در حالی که طی روزهای گذشته تولیدکنندگان مرغ، به‌دلیل عدم تخصیص ارز مرجع و ترخیص نشدن محموله‌های خوراک طیور از گمرک با بحران مواجه شده‌اند؛ شرکت پشتیبانی، نهاده‌های ذخیره شده در انبار را به آنها عرضه نکرده است.
به گزارشافکار نیوز، این شرکت که از ادغام سه شرکت تهیه و توزیع علوفه، سهامی طیور ایران و گوشت در سال ۷۰ ایجاد شد؛ به عنوان یکی از زیرمجموعه های وزارت جهادکشاورزی، مسئولیت حمایت از تولیدکنندگان این بخش را با ذخیره‌سازی نهاده های مورد نیاز و تزریق به موقع آن به بازار و همچنین خرید تولیدات آنها در زمان‌های پیک تولید عهده‌دار شد.
اما با انتقال این شرکت در سال ۸۹ به وزارت بازرگانی وقت در فاصله کوتاهی با چرخش سیاست‌ها، این شرکت که بازوی اجرایی تصمیمات کمیسیون تنظیم بازار بود؛ عمده ظرفیت خود را در اختیار واردات مواد پروتئینی و نهاده‌های دامی قرار داده و به عنوان تسهیل گر تجارت نهاده‌های دامی و محصولات پروتئینی ایفای نقش کند.
ورود شرکت‌های تابعه وزارتخانه‌های صنعت و تجارت و جهاد کشاورزی اعم از جهاد استقلال، جهاد نصر و غیره به بازار واردات کالاهای کشاورزی زمانی آغاز شد که تنها شرکت خصوصی وارد کننده نهاده های کشاورزی به مافیای واردات تبدیل شده بود. در آن زمان تولیدکنندگان بویژه در بخش دام و طیور از ترس خروج تنها شرکت واردکننده نهاده‌های دامی به سایر عرصه‌های بازرگانی، پیشنهاد ورود شرکت‌های تابعه وزارت جهاد کشاورزی به امر واردات نهادهها را مطرح می کنند.
در نخستین سال‌های فعالیت، اگرچه این شرکت ها متحمل ضرر و زیان هایی می شوند و شرکت مدلل به عنوان تنها واردکننده نهاده‌های دامی نیز از حالت انحصار کامل خارج می شود و تا حدودی آرامش در بین تولیدکنندگان محصولات دامی بوجود می‌آید اما هیچ گاه این قشر تصور نمی‌کردند که روزی شرکت های تابعه وزارتخانه‌ها که به ظاهر خصوصی بوده اما اعضای هیات مدیره و مجمع آنها را وزرا انتخاب می کنند، خود به مافیایی در بخش کشاورزی تبدیل شوند که منافع بخش را ندیده گرفته و صرفا به عنوان مباشر با وزارت بازرگانی در امر واردات همکاری کنند.
موسسه جهاد استقلال به دنبال کسری بازار
محمد رضا شافعی نیا، مدیر عامل موسسه جهاد استقلال در خصوص مشارکت این مجموعه در امر تنظیم بازار می گوید: شرکت های وابسته به جهاد استقلال در بحثتامین گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ فعال هستند.
وی می افزاید: این موسسه مباحثکسری بازار را دنبال کرده و بخشی از نیازها را بوسیله تولیدات داخلی و بقیه را بر اساس کسری های اعلام شده توسط وزارت بازرگانی و سیاست های تنظیم بازار از خارج تامین می کنند.
شافعی نیا تصریح می کند: شرکت های وابسته به جهاد استقلال به عنوان مباشر با وزارت بازرگانی در امر واردات همکاری می کنند.
مدیر عامل موسسه جهاد استقلال نه تنها در این سمت مشغول به کار بوده و از همکاری با وزارت بازرگانی سود سرشار واردات را به مجموعه تحت مدیریت خود تزریق می کند بلکه مشاور وزیر جهاد کشاورزی در امر بازرگانی بوده و در تمامی جلسات مرتبط با مباحثبازرگانی کشاورزی حضور فعال دارد.
وی که از تمامی تصمیمات دولت به خوبی آگاه است می تواند در راس هرم شرکت‌های وابسته به وزارت جهاد کشاورزی و به عنوان رییس مجمع هیات مدیره زیر مجموعه های وزارت جهاد کشاورزی که از سوی خلیلیان منصوب شده، به راحتی به ساماندهی امر واردات بپردازد.
انحصار در کشاورزی دولتی
یکی از فعالان بخش کشاورزی که نخواست نامش فاش شود در خصوص روند فعالیت شرکت های تابعه وزارت جهاد کشاورزی اظهای می دارد: در حال حاضر یک رانت و انحصار دولتی در بخش کشاورزی ایجاد شده است.
وی می افزاید: در بحثتوزیع خوراک دام و تخصیص یک میلیون تن گندم یارانه ای، وزارت جهاد کشاورزی موسسه جهاد استقلال را به عنوان طرف قرارداد به تولیدکنندگان معرفی کرد.
این فعال بخش کشاورزی ادامه می دهد: شرکت های تابعه وزارت جهاد کشاورزی با ورود تراکتورهای سنگین و ماشین آلات کشاورزی موجبات تعطیلی بسیاری از واحدهای فعال در این بخش را فراهم کرده است.
وی تصریح می کند: به بسیاری از فعالان تامین کننده نهادهها و تجهیزات بخش کشاورزی هشدار داده شده که باید با موسسه جهاد استقلال همکاری داشته باشند.
این فعال بخش کشاورزی می گوید: در صورت رد پیشنهاد موسسه جهاد استقلال، در شرایط بازار برای بسیاری از شرکت ها توسط این موسسه، اختلال ایجاد می شود.
رمضانعلی ذبیحی عضو مرکز پزوهش‌های مجلس نیز خاطرنشان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که سازمان‌ها وشرکت‌های ذیربط در عرصه تنظیم بازار نهادهها عمدتا انحصار تامین و توزیع نهاده‌های دامی را برعهده داشته و یا در ایجاد انحصارات گروه کوچکی از واردکنندگان موثر بوده‌اند.
او تاکید کرد: این شرکت به دلیل نفوذ سیاسی و انحصار در دریافت تسهیلات و منابع ارزی و یارانه‌ای و بانکی در سال‌های اخیر مشکلاتی را برای بخش تولید فراهم کرده‌اند.
ذبیحی اضافه کرد: در کنار این مساله، سرعت عمل و واکنش دستگاههای متولی تنظیم بازار نسبت به تغییرات قیمت نهادهها عمدتا تاخیری بوده است و بهرغم اینکه سوءظن شدید نسبت به مکانیسم تنظیم بازار با ساختار فعلی وجود دارد اصولا کارکرد این دستگاه‌ها در زمینه نحوه عملکرد و هزینه کرد منابع مورد ارزیابی قرار نگرفته است.
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: عملکرد اجرایی دستگاههای مسئول در امر تنظیم بازار نهادهها در حوزه تنظیم بازار محصولات دامی نیز معطوف به واردات بوده و در برخی از سالها بهرغم مازاد تولید داخلی فشار بر بخش عرضه از طریق واردات موجب تحمیل ضرر و زیان به تولیدکنندگان شده است
