بر اساس تبصره ۸ بند ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳ «سازمان هدفمندسازی یارانهها موظف است با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به تجدیدنظر در مورد افرادی که یارانه آنها حذف شده و همچنین نسبت به حذف یارانه خانوارهای غیرمشمول حمایت دولت به موجب آئیننامهای که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان هدفمندسازی یارانهها در مدت یک ماه از لازمالاجرا شدن این قانون بهتصویب هیأت وزیران میرسد، اقدام کند».
بر این اساس، آئین نامه این تبصره در حال تدوین است و طبق قانون ۳ ماه پس از ابلاغ قانون بودجه باید این بازنگری در گردش مالی خانوارهای یارانه بگیر انجام شود.
بند ۷ این تبصره از قانون بودجه میگوید «جدول تفصیلی منابع و مصارف این بند از جمله کل دریافتیهای حاصل از اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها، مالیات بر ارزشافزوده مرتبط با آن، سهم شرکتهای تولید و توزیعکننده انرژی به تفکیک هر شرکت و سهم سازمان هدفمندسازی یارانهها بهمنظور اختصاص به پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی به خانوارها، کمک به بخش سلامت و حمایت از تولید و اشتغال از طریق تأمین اعتبارات مربوط به اجرای قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی مصوب ۱۳۸۹/۱۲/۴ و قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت مصوب ۱۳۸۶/۹/۱۸ و سایر منابع و مصارف قانون هدفمند کردن یارانهها توسط دولت در زمان ارائه بخش دوم لایحه بودجه به مجلس شورای اسلامی تقدیم میگردد.».
گفتنی است؛ ۱۰۰ درصد منابع حاصل از فروش داخلی و صادرات ۶ فرآورده اصلی (بنزین، نفتگاز، نفت سفید، نفت کوره، گاز مایع و سوخت هوایی) مطابق برنامه اعلامی سال ۱۴۰۲ پالایشگاههای نفت بر اساس برنامه تولید منابع این تبصره به حساب سازمان هدفمندسازی یارانهها نزد خزانهداری کل کشور واریز میشود.
در صورت کاهش تولید فراوردههای اصلی نسبت به برنامه تولید، وزارت نفت از طریق شرکتهای تابعه ذیربط با دریافت و فروش فراوردههای ویژه از پالایشگاههای مربوط، مقادیر کسری را جبران میکند.
همچنین دستورالعمل این بند توسط سازمان برنامه و بودجه کشور با همکاری وزارتخانههای نفت و امور اقتصادی و دارایی تهیه و ابلاغ میشود.
به این ترتیب با بررسی و بازنگری دوباره سرمایه خانوارهای مشمول دریافت یارانه برخی از افراد از فهرست کمک معیشت دولت حذف میشوند.
تأمین منابع بیشتر برای برخی خانوارها
برخی خانوارها یارانه کمک معیشتی دولت را نقدی به مبلغ ۴۰۰ هزار تومان (دهک اول تا سوم) و ۳۰۰ هزار تومان (دهک چهارم تا نهم) دریافت میکنند.
بعضی هم در قالب طرح کالابرگ الکترونیک و خرید ۱۱ قلم کالا تعیین شده از این کمک معیشت دولتی استفاده میکنند که در این بخش خانوارهای دهک نهم مشمول خرید کالابرگ الکترونیک نمیشوند.
در کنار یارانه عمومی دولت به خانوار ۹ دهک، طرح «یسنا» و یارانه ویژه مادران باردار و شیرده ۸ استان به مبلغ ماهانه ۴۰۰ هزار تومان به حساب سرپرست خانواده واریز میشود.
طرح بعدی، یارانه ویژه کودکان ۷ دهک دارای سوءتغذیه است. به این ترتیب کودکان دارای سوءتغذیه دهکهای اول تا پنجم ماهانه یک میلیون تومان و دهکهای ششم و هفتم ماهانه ۶۰۰ هزار تومان، مازاد یارانه عمومی به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود.
در کنار این ۳ طرح پرداخت یارانه از سوی دولت، جایزه کالابرگ الکترونیک که در ۳ ماهه اخیر از ۱۲۰ به ۲۲۰ هزار تومان افزایش یافته در حال اجرا است.
به نظر میرسد هدف دولت در بازنگری هر ساله درآمد خانوارها و حذف برخی افراد با درآمد مطلوب، افزایش سهم دهکهای نخست است.
یک توصیه و یادآوری
لازم به یادآوری است، بخشی از گردش مالی بعضی افراد مربوط به تنخواه شرکتهای آنها بوده که عموماً ماهانه مبلغی از سوی کارفرما و مدیریت شرکت به حساب شخصی این افراد برای هزینه کرد ماهانه واریز میشود.
این امر حجم سرمایه و گردش مالی حساب شخصی افراد را افزایش داده و با وجود درآمد پایین منجر به حذف آنها از فهرست دهکهای مشمول یارانه میشود؛ بنابراین توصیه میشود این گردش مالی با حساب شرکت و حق برداشت تنخواه بگیران انجام شود تا افراد از فهرست حمایتی دولت حذف نشوند.