سیاری از کارشناسان حوزه تولید شوینده بر این باور هستند که اگر مسائل سیاسی و تحریمی کنار رود، فضای کشور برای رقابت و تولید بسیار خوب است. به همین واسطه است که هنکل، یونیلیور و سایر مجموعه‌های کوچک‌تر به خوبی به کار خود ادامه می‌دهند و با مشکلی مواجه نمی‌شوند. این مجموعه‌ها هم سهمی قابل توجهی از بازار را پوشش می‌دهند و هم مصرف کنندگان از کیفیت تولیدات آن‌ها راضی هستند.
به گفته نایب رئیس انجمن صنایع شوینده، این تجربه سبب شده تا فضای رقابتی در حوزه شوینده‌ها سالم و بدون رانت باشد و این نتیجه ایجاد فضای رقابتی توسط بخش خصوصی و عدم دخالت بخش‌های دولتی است. در این عرصه علاوه بر این که حضور شرکت‌های خارجی لطمه‌ای به تولید داخل وارد نکرده؛ بلکه باعث رونق بخش خصوصی داخلی نیز شده است. علت این امر این است که خارجی‌ها نیز در این عرصه تولیدکننده هستند و به سمت واردات و رانت نمی‌روند. در راستای بررسی جزئی‌تر این مساله، علیرضا کیانی، نایب رئیس انجمن صنایع شوینده، گفت‌وگویی تفصیلی انجام داده که در ادامه می‌خوانید.
۹۷ درصد تولیدات داخلی‌ست
*در سال‌های گذشته بر خلاف بسیاری از صنایع از جمله خودروسازی‌ها، صنعت شوینده توانسته با کیفیت مطلوب رو به توسعه حرکت کند. علت این امر چیست؟
صنعت شوینده کشور جز معدود صنایعی است که تقریبا ۱۰۰ درصد آن توسط بخش خصوصی اداره می‌شود. این صنعت به دو بخش شوینده‌ها و آرایشی و بهداشتی تقسیم می‌شود. در این دو بخش عملا ظرفیت تولید بیش از نیاز کشور است. به همین علت است که می‌توان با قاطعیت گفت که مشکل سخت افزاری در مسیر تولید وجود ندارد.
در حوزه شوینده‌ها که تقریبا نیمی از بازار این عرصه را تشکیل می‌دهد، تنوع زیادی وجود دارد و مصرف کننده در بازار خواهان مدل‌های مختلفی از شوینده‌ها است که با همت بخش خصوصی، ۱۰۰ درصد محصولات متنوع تولید و نیاز مصرف کننده به صورت کامل برطرف شده است. در حوزه آرایشی و بهداشتی نیز ظرفیت تولید بیش از نیاز کشور است؛ اما ۹۷ درصد تنوع محصولی را پوشش می‌دهد و آن ۳ درصد دیگر از خارج کشور تامین می‌شود. بخش خصوصی در سال‌های اخیر نشان داده که هر کجا به آن اعتماد شده، عملکرد موفقی داشته و توانسته گام‌های مهمی در مسیر پیشرفت تولید کشور بردارد.
*تجربه موفق شرکت‌های شوینده در استفاده از ظرفیت‌های برند‌های جهانی مانند هنکل و رقابت با برند‌های داخلی چه دست آورد‌هایی داشته است؟
امروز علاوه بر هنکل، یونیلیور نیز با چندین برند متفاوت در داخل کشور در حال تولید محصولات شوینده، آرایشی و بهداشتی است که این مجموعه‌ها بسیار بازار خوبی دارند و عملکرد موفقی در سال‌های اخیر داشته‌اند. این امر نشان می‌دهد که اگر مسائل سیاسی و تحریمی کنار رود، فضای کشور برای رقابت و تولید بسیار خوب است. به همین واسطه است که هنکل، یونیلیور و سایر مجموعه‌های کوچک‌تر به خوبی به کار خود ادامه می‌دهند و با مشکلی مواجه نمی‌شوند. این مجموعه‌ها هم سهمی قابل توجهی از بازار را پوشش می‌دهند و هم مردم از کیفیت تولیدات آن‌ها راضی هستند.
امروز برند‌های ایرانی و جهانی دوش به دوش یکدیگر در حال تولید محصولات خود در داخل ایران هستند و در برخی حوزه‌ها برند‌های خارجی پیشرو هستند و برخی محصولات کیفیت نمونه‌های ایرانی بهتر است که این اتفاق به واسطه رقابت سالم میان تولیدکننده‌ها رقم خورده است. فضای رقابتی در حوزه شوینده‌ها سالم و بدون رانت است و این نتیجه ایجاد فضای رقابتی توسط بخش خصوصی و عدم دخالت بخش‌های دولتی است. در این عرصه علاوه بر این که حضور شرکت‌های خارجی لطمه‌ای به تولید داخل وارد نکرده؛ بلکه باعث رونق بخش خصوصی داخلی نیز شده است. علت این است که خارجی‌ها نیز در این عرصه تولیدکننده هستند و به سمت واردات و رانت نمی‌روند.
ارز به اندازه نیاز تخصیص نمی‌یابد
*مهمترین موانع پیش روی تولید شوینده‌ها در کشور چیست؟
صنعت شوینده‌ها با دو معضل اساسی مواجه است، نخست قیمت‌گذاری دستوری از طرف دولت که این مشکل بزودی حل می‌شود و صنایع شوینده به گروه چهارم که فاقد قیمت‌گذاری دستوری است، منتقل می‌شوند. این یک کمک بسیار بزرگ به صنعت شوینده‌ها و آرایشی و بهداشتی است. معضل دوم این صنعت، تخصیص ارز است که به اندازه نیاز این صنعت، ارز در اختیار آن قرار نمی‌گیرد. آینده صنعت شوینده‌ها در داخل کشور روشن است، زیرا در مسیر درستی قرار گرفته است و رقابت خوبی ایجاد شده است. این رقابت است که شرکت‌های داخلی را به سمت ارتقای میزان و کیفیت تولید سوق داده است. دولت باید پای حذف قیمت‌گذاری دستوری بایستد تا به صنایع تولیدی کمک بسزایی شود. این اتفاق و تخصیص ارز به میزان کافی می‌تواند منجر به شکوفایی دوچندان تولیدکنندگان داخلی شود. علاوه بر این دولت باید مانع واردات غیرضروری شود. بعضا مشاهده می‌شود که یک محصول در داخل کشور به وفور و با کیفیت خوب تولید می‌شود، اما باز هم واردات آن انجام می‌شود که باید در این حوزه یک ساماندهی صورت گیرد. اختصاص ارز واردات به بخش تولید علاوه بر شکوفایی اقتصادی به اشتغالزایی نیز منجر می‌شود. این امر سبب می‌شود تا تولید ناخالص داخلی رنگ و بویی واقعی‌تر به خود گیرد.
*گردش مالی حوزه شوینده‌ها در سطح کشور چه میزان است و چه تاثیری بر اقتصاد کشور دارد؟
پیش بینی می‌شود که گردش مالی حوزه شوینده‌ها در سال ۱۴۰۳ رقمی نزدیک به ۱۹۵ هزار میلیارد تومان باشد که نقش بسزایی در اقتصاد کشور و پیشبرد آن دارد. نیمی از این رقم مربوط به شوینده‌ها و نیمی دیگر مربوط به حوزه آرایشی است. این حجم از چرخش مالی منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی متعدد نیز شده و واحد‌های صنعتی پرشماری را رونق داده است.
