ایمان اسلامیان، کارشناس مسائل بانکی در گفت‌وگو با «افکارنیوز» اظهارداشت: جایگاه بانک مرکزی ، اختیار و توانش در خلق پول پرقدرت همواره یک شمششیر دو دهانه بوده است. به این معنا که هم می توانسته برای کشور مضر و هم مفید و آثار مثبتی برای پیشرفت داشته باشد. اما نکته ای که باید درنظر بگیریم این است که درکشور ما معمولاً ورود بانک مرکزی برای خلق پول پرقدرت به دلیل پوشش هزینه‌های جاری دولت بوده است که این امر باعث افزایش بی انضباطی مالی عمومی و درنهایت منجر به تورم های افسارگسیخته درکشور می‌شود.
وی افزود: به عنوان نمونه در مقطعی بانک مرکزی برای پوشش سپرده‌های مردم نزد موسسات مالی اعتباری غیرمجاز ناگزیر به استفاده از نقدینگی پرقدرت خودش شد که تبعات آن یعنی تورم افسارگسیخته را دیده و درحال حاضر نیز تحمل می کنیم.
اسلامیان تصریح کرد: بانک مرکزی عمدتاً به درخواست دولت نسبت به افزایش پایه پولی اقدام می کند. معمولاً دولت‌ها به صورت رسمی یا غیررسمی برای جبران مصارف جاری و بلندمدت خودشان نیاز پیدا می کنند که دست در جیب بانک مرکزی کنند و این آغاز یک دومینوی بسیار خطرناک و وحشتناک است که آخرش تبدیل به وضعیتی اسفناک و پراید ۱۰۰ میلیون تومانی، گوشت ۱۵۰ هزارتومانی و گرانی ها و تورم های افسارگسیخته می شود.
این کارشناس مسائل بانکی همچنین خاطرنشان کرد: بانک مرکزی برخی اوقات اجازه می دهد بانک های تجاری از پایه تجاری و پول پرقدرت خود استفاده کنند. اما چه زمانی؟ زمانی که بانک‌ها به ویژه در نظام‌های تسویه بین بانکی به مشکل برخورد کنند. به طورمثال شما به بانکی می روید و ساتنا یا پایا انجام می دهید، آن بانک باید به قدری نزد اتاق تسویه اعتبار داشته باشد که پولی که شما به عهده بانک دیگری حواله می کند بتواند درزمان تسویه تعهدات خود را ایفا کند.
*فزونی منابع یا کسری منابع پولی؟
وی یادآور شد: اما بعضی اوقات بانک‌ها زمان تسویه، امکان و توانش را ندارند و بانک مرکزی برای اینکه جلوی فروپاشی بانک را بگیرد مجبور است از منابع خودش این کمبود را تامین مالی کند و این اقدام منجر به استقراض بانک ها از بانک مرکزی و تزریق پایه پولی و پول پرقدرت به بانک‌های تجاری است که می تواند بسیار وحشتناک و درشرایط نامساعد کشورمان مخرب باشد.
اسلامیان ادامه داد: یکی دیگر از نکاتی که باید درنظر بگیریم این است که بانک مرکزی در درجه نخست حتی با ظرفیت قانون فعلی که استقلال نسبی و کمرنگ دارد باید در مقابل خواست دستگاه عمومی کشور برای درخواست پول بایستد چراکه اگر اینطور نباشد دولت‌ها برای کسب رضایت‌های آنی مردم از هیچکاری ازجمله دست کردن در جیب بانک مرکزی چشم پوشی نمی کنند و این امر باعث می شود با یک اقتصاد بی انضباط و شلخته روبرو شویم.
این کارشناس مسائل بانکی در پایان گفت‌وگو متذکر شد: بانک مرکزی نخست باید اجازه استقراض بانک ها از خودش را ندهد و دردرجه دوم بانک ها را به سمت ابزارهای دیگری مانند عملیات بازار باز یا بازار باز بین بانکی سوق دهد تا بانک های دارای فزونی منابع پولی یا کسری منابع پولی، مازاد و کسری خودشان را در آنجا به تعادل برسانند.
