کنترل نوسانات نرخ ارز به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده صادرات غیرنفتی در جهت رونق صادرات غیرنفتی درحالی از اهمیت بسزایی برخوردار است که آشفتگی و نوسان در رفتار واقعی ارز تأثیر منفی بر دیگر بخش‌های اقتصادی از جمله صادرات می‌گذارد.
برخی کارشناسان اقتصادی بر این باورند که برای رشد و توسعه صادرات غیرنفتی و رهایی از اقتصاد تک محصولی لازم است نرخ ارز افزایش یافته و ارزش پول ملی کشور نیز کاهش یابد.
در مقابل عده‌ای دیگر بر این باورند که مشکل صادرات غیرنفتی ایران تنها با افزایش نرخ ارز حل نخواهد شد بلکه چه بسا این اقدام به تنهایی مشکلات بیشتری از جمله افزایش تورم و بی ثباتی در فضای کسب و کار را در پی داشته باشد.
ناظران اقتصادی مهمترین عوامل نوسانات نرخ ارز را مستقل نبودن بانک مرکزی، آشفتگی مدیریت، معضل قیمت گذاری و نیز چند نرخی بودن ارز و همچنین تراز تجاری منفی با اکثر کشورهای دنیا می‌دانند.
با این اوصاف به نظر می‌رسد نرخ ارز آینده نامعمولی خواهد داشت و تعیین نرخ رقم واقعیان وابسته به ورود سرمایه گذاران پر قدرت دراقتصاد کشور است.
در این بین عده‌ای بر این باورند که تک نرخی کردن نرخ ارز در ایران اجتناب ناپذیر است ولی قابل اجرا شدن نیست چرا که نرخ ارز در کشور ما بر اساس قیمت نفت و تغییرات آن تعیین می‌شود.
*** تأثیر افزایش نرخ ارز به صادرات نفتی
افزایش نرخ ارز در کوتاه مدت شاید انگیزه‌ای برای افزایش صادرات غیر نفتی ایجاد کنند ولی در بلند مدت با توجه به نبود محصولات تولیدی با قابلیت صادراتی و همچنین نداشتن استراتژی صادراتی نمی‌توان انتظار جهش صادراتی را داشت.
با توجه به ساختار موجود افزایش نرخ ارز بیش از آنکه صادرت غیر نفتی را رواج دهد هزینه خانوار را افزایش و رفاه آنان را کاهش خواهد داد.
مسعود دانشمند دبیر کل خانه اقتصاد در گفتگو با خبرنگاراقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان در رابطه با تاثیر نوسانات ارزی بر صادرات غیرنفتی کشور گفت: در حال حاضر هزینه های کالاهای غبر نفتی و صادرات بر دلار 3600 تومانی تراز شده است.
وی در همین راستا افزود: در صورت کاهش نرخ ارز مقدار زیادی از کالاهای صادراتی بخصوص کالاهای بخش خصوصی قابلیت صادرات را از دست می دهند.
دبیر کل خانه اقتصاد با اشاره به اینکه برای حفظ صادرات باید نرخ ارز را در همین سطح حفظ کرد اظهار کرد: اگر با این تفکر که افزایش قیمت ارز موجب جهش و توسعه صادرات می شود، این تفکر منطقی نیست چراکه افزایش قیمت ارز موجب افزایش بهای تمام شده در بلند مدت می شود و وضع موجود ادامه خواهد داشت.
وی با بیان این موضوع که بهترین وضعیت برای صادرات این است که نرخ ارز در همین سطح حفظ شود افزود: مهم ترین اصل در این موضوع این است که اطمینان خاطر لازم را در خصوص تثبیت نرخ ارز در تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایجاد کنیم.
دانشمند گفت: اگر اقتصاد کشور به جایی برسد که بر خلاف وضعیت فعلی که واردات غیر نفتی بش از صادرات است ، میزان صادرات غیر نفتی از واردات پیشی بگیرد افزایش نرخ ارز مجموعا به سود اقتصاد ملی خواهد بود.
