد اما آینده همکاری با این شرکت‌ها در چارچوب سیاست‌های وزارتخانه ادامه خواهد داشت.
توجه شود که سایپا از میان شرکت های چینی ، با برترین ها همکاری می کند نظیر چانگان و برلیانس. (برلیانس،شریک BMW و چانگان نیز شریک فورد است.)
سهم آنها در همکاری با شما چند درصد خواهد بود؟
از آنجا که براساس سیاست‌های جدید این همکاری ادامه خواهد داشت اما سهم آینده آنها در کل گروه خودروسازی سایپا نزدیک به 5 الی 10درصد وابسته به شرایط سرمایه گذاری و رقابت پذیری خواهد بود.
کمی به مباحث داخلی صنعت خودرو بپردازیم. این روزها کیفیت به یکی از دغدغه‌های اساسی مشتریان خودرو تبدیل شده است. برنامه سایپا برای افزایش کیفیت چیست؟
ریشه کیفیت تحول تکنولوژی و طر احی، توان مالی و مدیریتی است. بنابراین رویکرد ما برای افزایش کیفیت در تولیدات داخلی برمبنای تولید پلت‌فرم‌های جدید است و براین اساس قصد ارتقا و توسعه محصولات خود را داریم. اما هدف دیگر برای ارتقای کیفیت انتخاب شرکای معتبر و محصولات به روز است تا از این طریق ضمن توسعه محصولات خود بتوانیم دانش و تکنولوژی روزدنیا را به دست بیاوریم.
در خاتمه می توانیم به این نکته مهم اشاره کنم که جمع پتانسیل سرمایه گذاری خارجی که تاکنون در گروه سایپا در مراحل نهایی می باشد و انشاالله بزودی آغاز می شود ، حداقل 500 میلیون یورو سرمایه گذاری خارجی خواهد بود که به طور واقعی موجب تحول صنعت خودروی کشور و ارتقا جایگاه سایپا در بازار منطقه خواهد شد.
