روز گذشته گزارشی با عنوان« باز هم افزایش قیمت لبنیات با شگرد همیشگی» در این خبرگزاری منتشر شد انجمن صنایع فراورده های لبنی توضیحاتی به این شرح ارسال کرده است.
1. در گزارش ما آمده: « افزایش قیمت لبنیات به بهانه‌های مختلف و دور زدن مصوبات ستاد تنظیم بازار ادامه دارد و کسی هم نظارتی بر عملکرد کارخانه‌های لبنیات نمی‌کند.» ادعای «دور زدن مصوبات ستاد تنظیم»، «عدم نظارت بر تولیدکنندگان محصولات لبنی»، «افزایش خودسرانه قیمت ها» و « وادار کردن ستاد تنظیم به افزایش قیمت های مصوب» که در بخشهای دیگر گزارش مذکور نیز به دفعات تکرار شده، اگر حمل بر جسارت نباشد، مستند به توضیحاتی که در ذیل خواهد آمد، خلاف واقع است. توضیح اینکه:
محصولات لبنی یا بر اساس مصوبه ستاد تنظیم قیمت گذاری می شوند که شامل 10 قلم است و در گزارش ما 17 قلم ذکر شده است. این محصولات که قریب به 80 درصد ظرفیت کارخانه ها به تولید این اقلام اختصاص میدهند هیچگونه افزایش قیمتی نداشته است و گزارش های نهادهای ناظر نیز موید این موضوع است.
برخی دیگر از محصولات لبنی (حدود 40 قلم کالای غیر ضروری سبد خانوار) بر اساس آیین نامه قیمت گذاری محصولات ساخت داخل قیمت گذاری می شوند که همه مواردی که در گزارش فارس به آن استناد شده مشمول این آیین نامه است و نه شامل 10 قلم مشمول قیمت گذاری دولتی.
بنابراین مصوبات ستاد تنظیم دور زده نشده و افزایش قیمت ها در محصولاتی است که بر اساس آیین نامه قیمت گذاری محصولات ساخت داخل و مستند به افزایش هزینه های تولید واحد های تولیدی میتواند افزایش قیمت داشته باشد.
2. به اطلاع می رساند که از 7 تیرماه گذشته که قیمت محصولات پرمصرف ضروری خانوار مصوب شده، صنعت لبنیات مانند سایر صنایع تولیدی کشور با افزایش هزینه های تولید مواجه شده است. این افزایش قیمت ها به شرح زیر است و امیدواریم خبرنگاران و رسانه های محترم کشور درباره چرایی افزایش هزینه های تولید که تابعی از سیاست گذاری های کلان کشور است، همانقدر حساسیت نشان بدهند که نسبت به افزایش قیمت ها حساسیت ابراز میکنند:
الف) قیمت شیر خام از تیرماه تا کنون بیش از 40 درصد افزایش قیمت داشته است:
توضیح اینکه ستاد تنظیم بازار قیمت شیرخام را حداکثر 3100 تومان تعیین کرده است که با جایزه چربی و کرایه حمل، حداکثر 3300 تومان باید باشد، این درحالی است که مستند به گزارش شرکت های دامداری حاضر در بورس قیمت شیرخام به بیش از 4100 تومان رسیده است. البته دامداری ها هم مدعی هستند که نهاده های دامی به قیمت مصوب به دست آنها نمی رسد و مجبور هستند خوراک دامهای خود را از بازار آزاد و به نرخ های بسیار بالا تهیه کنند. در هر حال آن بخش از زنجیره صنعت لبنیات که بر قیمت های مصوب آن نظارتی صورت نمیگیرد نه کالاهای نهایی عرضه شده در بازار بلکه شیرخامی است که توسط دامداری ها به کارخانه ها فروخته می شود و بیش از 65 درصد از هزینه های تولید محصولات لبنی متاثر از آن است.
ب) افزایش قیمت محصولات پتروشیمی:
همانطور که میدانید کارخانه های لبنی در بسته بندی های خود از مواد پتروشیمی استفاده میکنند، متاسفانه این محصولات بر اساس فوب خلیج فارس توسط پتروشیمی ها قیمت گذاری می شود و قیمت آنها وابسته به نوسانات نرخ ارز است. به همین دلیل ظرف تنها 5 ماه گذشته (از آخرین مصوبه ستاد تنظیم درباره قیمت محصولات لبنی) قیمت محصولات پتروشیمی حدود 87 درصد رشد داسته است.
نحوه قیمت گذاری در محصولات پتروشیمی یکی از مصداق های وجود دو قطبی در نظام قیمت گذاری کشور است. در بخشی از صنایع کشور نحوه قیمت گذاری بر اساس فوب خلیج فارس و منطق بازار است اما در بخش دیگر مثل صنعت لبنیات که اتفاقا بخش خصوصی و کاملا رقابتی است، شاهد قیمت گذاری دستوری هستیم.
ج) افزایش نرخ ارز:
افزایش نرخ ارز که در ماه های گذشته بیش از 70 درصد رشد داشته، مستقیما بر تهیه بخشی از نیازهای صنعت لبنیات تاثیر می‌گذارد. پاکت های چندلایه شیر استریل و نیز استارترها، پودرکاکائو، شکر و... از نوسانات افزایش نرخ ارز تاثیر میگیرند.
سه مورد فوق تنها اصلی ترین مواردی هستند که در افزایش هزینه های تولید صنعت لبنیات تاثیر داشته اند. به ادامه این موارد میتوان افزایش نرخ حمل و نقل، افزایش حق مسکن کارکنان و کارگران از تیرماه و... را افزود.
3. ستاد تنظیم بازار با توجه به آگاهی از افزایش هزینه های تولید شیرخام و محصولات لبنی در 26 شهریور گذشته وزارت جهاد و سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان را موظف کرد «به فوریت» نسبت به اعلام گزارش های خود برای اصلاح قیمت محصولات لبنی اقدام کنند.
متاسفانه تا به امروز که دوماه از این مصوبه میگذرد، هنوز این مهم که قید «فوریت» داشت در دستور کار ستاد تنظیم بازار قرار نگرفته است و تولیدکنندگان محصولات لبنی به شدت از این حیث تحت فشار ناشی از افزایش هزینه های تولید قرار دارند. با وجود افزایش هزینه های تولید، تولیدکنندگان محصولات لبنی هنوز محصولات لبنی پر مصرف و ضروری سبد خانوار را با قیمت های مصوب تیرماه عرضه میکنند و این به معنی عرضه توام با ضرر این محصولات است.
تداوم این شرایط از توان واحدهای تولیدی بخصوص واحدهای کوچک که گرچه سهم کمی از بازار دارند اما سهم قابل توجهی در اشتغال شهرستان ها دارند، خارج است. امید است مسئولان امر هرچه زودتر تعلل در تصمیم گیری را کنار گذاشته و با توجه به واقعیت های اقتصاد کشور و افزایش چشم گیر هزینه های تولید، اقدام به اصلاح قیمت محصولات کنند.
4. راه حل اساسی آن است که حمایت هایی که در قالب یارانه سیاه در ابتدای زنجیره در نهاده های دامی با ارز مرجع هزینه می شود، به مصرف کننده انتقال یافته و همزمان دولت دست از دخالت در بازار و برهم زدن نظام عرضه و تقاضا بردارد. قیمت گذاری دستوری و دخالت در نظام عرضه و تقاضا در هیچ اقتصاد شفاف و توسعه محوری وجود ندارد و حمایت های دولت ها از کشاورزان و دامداران در هیچ اقتصاد توسعه یافته ای منجر به برهم زدن نظام عرضه و تقاضا نمی شود. این یک اصل اساسی در مدیریت اقتصاد کلان کشور است که تضمین کننده شفافیت و دوری از فساد و رانت در زنجیره های صنایع مختلف است. نظام تصمیم گیری و سیاست گذاری کشور هرچه زودتر باید این اصل را بپذیرد و به آن تن دهد تا رضایت مصرف کننده و تولید کننده هزینه فساد ناشی از تفاوت نرخ ارز مرجع و ارز آزاد نشود.
5. مجدد از دلسوزی و پیگیری همه اهالی رسانه بخصوص خبرگزاری ما در توجه به معیشت مردم و سبد خانوار تشکر کرده و تاکید می شود که لازمه این دلسوزی ها و پیگیری ها پرداختن به علت ها است و نه معلول ها. علت افزایش قیمت محصولات لبنی طمع تولیدکنندگان آن نیست بلکه افزایش قیمت ها نه تنها در صنعت لبنیات بلکه در همه کالاها و خدمات جاری کشور، تابعی از شرایط اقتصاد کلان کشور و تصمیمات نظام سیاست گذاری کشور است که منجر به افزایش هزینه های تولید شده و دامان سبدخانوار را گرفته است. وظیفه تولیدکننده تامین کالای مورد نیاز خانوار است و وظیفه نظام سیاست گذاری، تضمین قدرت خرید مردم. تولیدکنندگان به وظایف خود واقف اند و در طول سالهای گذشته کشور را از وابستگی به واردات محصولات لبنی رهانیده و علاوه بر تامین کالای داخلی، به صادرکننده این محصولات تبدیل کرده اند. نباید توقع داشت مسئولیت قدرت خرید مردم نیز بر عهده تولید کننده باشد.
