با نزدیکی به فصل تابستان و تشدید میزان مصرف برق به دلیل افزایش شدید استفاده از وسایل سرمایشی، فشار زیادی به زیرساختهای تامین برق کشور وارد شده و معضلات متعددی از جمله قطع برق را به دنبال خواهد داشت.
اما مشکل بزرگتر در ایران وجود طیف گستردهای از ماینرهای غیرقانونی است که با تصور کسب سود، زیرساختهای برق کشور را تا مرز بحران پیش بردهاند. در گذشته بررسی مدلها، آمارها و گزارشهای جهانی نشان میداد، در کشورهایی نظیر ایران و برخلاف برخی دیگر از کشورها، تنها عامل سودآوری و ادامه فعالیت ماینرهای غیرقانونی، نرخ پایین انرژی بود، اما اکنون ایجاد تعرفههای متغیر و شناور برای مصرف برق، نشان از مقرون به صرفهنبودن استخراج رمزارز به ویژه برای ماینرهای غیرقانونی (خصوصا در زمانهای پیک مصرف) است که بدون توجه به تمهیدات و الزامات پیشبینی شده برای مزارع قانونی رمزارز، همچنان و با تصور کسب سود در حال فعالیت هستند و اطلاعی از زیاندهی فعالیت خود ندارند.
تدابیر و تغییرات در سیاستهای ماینینگ
یکی از مهمترین معضلاتی که در سالهای اخیر دامنگیر کشور شده و امنیت و پایداری شبکه برق را به مخاطره انداخته، بحث استفاده از برق غیرمجاز از یک سو و از سوی دیگر گسترش دستگاههای استخراج رمز ارز یا دستگاههای ماینر ارزانقیمت، از رده خارج و پرمصرف، به شکل غیرقانونی است که باعث قطع برق، استهلاک منابع، سلب آسایش، آتشسوزی و … میشود. اگرچه معضلات ماینرها تنها به موضوعات فوق محدود نشده و طیف گستردهای از خسارات و مشکلات دیگر نظیر گرانی برق برای کل یک جامعه را دارد که در ادامه به این موارد پرداخته میشود.
اگرچه در همین راستا و همچون سالهای گذشته، که استفاده از برق غیرمجاز و ماینرها موجب ایجاد ضعف در پایداری شبکه میشود، مجری نظارت و ساماندهی استخراج رمز داراییها شرکت توانیر از محدود شدن ساعت کاری مزارع ماینر در فصل تابستان ۱۴۰۳ خبر داد.
به گفته هادی سفیدمو، طبق ابلاغیه اخیر، فعالیت این دسته از مشترکان تنها از ساعت ۲ تا ۹ صبح مجاز است و در سایر ساعات شبانه روز برق آنها قطع خواهد شد.
مجری نظارت و ساماندهی استخراج رمز داراییها با بیان اینکه ضمناً اگر این مشترکان از تابلوی سبز بورس اقدام به خرید برق کنند در سقف برق خریداری شده امکان استفاده دارند، گفته: برای مزارع غیرمجاز استخراج رمز دارایی (ماینر غیر مجاز) همچون گذشته اقدامات لازم در خصوص کشف و جمع آوری آنها در دستور کار است و این موضوع در طول سال مستمرا پیگیری میشود.
این در حالیست که بر اساس مصوبه مجلس در جریان بررسی بودجه سال 1403، تعرفه برق در تابستان با زمستان فرق دارد و اگر افراد در دورههای سرد هم مصرفی مانند دورههای گرم سال داشته باشند، درازای تغییر الگو، ملزم به پرداخت هزینه بیشتری هستند.
به عبارت دیگر برای فعالان قانونی حوزه استخراج رمزارز برنامهریزیها و تدابیر مشخصی پیشبینی شده است اما با این تفاسیر برخی افراد فعال در حوزه ماینینگ غیرقانونی، با وجود خطرات متعدد نظیر آتشسوزیها که به کرات در رسانهها اخبار آن منتشر میشود، بدون توجه به ممنوعیتهای قانونی، خطرات و هشدارها همچنان مبادرت به استخراج رمزارز میکنند، البته بیآنکه بدانند این فعالیت غیرقانونی، دیگر مثل سابق نه تنها سودآور نیست بلکه غیراقتصادی نیز هست.
برای مثال آمریکا که استخراج رمزارز در آن ممنوع نبوده و البته اکنون این کشور را با مشکلات عدیدهای به علت مهاجرت ماینرهای چینی به این کشور مواجه کرده است، در حال حاضر استخراجکنندگان ارزهای دیجیتال در مناطقی با قیمتهای متغیر برق، مصرف برق خود را در واکنش به دورههای قیمتهای بالا در بازارهای عمدهفروشی برق، با توجه به حساسیت سودآوری عملیاتی خود نسبت به قیمت برق، کاهش دادهاند.