کالاهای اساسی چقدر گران شد؟

مصطفی حسینی - چندسالی است نوسان قیمت ها در بازارهای مختلف جامعه را خسته کرده است و دیگری امیدی به بهبود شرایط اقتصادی وجود ندارد.

در این گزارش سعی کرده ایم افزایش قیمت کالاهای اساسی را بررسی کنیم تا در سلسله گزارشات بعدی به افزایش و نوسان قیمت در بازارهای مسکن ، طلا، دلار، خودرو و ... و حتی چرایی کاهش ارزش پول ملی بپردازیم.

افزایش ۴ برابری قیمت برخی اقلام خوراک دامی طی دو سال

آمارها نشان می‌دهد از فروردین ۱۳۹۹ تا اسفند سال ۱۴۰۰ قیمت برخی اقلام خوراکی دامی بین ۳/۵ تا ۴ برابر شده است.در این مدت قیمت کاه ۴/۱ برابر، یونجه ۳/۲ برابر و جو دامی ۴/۳ برابر شده است.

هرچند در این بازه زمانی قیمت دام زنده ۱/۵ برابر شده است و دامداران بر همین اساس می‌گویند با ادامه روند فعلی، صنعت دامپروی در ایران ممکن است دچار بحران جدی شود. ازطرفی حذف ارز ترجیحی که به گفته رئیس جمهور به زودی انجام خواهد شد نیز می تواند موجب کم شدن نهاده های دامی، افزایش قیمت آن ها و درنهایت موجب کم سود شدن صنعت دامپروری در کشور شود.

با وجود اینکه مسئولان اقتصادی و برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تاکید می کنند که در پی حذف ارز 4200 تومانی یارانه حمایتی به چرخه آخر مصرف کنندگان و خود مصرف کنندگان تعلق خواهد گرفت، اما باز هم به نظر می رسد این مبلغ کافی نخواهد بود و حتی ممکن است موجب موج شدیدی از گرانی ها شود.

با این حال باوجود اینکه طی سال های گذشته ارز دولتی وجود داشته است اما باز هم دولت نتوانسته بازار را مدیریت کند و نرخ اقلام اساسی مورد نیاز مردم را ثابت و تورم را کنترل شده نگه دارد. بررسی ها نشان می دهد قیمت کالاهای اساسی از قبیل برنج، شکر، مرغ و گوشت در ۵ ماه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته اند.

در ادامه بخشی از افزایش قیمت ها را از سال 99 تا تابستان سال 1400 مشاهده می کنید:

 

WhatsApp Image 2022-04-12 at 1.10.03 PM

اکنون اما افزایش قیمت ها باز هم رکورد زده اند. با وجود اینکه دولت سیزدهم شعار کنترل قیمت ها را می داد اما باز هم به نظر می رسد نتوانسته است در مدیریت آن موفق باشد. چراکخ بررسی ها نشان میدهد هرکیلو برنج پاکستانی درجه یک با ۲۳.۳ درصد افزایش در بهمن ماه سال قبل به بیش از ۳۰ هزار تومان رسید. برنج طارم اعلاء نیز در ۱۱ ماهه سال قبل با ۱۰۷.۶ درصد افزایش به ۷۰ هزار و ۲۰۰ تومان پهلو زد. برنج داخلی هاشمی درجه یک نیز با ۱۰۶.۷ درصد افزایش روبرو شد به ۶۸ هزار تومان رسید. این در حالیست که بررسی میدانی حکایت از قیمتهای ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تومانی برنج می دهد.

شکر سفید و گوشت گوساله نیز به ترتیب افزایش قیمت ۷۶.۵ و ۳۹.۱ درصد به ترتیب به ۱۶ هزار و ۸۲۰ و ۱۴۱ هزاز و ۷۶۰ تومان رسید.

نکته عجیب در خصوص افزایش قیمت اقلام اساسی به میزان افزایش قیمت یکماهه قیمت برنج در فاصله دی تا بهمن ۱۴۰۰ بر می گردد که به طور میانگین ۱۶.۷ درصد افزایش را نشان میدهد.

قیمت اقلام اساسی در سال ۱۴۰۰

WhatsApp Image 2022-04-12 at 1.10.38 PM

پس از این کارگروه رصد و پایش قیمت اقلام اساسی و پر مصرف بازار توسط انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف کنندگان و با مشارکت انجمن های استانی در پایان هر ماه اقدام به احصاء قیمت اقلام اساسی و پر مصرف بازار کرده و گزارش آن را به معاون اول رئیس جمهور می کند. 

مطابق این گزارش با رصد 52 قلم کالای اساسی و پرمصرف بازار منتهی به 1 اسفند 1400 مشخص شد میانگین کشوری قیمت 21 قلم کالا نسبت به ماه گذشته بدون تغییر مانده است.

تعداد 18 قلم کالا از 52 قلم کالا نسبت به ماه گذشته افزایش قیمت بین 1 تا 10 درصد داشته اند. قیمت انواع برنج ایرانی، سیب‌زمینی، موز، پیاز و گوجه‌فرنگی نسبت به ماه قبل افزایش قیمت بیش از 10 درصد داشته است. حتی قیمت آب آشامیدنی بطری، ورق فولادی، پودر شوینده ماشینی و انواع تایر نسبت به ماه قبل کاهش قیمت بین 1 تا 10 درصدی داشته اند.

براساس این گزارش قیمت برنج طارم، برنج هاشمی، نخود، سیب زمینی، آب آشامیدنی بطری و رب گوجه فرنگی نسبت به یک سال گذشته افزایش قیمت بیشتر از 100 درصدی داشته اند.

بنابراین به صراحت می توان گفت که تاکنون وجود ارز ترجیحی بر کنترل قیمت ها تاثیری نداشته است اما همواره زمانی که دولت ها متوجه شده اند به دلایل مختلف نمی توانند بازار کالاهای اساسی را کنترل کنند، به تعیین یارانه یا برای وارد کننده یا برای مصرف کننده می پردازند. حال گویا دولت به این نتیجه رسیده است که مجدد این ارز را که به واردکننده تخصیص پیدا کرده است به زنجیره نهایی مصرف کننده پرداخت کند. با این حال هر دو روش باعث تورم و رکود است اما مسئله اصلی نحوه مدیریت این روش هاست.