بازار کرمان یکی از مهم‌ترین آثار ملی ایران است که به عنوان طولانی‌ترین راسته بازار در ایران شناخته می‌شود. هر بخش از این بازار در دوره خاصی ساخته شده و به همین دلیل ویژگی‌های مختلفی را در دل خود جای داده است. بازدید از این بازار دیدنی بدون شک یکی از لذت‌بخش‌ترین تجربه‌های سفر به کرمان خواهد بود. در ادامه بیش‌تر با تاریخچه و جاذبه های بازار کرمان آشنا خواهید شد.
بازار کرمان کجاست؟
بازار بزرگ کرمان یکی از قدیمی‌ترین بازارهای ایران است که درست در دل شهر کرمان قرار دارد. این بازار از میدان ارگ شروع می‌شود و تا خیابان میرزارضای کرمانی امتداد دارد. در گذشته، این بازار در خط مستقیمی بین دو دروازه اصلی شهر، یعنی دروازه ارگ و دروازه مسجد قرار داشت که نشان‌دهنده اهمیت تاریخی آن است.
به دلیل ورودی‌های متعدد بازار کرمان، می‌توان به سادگی از مسیرهای مختلف به آن دسترسی داشت:
- از سمت غرب، میدان ارگ
- از سمت شرق، خیابان میرزارضای کرمانی
- از جنوب، خیابان امام خمینی (ره) یا خیابان مطهری
- از شمال، میدان شهدا یا خیابان شریعتی
این تنوع ورودی‌ها باعث شده که رفت‌وآمد به این بازار برای همه، چه گردشگران و چه اهالی کرمان، ساده و سریع باشد.
قدمت بازار کرمان، بزرگ ترین راسته بازار ایران چقدر است؟
بازار کرمان با قدمتی بیش از ۶۰۰ سال، یکی از قدیمی ترین و بزرگ ترین بازارهای ایران است. ساخت این بازار به دوره مظفری و تیموری بازمی‌گردد و طی قرن‌ها با گسترش شهر کرمان و تغییرات در معماری، به شکل امروزی خود درآمده است. این بازار که به‌عنوان بزرگ‌ترین راسته بازار ایران شناخته می‌شود، فضایی است که شما را به سفری در تاریخ ۶۰۰ ساله می‌برد. با ورود به اینجا، نه‌تنها با جلوه‌هایی از هنر و معماری ایرانی اسلامی روبه‌رو می‌شوید، بلکه در محیطی بومی و پرانرژی غرق می‌شوید که برای خرید کالاها، سوغات و صنایع‌دستی باکیفیت نیز عالی است. بخش عمده بازار از قرن هشتم هجری به بعد و در دوره فرمانروایان مختلف ساخته شده است. هر قسمت از این بازار، ویژگی‌ها و حال‌وهوای خاص خودش را دارد و نشان‌دهنده مهارت‌های هنری و معماری دوران مختلف است. بسیاری از مسافرانی که با خرید بلیط هواپیما تهران به کرمان به این شهر سفر می کنند، بازدید از این بازار تاریخی را در برنامه گشت شهری خود قرار می دهند. بازار کرمان فقط یک مرکز خرید نیست؛ بلکه یکی از مهم‌ترین مراکز تاریخی، تجاری و فرهنگی شهر است. جالب است بدانید که بیش از ۶۰ درصد جاذبه‌های تاریخی کرمان در محدوده همین بازار قرار دارند. قدم زدن در این بازار، فرصتی استثنایی برای دیدن تاریخ زنده، تجربه فرهنگ بومی و خرید کالاهای منحصر‌به‌فرد است.
بازار کرمان چند راسته دارد؟
بازار بزرگ کرمان از چندین راسته اصلی و مهم تشکیل شده که هر کدام امکانات و ویژگی‌های خاص خود را دارند. این راسته‌ها هر کدام نمایانگر تاریخ، معماری و کارکردهای تجاری مختلف بازار در دوره‌های مختلف هستند. در ادامه به معرفی راسته‌های اصلی بازار کرمان می‌پردازیم:
1. راسته شمالی بازار کرمان
راسته شمالی، یکی از اصلی ترین راسته‌های بازار است. این راسته از چهارسوق گنجعلی‌خان آغاز می‌شود و به سمت شمال، یعنی خیابان شریعتی و ابوحامد امتداد پیدا می‌کند.
2. راسته جنوبی؛ قدیمی‌ترین بخش بازار
راسته جنوبی، قدیمی ترین و شاید مهم‌ترین بخش بازار کرمان است. این راسته از دروازه جنوبی شهر کرمان، یعنی دروازه ریگ‌آباد در حوالی خیابان احمدی شروع می‌شود و تا چهارسوق گنجعلی‌خان ادامه دارد. در گذشته، این بخش از بازار نقش مهمی در تجارت داشت؛ چرا که کاروان‌هایی که از جنوب یا از خراسان به کرمان می‌آمدند، از این راسته عبور می‌کردند.
3. راسته شرقی و غربی بازار کرمان
راسته شرقی و غربی همان مسیری است که از میدان ارگ در غرب شروع می‌شود و تا میدان مشتاقیه و خیابان میرزا رضای کرمانی در شرق امتداد دارد.
- راسته غربی از میدان ارگ آغاز می‌شود و تا چهارسوق گنجعلی‌خان ادامه پیدا می‌کند.
- راسته شرقی از خیابان میرزا رضای کرمانی شروع می‌شود و در نهایت به چهارسوق می‌رسد.
این بخش از بازار، با طولی حدود 3 کیلومتر، پررونق‌ترین قسمت بازار کرمان است و همچنان فضایی زنده و پویا دارد.
بخش‌های مختلف بازار بزرگ کرمان
در بازار بزرگ کرمان بخش‌های متعددی با کاربری‌های مختلف مشاهده می‌شود. این بازار با سقف‌های آجری و تزیینات مقرنس‌کاری خود، معماری دوره‌های مختلف تاریخی را به نمایش می‌گذارد.
- بازار گنجعلی‌خان کرمان، از شاخص‌ترین بخش‌های بازار است که به سبک معماری دوران صفویه ساخته شده و شامل حمام، مسجد، ضرابخانه و کاروانسرا می‌باشد. این مجموعه محل تقاطع راسته‌های جنوبی-شمالی و شرقی-غربی بازار است.
- بازار مسگری با صدای چکش‌های هنرمندان مسگر و ظروف زیبای مسی، جلوه‌ای سنتی دارد و یکی از بهترین مکان‌ها برای خرید صنایع‌دستی مسی محسوب می‌شود.
- بازار زرگری یا قیصریه با ۴۷ مغازه طلافروشی، مرکز خرید و فروش طلا و زیورآلات است و معماری آن به دوره ابراهیم‌خان در زمان فتحعلی‌شاه قاجار بازمی‌گردد.
- بازار اختیاری، یکی از قدیمی‌ترین بخش‌های بازار است که بین بازار گنجعلی‌خان و وکیل قرار دارد و به دلیل بناهای تاریخی مانند کاروانسرای گلشن و حمام وکیل، اهمیت زیادی دارد.
- بازار وکیل، یادگار دوران قاجار، شامل بازار، حمام و کاروانسرا است و از ویژگی‌های شاخص آن، بادگیر و برج ساعت می‌باشد. در نزدیکی این بازار می‌توانید از رستوران بازار کرمان نیز لذت ببرید.
- بازار قلعه محمود در جنوبی‌ترین بخش بازار قرار دارد و به دروازه ریگ‌آباد متصل است. این بازار تاریخی هنوز محل فعالیت آهنگران قدیمی است.
- چهارسوق گنجعلی‌خان، محل تلاقی دو راسته اصلی بازار، با تزیینات گچ‌بری و نقاشی‌های زیبا، از پرترافیک‌ترین نقاط تجاری کرمان بوده است.
بازارهای دیگر مانند بازار سردار، بازار مظفری و بازار ارگ نیز با معماری خاص و کالاهای متنوع، هویت تجاری و فرهنگی کرمان را غنی‌تر کرده‌اند.
بازار کرمان؛ قلب تپنده تاریخ و فرهنگ کرمان
بازار کرمان تنها یک مجموعه تاریخی نیست، بلکه داستانی زنده از فرهنگ، هنر و اقتصاد این شهر است. قدم‌زدن در این بازار باستانی، شما را به سفری در دل تاریخ ۶۰۰ ساله می‌برد و تجربه‌ای ناب از معماری اصیل ایرانی را به همراه دارد. از خرید صنایع‌دستی و سوغات تا تماشای جاذبه‌های تاریخی و معماری شگفت‌انگیز، هر گوشه این بازار یادآور شکوه گذشته و زندگی جاری مردم کرمان است.
