در صورتی که وجه چک به دارنده پرداخت نشود، او می‌تواند از صادر کننده چک شکایت کند، ولی در برخی مواقع چک‌ها قابل شکایت نیستند، اما چرا؟
در این بخش قصد داریم به توضیح چک‌هایی که نمی‌توان از آن‌ها شکایت کیفری کرد، بپردازیم.
چک‌هایی که نمی‌توان از آن‌ها شکایت کیفری کرد:
۱- چکی که ثابت شود سفید امضا بوده است.
یعنی اگر کسی ادعا کند چکی را بدون نام دارنده و مبلغ و تاریخ صادر کرده است و این ادعا ثابت شود، چک حقوقی است و نمی‌توان از آن شکایت کیفری کرد.
۲- هرگاه دریافت وجه چک از بانک به انجام یک شرط که در متن چک آمده است، منوط شده باشد. مثلا بین خریدار و فروشنده یک خانه شرط شود که در صورتی فروشنده می‌تواند چک خرید خانه را برای وصول به بانک ببرد، که ابتدا فروشنده سند خانه را به خریدار منتقل کند، در صورتی که شرط در متن چک نیامده باشد؛ اما بتوان از روش دیگری مثل شهادت شاهد شرط را ثابت کرد، چک حقوقی است و قابل پیگیری کیفری نیست.
۳- چک‌هایی که در متن آن قید می‌شود که چک برای تضمین انجام کار و یا معامله صادر شده است که به آن چک تضمین شده می‌گویند. در صورتی که در متن چک نیامده باشد که چک برای تضمین صادر شده است، اما ضمانت قابل اثبات باشد، نمی‌توان چک را به شیوه کیفری پیگیری کرد.
۴- چک‌های بدون تاریخ قابل پیگیری کیفری نیستند.
در صورتی که صادر کننده، چک بدون تاریخ صادر کرده باشد و دارنده برای اینکه بتواند از صادرکننده شکایت کیفری کند، خودش روی چک تاریخ زده باشد، در این حالت اگر ثابت شود خود دارنده این تاریخ را روی چک درج نموده است، باز هم نمی‌توان از آن شکایت کیفری کرد.
۵- چک‌های مدت دار یا چک وعده دار قابل پیگیری کیفری نیستند.
یعنی اگر ثابت شود که تاریخ سررسید چک با تاریخ صدور آن متفاوت است، تنها می‌توان وجه چک را به شیوه حقوقی مطالبه نمود.
۶- چک‌هایی که بابت معاملات نامشروع و یا بهره ربوی صادر شده باشد نیز قابل شکایت کیفری نیستند.
۷- چک‌هایی که در مهلت شش ماه از تاریخ سررسید، برای آن‌ها گواهی عدم پرداخت دریافت نشود و یا در صورتی که گواهی عدم پرداخت دریافت شده باشد، تا مدت ۶ ماه اقدام به شکایت کیفری آغاز نشود.
۸- چک‌هایی که از طرف موسسات مالی و اعتباری یا صندوق‌های قرض الحسنه صادر می‌شوند؛ قابل تعقیب کیفری نیستند.
۹- چک‌هایی که بعد از صدور گواهی عدم پرداخت، با پشت نویسی به دیگری منتقل شود را هم نمی‌توان از روش کیفری پیگیری کرد. بنابراین، در شرایط مذکور صرفا می‌توان چک را به شیوه حقوقی یا ثبتی پیگیری کرد.
