اصغر بالسینی، کارشناس بانکی و ارزی گفت: ناترازی نظام بانکی یکی از مشکلات جدی اقتصادی کشور ما در حدود دو دهه اخیر است که آثار و تبعات خود را به صورت برهم خوردن تعادلهای اقتصاد کلان نمایان ساخته است به این معنی که نظام بانکی به دلیل بی توجهیهایی که در خصوص نظاممند کردن و ساختارمند کردن تراز نامههای خود داشته است عملا شرایطی به وجود آمده که نظام بانکی دست به خلق پول زده و این خلق پول بانکی خارج از ضوابط و قواعد به نوبه خودش بر نقدینگی و تورم اثر گذاشته است یعنی میتوان گفت بخشی از تورمی که در اقتصاد ایران در حال حاضر وجود دارد ناشی از تبعات ناترازی نظام بانکی در سنوات گذشته است.
این کارشناس اقتصادی افزود: با توجه به این مسئله مطرح شده، بانک مرکزی در راستای صیانت از حقوق عامه مردم و توجه جدی به کنترل تورم، ضوابط و قواعد سختگیرانهای را بر نظام بانکی اعمال کرده که همین مسئله عملا باعث شده است که رفتار نظام بانکی خصوصا برخی از بانکهایی که طی سال گذشته رفتارهای غیر قاعدهمند خیلی جدی داشتند به سمت قاعدهمند شدن سوق داده شود.
او در ادامه در خصوص اقدامات بانک مرکزی برای کنترل ناترازی شبکه بانکی مطرح کرد: اقداماتی که بانک مرکزی انجام داده است شامل مواردی مثل ایجاد محدودیت در بسط ترازنامه نظام بانکی بوده است به این معنی که بانکها را در سقف ۱.۵ تا ۲.۵ درصد در ماه بیشتر اجازه نداده که بسط ترازنامهای داشته باشند به معنای این که اجازه ندارند تسهیلاتی را اعطا کنند که باعث بزرگ تر شدن ترازنامه شود این محدودیت ترازنامهای عملا باعث شده که بانکها تحت نظر بانک مرکزی باشند.
بالسینی افزود: مسئله دیگر در خصوص اضافه برداشت بانکها است که به شدت رفتار ضابطهمند و با قاعدهای پی گرفته شد به این معنا که بانکهایی که اضافه برداشت از بانک مرکزی دارند جریمههای سنگین میشوند به همین سبب است که در پایان سال ۱۴۰۱ متغیر پایه پولی رشد ۴۵ درصدی داشته که بخش مهمی از آن ناشی از جرایم اضافه برداشت نظام بانکی است یعنی وقتی بانکها به سبب کسری موقت به سمت منابع بانک مرکزی حرکت میکنند و اصطلاحا اضافه برداشت از بانک مرکزی دارند بانک مرکزی از طریق نرخهای سود بالا و جرایمی که در نظر میگیرد این دست از بانکها را جریمه میکند.
این کارشناس اقتصادی گفت: مسئله دیگری که بانک مرکزی به شدت روی آن نظارت میکند این است که اعتبار قاعدهمند یا هر نوع تسهیلاتی که بانکها بنا است برای جبران ناترازی جذب کنند را از طریق وثایق ارزشمند بانکها انجام میدهد تا در نهایت باعث شود بانکها رفتار غیر قاعده خودشان را اصلاح کنند.
بالسینی بیان کرد: در کل مجموعه این مسائل شرایطی را به وجود آورده است که بانکها به سمت دالان مشخص شده بانک مرکزی حرکت کنند و رفتارهای غیر قاعدهمند را کمتر داشته باشند و خلق پول توسط نظام بانکی کمتر صورت گیرد زمانی که این مسائل یعنی ناترازی شبکه بانکی رفع شود عملا در نهایت متغیرهای پولی در اقتصاد کشور روند با ثباتی خواهند داشت در مجموع میتوان گفت خوشبختانه بانک مرکزی همان طور که در ۶ ماه اول امسال به خوبی توانسته بازار ارز را مدیریت کند در حوزه نظام بانکی هم رفتار جدی را داشته تا در نهایت مانع از تورمی شود که میتواند بخشهای مهمی از جامعه را دچار چالش جدی کند.