وابستگی شدید تقاضای فولاد به بخش ساخت و ساز گویای این مطلب است؛ زمانی که رکود اقتصادی در بخش مسکن و یا فعالیت‌های عمرانی و اجرای پروژه‌های صنعتی پدید می‌آید باید منتظر کاهش تقاضا برای صنعت فولاد بود. به هر حال با ترکیدن حباب در بازار مسکن و مستغلات، کاهش قیمت و کاهش تقاضا پدیدار شد که رکود در بخش مسکن و ساخت و ساز را در پی داشت و صنعت فولاد را با مشکل چشمگیر کاهش تقاضا روبه‌رو کرده است.
رکود در بازار آهن کشور کماکان ادامه دارد و آن‌گونه که فعالان این بازار عنوان می‌کنند تا پایان سال تغییری در میزان تقاضا به‌سبب رکود در ساخت و ساز به وجود نخواهد آمد. کاهش قیمت 44درصدی میلگرد نسبت به سال گذشته، 60 درصد کاهش فروش و سردرگمی بازار آهن‌آلات؛ حال و روز بد این بازار است.
مژدهی فعال حوزه ساختمان سازی ساخت و ساز بی‌رویه مسکن و بالاخص پروژه مسکن مهر، در نتیجه کاهش تقاضا، سردرگمی مردم برای شرایط خروج از تحریم و یا ادامه تحریم و در نتیجه بی‌اعتمادی مردم، تورم‌های با نرخ‌های بالا در چند سال گذشته و شیب‌های ملایم، در نتیجه کاهش قدرت خرید مردم و ورود به فصل کاهش ساخت و ساز را دلایل رکود فعلی اعلام کرد.
فرهادی نماینده فروش چند شرکت تولیدی آهن‌آلات در بازار آهن شادآباد به خبرنگار اقتصادی تسنیم گفت: با اینکه قیمت آهن نسبت به سال قبل کاهش شدیدی داشته است، ولی فروش تا 60 درصد کاهش داشته و تقاضا در بازار بسیار پایین است. بسیاری از همکاران ما با انبوهی از چکهای برگشتی و هزینه‌های دیگر مجبور به تعطیلی شده‌اند؛ و امید آنهایی که تا به حال سرپا ایستاده‌اند، بهبود بازار در سال 95 است.
در همین زمینه محمد آزاد، رئیس اتحادیه آهن‌فروشان معتقد است: هم‌اکنون بازار آهن و محصولات فولادی در کشور مانند هفته‌های گذشته در رکود به سر می‌برد و معاملات کمی در آن صورت می‌گیرد. ساختمان‌سازی‌های کوچک‌مقیاس در برخی از شهرستان‌ها رواج دارد و بخشی از تیرآهن و میلگردی که مورد معامله قرار می‌گیرد برای این‌گونه ساخت و ساز‌هاست.
وی افزود: به‌طور کلی رکود در تمام صنایع کشور ریشه دوانده و صنعت آهن نیز از این قاعده مستثنی نیست، به‌صورتی که در ابتدای سال 92 رکود آغاز شد و در سال 93 گسترش یافت، اما اکنون به نقطه بحرانی رسیده و بسیاری از تولیدکنندگان را در این صنف زمینگیر کرده که مجبور به ترک تولید شده‌اند.
آزاد می‌گوید: این بحران با توجه به کاهش ساخت‌و‌ساز بیشتر شده و هرچه ادامه یابد بیشتر باید برای آینده این صنف نگران شد، به‌عنوان مثال اکنون تولیدکنندگان دولتی با تقریباً نیمی از ظرفیت تولید فعالیت می‌کنند و خصوصی‌ها هم با مشکلات عمده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند و تاکنون 12 تولیدکننده کاملاً تعطیل و کارگران خود را اخراج کرده‌اند، این درحالی است که کاهش قیمتها باعث بروز مشکلات بیشتر برای تولیدکنندگان شده به‌صورتی که مهرماه سال گذشته قیمت آهن 2400 تومان بوده و امسال در دی‌ماه به 1200 تومان رسیده است.
زیست همزمان رکود و واردات بالا!
رئیس اتحادیه آهن‌فروشان گفت: معتقدم مسئولان به‌جای اینکه به فکر تولید داخلی کشورمان باشند، نسبت به واردات در بخش‌های مختلف برنامه‌ریزی می‌کنند، چون در شرایط تحریم یک‌جانبه علیه کشورمان مسئولان بیشتر به زنده نگه‌داشتن مراودات خود با خارج فکر می‌کنند، بنابراین همواره مرزهای ما به‌روی محصولات خارجی باز بوده و هست، اما آنچه مسلم است شیطنت کشورهایی مثل چین است، چون این کشورها نفت ایران را خریداری می‌کنند اما با بهانه تحریم‌ها به‌جای آن کالا به ایران می‌فروشند که دولت هم چاره‌ای جز قبول این گزینه نداشته است.
وی افزود: رقم مطالبات ایران در کشورهایی مثل هند و چین آن‌قدر بزرگ است که نمی‌توان آن را با کالاهایی مثل پوشاک، خودرو یا قطعات الکترونیکی پایاپای مبادله کرد، درحالی که آهن به‌دلیل سنگینی، می‌تواند رقم قابل توجهی از مطالبات دولت را در بر بگیرد و همواره مسئولان نیز چشم خود را به این موضوع بسته‌‌اند.
سعیدی، فروشنده دیگر در بازار آهن به خبرنگار اقتصادی تسنیم گفت: به نظر می‌رسد فعلاً بازار رغبتی به افزایش ساخت و ساز در بخش خصوصی ندارد، ولیکن تزریق نقدینگی به طرحهای عمرانی که از سوی دولت وعده داده شده می‌تواند در ماه‌های آتی به افزایش تقاضا در بخش عمومی و دولتی و پروژه‌ها کمک کند و افزایش مصرف قطعاً افزایش قیمت را به‌همراه خواهد داشت.
وی افزود: مضافاً به اینکه قیمتها در حال حاضر به کف رسیده همین الآن هم قیمت بازار از قیمت تمام‌شده برخی کارخانه‌ها مثل ذوب‌آهن اصفهان کمتر است و کاهش بیشتر اگر هم اتفاق بیفتد کوتاه‌مدت و مقطعی است چون ادامه آن به ورشکستگی تولید کننده‌ها می‌انجامد. قبول کنیم که هزینه‌های تولید در کشور ما با جاهای دیگر دنیا متفاوت است و اگر قیمتهای جهانی بیشتر پایین بیاید دولت با وضع تعرفه قطعاً به حمایت از تولید کننده‌ها برمی‌آید.
بررسی وضعیت بازار نشان می‌دهد، بازار برای خروج از رکود، تا سال آینده هیچ عکس العملی نشان نخواهد داد. چشمها همه در انتظار برای گشایش این قفل چندساله است؛ آیا دولت می‌تواند با پایان دادن به بی‌تحرکی در اقتصاد قفل دروازه رکود در بازار آهن را بگشاید؟
