استارت سهام عدالت در سال ۱۳۸۵ زده شد و فرایند ثبت نام آن تا سال ۱۳۸۸ طول کشید. در ابتدا ارزش اولیه سهام عدالت اکثر افراد حدود ۴۹۰ هزار تومان بود که در همان سال ها اعلام شد چنانچه فردی مایل است ارزش اولیه سهام خود را افزایش دهد میتواند مابه‌التفاوت آن را پرداخت کند. به همین دلیل است که اکنون شاهد این موضوع هستیم که ارزش اولیه سهام عدالت افراد با یکدیگر متفاوت بوده و مبالغ آن ۴۵۲، ۴۹۲، ۵۳۲ هزار تومان یا یک میلیون تومان است.
فرایند سوددهی سهام عدالت از سال ۱۳۹۵ آغاز شد و تا کنون مشمولان این سهام طی پنج دوره سود دریافت کرده‌اند. در این راستا در سال ۱۳۹۵ به ازای یک میلیون تومان سهم ۱۵۰ هزار تومان، در سال۱۳۹۶، ۱۷۵ هزار تومان و در سال۱۳۹۷، ۲۰۵ هزار تومان پرداخت شد. همه این سال ها سود سهام عدالت طی یک مرحله به حساب مشمولان واریز می‌شد؛ اتفاقی که درمورد سود سال ۱۳۹۸ صدق نمی‌کند و در این سال سود طی دو مرحله به حساب مشمولان واریز شد که پرونده آن هنوز هم تکمیل نشده است.
پرونده سود سال ۱۳۹۸ هنوز باز است
بررسی فرایند سود سهام عدالت سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که مرحله نخست آن در ۲۸ اسفندماه سال ۱۳۹۹ واریز شد و مشمولان ۵۰ درصد سود سهام خود را دریافت کردند. بر این اساس، مشمولانی که ارزش اولیه سهام آنها ۵۳۲ هزار تومان بود، حدود ۲۰۰ هزار تومان و مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن ها یک میلیون تومان بود، حدود ۴۰۰ هزار تومان سود دریافت کردند. همچنین افرادی که سهام عدالت ۴۹۲ هزار تومانی داشتند ۹۱ هزار تومان و افرادی که سهام عدالت ۴۵۲ هزار تومانی داشتند نیز ۸۴ هزار تومان دریافت کردند.
هرچند قرار بود فاصله واریز سود مرحله اول تا دوم ناچیز باشد و وعده های زیادی هم درمورد واریز بخش دوم سود از سوی مسئولان داده شد اما در نهایت بخش دوم سود در ۱۴ تیرماه امسال واریز شد. از سوی دیگر قرار بود در مرحله دوم ۵۰ درصد باقی مانده واریز شود اما به دلیل عدم پرداخت سود از سوی برخی شرکتها به حساب شرکت سپرده گذاری مرکزی، مشمولان در کل ۹۰ درصد سود خود را دریافت کردند.
بر این اساس، در مرحله دوم واریز سود، سهامدارانی که ارزش اولیه سهام آنها یک میلیون تومان بود ۱۴۴ هزار تومان دریافت کردند و مشمولانی که دارای سهام عدالت با ارزش اولیه ۵۳۲ هزار تومان بودند در مرحله دوم ۷۶ هزار تومان دریافت کردند. به عبارت دیگر مشمولی که سهام عدالت یک میلیون تومانی دارد تاکنون ۳۳۰ هزار تومان به عنوان سود سهام عدالت سال ۱۳۹۸ دریافت کرده است.
سهامداران تا کنون ۹۹ درصد سود سال ۱۳۹۸ را دریافت کرده‌اند و برخی شرکتها از جمله مخابرات نه تنها سود سال ۱۳۹۹ بلکه سود سال ۱۳۹۸ را هم پرداخت نکرده است و طبق گفته مسئولان سازمان بورس، این سازمان اقدامات لازم برای پیگیری حقوقی حق سهامداران از این شرکت را انجام داده است.
سود سه برابری در حساب مشمولان جا خوش کرد
درحالی که مشمولان در انتظار تعیین تکلیف وضعیت سود سال ۱۳۹۸ بودند، زمزمه‌های پرداخت سود سال ۱۳۹۹ به گوش رسید؛ سودی که تفاوت بسیار زیادی با سالهای گذشته داشت، چراکه مبلغ آن نسبت به سال ۱۳۹۸، حدود سه برابر شده بود. در این راستا اوایل بهمن ماه سال جاری بود که حسین قربانزاده، رئیس سازمان خصوصی سازی، اعلام کرد سود سال ۱۳۹۹ سهام عدالت شرکت‌های غیر بورسی حدود ۲۸۰۰ میلیارد تومان و سود شرکت‌های بورسی حدود ۲۹ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است که جمعا حدود ۳۱ هزار میلیارد تومان می‌شود که نسبت به سال قبل افزایش داشته است. وی همچنین از واریز حدود ۶۰۰ هزار تومان سود به حساب مشمولان خبر داده بود که یک حساب سرانگشتی از سه برابر شدن میزان این سود خبر می‌داد. تفاوت بزرگ دیگر سود سال ۱۳۹۹ با سود سال ۱۳۹۸ زمان و نحوه پرداخت آن بود. این سود در یک مرحله و در روزهای پایانی اسفند و در بهترین موقع به حساب مشمولان واریز شد که به نوعی میتواند نشان‌دهنده وقت‌شناسی دستگاه‌های مربوطه باشد. البته ۹۹ درصد سود پرداخت شده است؛ چراکه همچنان برخی شرکتها از جمله مخابرات و سیمان دشتستان سود خود را پرداخت نکرده‌اند.
بر این اساس فرایند واریز سود سهام عدالت ۴۹ میلیون و ۱۸۸ هزار مشمول سهام عدالت دقیقا طبق وعده مسئولان از ۲۱ اسفند ماه آغاز شد و طبق آن سهام عدالتی‌های ۴۵۲ هزار تومانی ۴۸۹ هزار تومان، سهام عدالتی‌های ۴۹۲ هزار تومانی ۵۳۲ هزار تومان، سهام عدالتی‌های ۵۳۲ هزار تومانی ۵۷۵ هزار تومان و سهام عدالتی‌های یک میلیون تومانی یک میلیون و ۸۱ هزار تومان سود دریافت کردند. این مبالغ به شرطی پرداخت می‌شود که مشمولان اقدام به فروش سهام خود نکرده باشند؛ چراکه پس از آزادسازی سهام عدالت در اردیبهشت سال ۱۳۹۹، تا چندماه امکان فروش ۳۰ درصد سهام عدالت برای مشمولانی که روش مستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده بودند فراهم بود و ممکن است برخی مشمولان تا ۳۰ درصد سهام خود را فروخته باشند. به همین دلیل هر فرد بر اساس میزان سهامی که دارد، سود دریافت می‌کند.
دست برخی مشمولان هنوز به سود نرسیده است
البته برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد که برخی مشمولان هنوز سود خود را دریافت نکرده‌اند که این موضوع میتواند چند دلیل داشته باشد. نخست آنکه سود از طرف شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به بانکها ارسال شده اما هنوز از طرف بانک واریزی صورت نگرفته است. دوم آنکه ممکن است شماره شبای برخی مشمولان نیاز به ویرایش داشته باشد که ضروری است این افراد نسبت به درج و ثبت شماره شبای معتبر بانکی در سامانه سجام به آدرس https://www.sejam.ir یا در سایت سهام عدالت به نشانی https://sahamedalat.ir اقدام کنند تا سود سهام عدالت برای این دسته از مشمولان واریز شود.
البته تعدادی از مشمولان نیز مشکلات دیگری دارند از جمله این امکان ورود به سیستم را به دلیل عدم انطباق شماره همراه با شماره ملی خود ندارند یا اینکه شماره شبای برخی مشمولان در سیستم تغییر داده شده است که انتظار می‌رود مسئولان و مراجع ذیربط نسبت به برطرف کردن مشکلات مشمولان اقدامات لازم را انجام دهند تا شیرینی این عیدی هرچند ناچیز کام آن دسته از افرادی که هنوز سود خود را دریافت نکرده‌اند را هم شیرین کند.
