به گفته کارشناسان پوشش ریسک در مقابل نوسانات قیمتی طلا، کمک به تعادل و رونق بخشیدن بازار طلا و شفافیت از جمله مزیت‌های قرارداد آتی شمش طلا محسوب می‌شود.
۲۰ فروردین اولین روز معاملاتی قرارداد آتی شمش طلا بود که بر اساس آمار منتشر شده از سوی بورس کالا در روز نخست معاملات قراردادهای آتی شمش طلا تعداد ۱۴۲۱ قرارداد منعقد شده است.
قرار داد آتی که کارشناس حوزه بورس کالا آقای خشایار دادمنش در خصوص آن در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح کرده بود: قرارداد آتی، قراردادی است که طی آن فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معینی در آینده، مقدار مشخصی از کالا را به قیمتی معلوم به فروش برساند. در مقابل، خریدار نیز متعهد می‌شود آن کالا را با همان مشخصات خریداری کند در این نوع قرار داد باید مبلغی مشخص به عنوان وجه تضمین پرداخت شود.
آقای رحمان آراسته مدیر بازار مشتقه و صندوق‌های کالایی بورس کالای ایران در خصوص جزئیات این قرارداد اعلام کرد: مطابق مشخصات قرارداد آتی شمش طلا، اندازه هر قرارداد یک گرم در نظر گرفته شده است.
همچنین باید گفته شود وجه تضمین قرارداد آتی شمش طلا یک میلیون تومان در نظر گرفته شده است. قرار داد آتی شمش طلایی که تحویل آن در قالب ابزار گواهی سپرده کالایی انجام می‌گیرد که در این خصوص آقای محمد حقانی نسب رئیس اداره توسعه ابزار‌های مالی بورس کالای ایران مطرح کرد: پایه این قراردادهای آتی، شمش طلا است و تحویل قرارداد در قالب ابزار گواهی سپرده انجام خواهد پذیرفت.
او افزود: شمش طلای مذکور توسط آزمایشگاه معتبر عیارسنجی شده و توسط خزانه بانکی نگهداری می‌شود و در بازار گواهی سپرده شمش طلا قابل معامله بوده و حسب تقاضای دارنده گواهی سپرده از خزانه ترخیص خواهد شد.
پوشش ریسک در حوزه طلا با قرار داد آتی شمش طلا عملیاتی می شود
به گفته مسئولان این حوزه یکی از اهداف راه اندازی قرار داد آتی شمش طلا پوشش ریسک است، نکته‌ای که آقای رحمان آراسته مدیر بازار مشتقه و صندوق‌های کالایی بورس کالای ایران با تاکید به آن در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: به طور کلی قرار داد‌های آتی بخشی از ابزار‌های مشتقه هستند که چندین سال است در کشور‌های دنیا و بیش از ۱۲ سال در بورس کالای ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از شکل گیری قرار داد‌های آتی پوشش ریسکی است که ناشی از نوسانات قیمتی رخ می‌دهد؛ نوسانات قیمتی نه تنها در ایران بلکه در کل جهان وجود دارد.
او افزود: نکته مهم در قرار داد آتی شمش طلا این است که هیچ محدودیتی برای افراد حقیقی، حقوقی و صندوق‌ها وجود ندارد.
اما به گفته کارشناسان و مسئولان سرمایه گذاری در بخش قرار داد‌های آتی شمش طلا علاوه بر پوشش ریسک مزیت‌هایی دیگر هم با خود به همراه دارد؛ مزیت‌هایی که در خصوص آن آقای علیرضا صادقی رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس اظهار کرد: معاملات قراردادهای آتی شمش طلا می‌تواند بسیاری از اشخاصی که در بازار‌های خارج از بورس در حوزه طلا فعال هستند را به خود جذب کند.
کمک به تعادل و رونق بازار طلا با قرار داد آتی شمش طلا
مزیت‌هایی که آقای مهدی بیات منش نیز با اشاره به آن‌ها گفت: افرادی که نیاز به خرید طلا در آینده دارند می‌توانند از این قرار داد و مزیت‌های آن استفاده کنند. شفافیت‌های معاملاتی، تضمین کیفیت و کارمزد‌های پایین از دیگر مزیت‌های قراردادهای آتی هستند .موردی دیگر این که قرار داد‌های آتی شمش طلا می‌تواند به رونق بیشتر معاملات طلا و تعادل این بازار کمک کند علاوه بر این می‌تواند به توسعه معادن و بهره برداری آن‌ها نیز به شکل غیر مستقیم کمک کند.
قراردادهای آتی ریسک نگهداری فیزیکی طلا را کاهش می دهند
خانم الهه نعمتی دیگر کارشناس حوزه بورس کالا با اشاره به اندازه میزان قرارداد آتی شمش طلا بیان کرد: اندازه قرار داد آتی شمش طلا معادل یک گرم است که سبب می‌شود افراد با سرمایه‌های خرد بتوانند وارد این بازار شوند. مورد دیگر این که سرمایه‌گذاران به جای خرید فیزیکی طلا که مشکلات و ریسک‌های متعددی از جمله نگهداری و حمل را به همراه دارد، می‌توانند وارد این قرارداد‌ها شوند.
اما نکته دیگری که در خصوص قراردادهای آتی باید به آن اشاره کرد، بحث اهرم معاملاتی است؛ موضوعی که آقای آراسته در رابطه با آن گفت: یک بخش دیگر جذابیت قراردادهای آتی این است که این قرارداد‌ها اهرم‌های معاملاتی دارد و نیاز نیست افراد تمام هزینه را در همان لحظه بپردازند.
به عبارتی اهرم به زبان ساده به معنای آن است که افراد با پول کمتر امکان سرمایه گذاری بیشتر و حتی چندبرابری را پیدا می‌کنند و برای محاسبه آن، کافی است ارزش قرارداد را تقسیم‌بر وجه تضمین اولیه قرارداد‌ها کنند. برای مثال اهرم مالی در قراردادهای آتی شمش طلا که روز گذشته در بورس کالای ایران راه اندازی شد نزدیک ۴ است. به این معنا که با ۹۰۰ هزار تومان می‌توان یک قرارداد آتی یک گرمی شمش طلا که هر گرم شمش طلا حدود ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان قیمت دارد، منعقد کرد پس با پول کمتر می‌توان در ارقام بالاتری سرمایه گذاری کرد که به این ترتیب سود و زیان نیز حدودا ۴ برابر خواهد بود.
در نهایت به گفته آقای آراسته برای معاملات مشتقه، هر فردی که کد معاملات بازار مشتقه را داشته باشد می‌تواند معامله کند و هر فردی که کد بازار مالی در بورس کالا (گواهی سپرده) داشته باشد بعد از امضای بیانیه ریسک و معرفی حساب می‌تواند معامله داشته باشد بقیه افرادی هم که کد لازم را ندارند می‌توانند وارد فرآیند دریافت کد گیری که به صورت الکترونیکی است شوند.
به گفته کارشناسان و مسئولان، قرار داد آتی شمش طلا از جمله قرار داد‌هایی است که افراد به سبب تضمین‌های لازم ارائه شده در مسیری شفاف می‌توانند با سرمایه‌های خرد در حوزه شمش طلا سرمایه گذاری کنند و با توجه به نوسانات قیمتی بازار طلا پوشش ریسک مناسبی در این حوزه داشته باشند.
