یکی از اولویت های اقتصاد مقاومتی در حوزه نفت و گاز،توسعه میادین مشترک است که در اظهار نظرهای مسولان نفتی همواره بر الویت آن تاکید شده است.
بر اساس این گزارش ایران با کشورهای عراق،کویت،عربستان، قطر، امارات و عمان دارای مخازن مشترک است که حداقل 15 مخزن در این ارتباط وجود دارد که از این تعداد 5 مخزن در طول مرز مشترک ایران و عراق قرار دارد که مخازن نفت شهر، دهلران، پایدار غرب، آزادگان و یادآوران از جمله مخازن مشترک خشکی ایران با کشور عراق محسوب می شوند.
لازم به ذکر است که از میادین مشترک نامبرده با کشور عراق میادین دهلران، پایدار غرب و نفت شهر در حال تولید بوده و دو میدان یادآوران و آزادگان نیز در مراحل مختلف توسعه قرار دارند.
براساس این گزارش 10 میدان مشترک باقی مانده، آبی است. میدان گازی آرش تنها میدان مشترک ایران با کشور کویت در آبهای خلیج فارس و میادین نفتی اسفندیار، فروزان، فرزاد (A) و فرزاد(B) با کشور عربستان مشترک است.همچنین مخازن سلمان ، فرزام، نصرت از مخازن مشترک ایران با امارات متحده عربی است و تنها میدان مشترک ایران و عمان میدان گازی هنگام است.
لازم به ذکر است که بزرگترین میدان گازی مشترک دنیا (ارس جنوبی-شمال قطر) در بخش قطری 20 سال زودتر از بخش ایرانی اکتشاف و به بهره برداری رسیده استن و در حال حاضر امارات متحده عربی از میدان مشترک سلمان و عربستان از میدان مشترک فروزان بیش از دو برابر ایران برداشت می کنند.
بر اساس آنچه که گفته شد کشورمان بسیار بسیار از همسایگان خود در برداشت نفت و گاز از میادین مشترک عقب مانده است، در این میان بسیاری از کارشناسان دلیل اتفاقاتی از این دست یعنی طولانی شدن توسعه بعضی میادین نفت و گاز ایران را نشان از نبود سرمایه گذاری مناسب در این بخش و همچنین نبود تکنولوژی روز عنوان می کنند، البته نمی توان از فقدان توان کافی در شرکت ملی نفت برای ایفای نقش یک کارفرمای آگاه و توانمند نیز در این خصوص گذشت.
براساس این گزارش بعد از رفع تحریم ها کارشناسان منتظر بودند تا در قراردادهای جدید نفتی الویت با میادین مشترک باشد اما آنچه در اصل اتفاق افتادخلاف انتظار بود، بطوریکه در میان 50 پروژه اعلام شده برای قراردادهای جدید نفتی ایران، تنها در حدود 15 مورد به میادین مشترک مرتبط است و باقی آن میادین مستقل بوده که اولویت اول را ندارند.
علاوه بر این فعالان این عرصه اذعان می کنند که شرکت ملی نفت ایران 52 میدان نفت و گاز را برای توسعه با مدل جدید قراردادی معرفی کرده است، این در حالی است که در مراسم رونمایی از قراردادها هیچ کشوری بیش از هشت تا 10 میدان تعیین نمی‌شود؛ چرا که ظرفیت بررسی وجود ندارد و همواره در این خصوص باید میدان های پیچیده برای توسعه به شرکتهای نفتی بین‌المللی معرفی شود. دراین میان باوجود آنکه مسئولان وزارت نفت تلاش کرده اند قراردادهای مربوط به میادین مشترک را جذاب‌تر تنظیم کنند اما کارشناسان معتقدند وجود میادین مستقل که ریسک کمتری دارند، کافی است تا شرکتهای خارجی به سمت آنها متمایل شوند تا میادین مشترک به حاشیه رانده نشود.
سیدمهدی حسینی رئیس کمیته قراردادهای جدید نفتی ایران در گفتگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به انتقاد کارشناسان اظهار داشت: اولویت میادین مشترک به این معنا نیست که نباید سراغ سایر میادین برویم، بلکه باید توسعه میادین نفتی و گازی کشور صورت بگیرد و اولویت آن،میادین مشترک است.
اما آنچه که مهم تر از همه جلوه می کند آن است که در بحث میادین مشترک نفت و گاز کشورهای همسایه به شدت از ما جلوتر هستند و تعلل کشور در این خصوص تنها موجب برداشت مازاد کشورهای همسایه از سهم ما می شود.
