یکی از بزرگترین رکورد شکنی های بازار سرمایه در سال ۹۹، عرضه اولیه ۲۵ شرکت جدید در بازارهای مختلف بود و بدون شک این رکورد نتایج مثبت زیادی برای بازار داشته است. اما در این بین تعدادی از عرضه اولیه ها با اما و اگرهایی همراه شد و در چند مورد این اما و اگرها منجر به لغو یا تعویق عرضه اولیه شد. نمونه‌ی این موضوع، لغو عرضه اولیه غزر، غکورش و اپال بوده است که البته برای هر مورد دلایل خاصی اعلام شده است. اگر از این موضوع که دلیل لغو هر کدام از این عرضه اولیه ها چه موضوعی بوده، بگذریم به این سوال می رسیم که آیا این شرکت ها شانس عرضه اولیه مجدد را دارند یا نه؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است که ابتدا نیم نگاهی به روند عرضه اولیه شرکت ها داشته باشیم.
فرآیند پذیرش تا عرضه اولیه
شرکت ها در فرآیند ورود به بازار سرمایه باید سه مرحله را پشت سر بگذارند. این مراحل شامل ۱) پذیرش توسط هیئت پذیرش شرکت بورس یا فرابورس، ۲) درج نماد در تابلو مورد نظر و ۳) عرضه اولیه سهام می شود.
با نگاهی به قوانین مربوط به این فرآیند، متوجه می‌شویم که علاوه بر مدارک و پیش شرط های متعدد ، محدودیت های زمانی خاصی هم برای هر مرحله در نظر گرفته شده است. بر اساس این محدودیت‌ها در صورتی که یک شرکت نتواند شرایط گام بعدی را به موقع فراهم کند، باید مجددا کل فرآیند را از ابتدا طی کند. این روند باعث می شود تا اطلاعات شرکت‌ها در زمان ورود به بازار سرمایه به روز باشد. محدودیت های زمانی شامل موارد زیر می شود:
بعد از پذیرش، شرکت حداکثر ۶ ماه فرصت دارد تا مقدمات درج نماد را فراهم کند. درصورت اتمام این مهلت شرکت می‌تواند یک مرتبه درخواست تمدید مهلت بدهد که در صورت تایید هیئت پذیرش، این مهلت بر اساس قوانین بازار مربوطه تمدید خواهد شد( برای بورس این مهلت ۳ ماه خواهد بود)
شرکت‌ها بعد از درج نماد باید طی حداقل ۵ روز و حداکثر ۶ ماه (برای فرابورس حداکثر ۴ ماه) نسبت به عرضه سهام خود اقدام کنند. اگر شرکت در این مهلت موفق نشود سهام خود را عرضه کند، می‌تواند یک مرتبه درخواست تمدید مهلت بدهد که در صورت تایید، این مهلت بر اساس قوانین بازار مربوطه تمدید خواهد شد(برای بورس این مهلت حداکثر ۲ ماه است)
در صورت عدم توانایی شرکت، در تمام کردن این فرآیند و اتمام مهلت قانونی، امکان عرضه اولیه سهام وجود نخواهد داشت و کل فرآیند پذیرش باید مجددا انجام شود.
در نتیجه با توجه به این موارد شرکت‌هایی که بیش تر از ۸ ماه از درج نماد آن‌ها گذشته از لیست عرضه اولیه‌های احتمالی حذف می‌شوند. با توجه به این شرایط برای نمادهایی مثل اپال و غکورش همچنان امکان عرضه اولیه سهام وجود دارد و می‌توان به عرضه آن‌ها قبل از اتمام مهلت قانونی امیدوار بود. در جدول زیر می‌توانید لیست شرکت‌هایی که در سال جاری درج شده‌اند اما هنوز عرضه اولیه آن‌ها انجام نشده است را مشاهده کنید.
اما این لیست آخرین کاندیداهای عرضه اولیه امسال نیستند و تعداد شرکت‌هایی که آمادگی خود را برای ورود به بازار سرمایه اعلام کرده‌اند بیشتر از این است. در این بین احتمال عرضه اولیه برخی موارد مثل ستاره خلیج فارس، باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال و استارتاپ‌هایی مثل تپسی بیشتر از سایر شرکت‌هاست. البته این شرکت‌ها هنوز موفق به طی کردن مراحل و درج نماد نشده‌اند و این اطلاعات بر اساس اظهارات مدیران عامل یا سایر دست اندرکاران آن‌ها ارائه شده است.
