دریاچه مهارلو با مساحتی بالغ بر 20000 هکتار در مسیر جاده شیراز سروستان واقع شده و در کتاب فارسنامه ابن‌بلخی این دریاچه ماهلویه خوانده شده است.
ارتفاع این دریاچه از سطح دریا 1460 متر و به دریاچه نمک معروف است که به‌علت کم‌عمق بودن، میزان تبخیر آب این دریاچه بالاست و بخشی از بستر آن را لایه‌های نمک پوشانده است.
مهارلو هر سال پذیرای گردشگرانی است که به‌بهانه‌های گوناگون به سواحل آن پناه می‌برند. طلوع و غروب خورشید، نور ماه، روشنایی ستارگان، باران‌های بهاری و جلوه‌های دیگر همواره مشتاقان را به خود می‌طلبد. دریاچه مهارلو زیست‌گاه حیاط وحش بومی و مهاجری است که هرساله در محیط آن به زندگی خود ادامه می‌دهند.
مهارلو آبی شور دارد و از آن نمک صنعتی برداشت می‌شود. دو رودخانه فصلی سلطان‌آباد و رودخانه خشک دریاچه مهارلو را تغذیه می‌کنند. مهم‌ترین گونه پرنده این دریاچه فلامینگو است. تنجه، اردک سرسبز، مرغابی، آبچلیک، چوکا و آنقوت از دیگر پرندگانی هستند که دریاچه مهارلو را برای اقامت انتخاب می‌کنند.
اما با وجود این تفاسیر امروز دریاچه مهارلو در نزدیکی شیراز به‌طور کامل خشک شده و اکنون بستر دریاچه به پهنه‌ای از نمک‌زارها تبدیل شده پرندگان مهاجر نیز به این دریاچه نمی‌آیند.
دریاچه مهارلو در جنوب شرق شیراز اکنون به‌طور کامل خشک است و این منطقه که روزگاری محل زیست مرغان مهاجر و فلامینگوها و پرندگان کنار آبزی بود به کویری نمکزار تبدیل شده که با اندک توفانی ریزگردهای آن به شیراز منتقل می‌شود.
مهارلو در سال‌های گذشته با بارش باران حداقل رنگ و رخ به خود داده بود و افراد زیادی را برای بازدید به‌سمت خود می‌کشاند. اما امروز با توجه به نزدیک شدن به نیمه آبان و عدم بارش باران دیگر مهارلو تاب و توان ندارد و نمک‌زارها و محل تردد خودروها و موتورسیکلت‌ها را می‌توان در پهنه آن مشاهده کرد.
دریاچک مهارلو یا نمک شیراز، امسال نیز همانند سال‌های گذشته به‌طور کامل خشک شده و هیچ نشانی از آب در وسعت 20 هزار هکتاری آن مشاهده نمی‌شود.
این دریاچه، تا پیش از خشکسالی کمک تأثیرگذاری به مرطوب نگه داشتن هوای شیراز می‌کرد و علاوه بر ارزش‌های زیست‌محیطی که داشت، فرصت مناسب طبیعت‌گردی را در کمترین فاصله از کلان‌شهر شیراز فراهم کرده بود اما اکنون به یک پهنه خشک و بی‌روح تبدیل شده که وقتی انسان به آن می‌نگرد از ته دل ناامید می‌شود.
به‌اعتقاد کارشناسان محیط زیست وضعیت دریاچه مهارلو و تبدیل شدن آن به نمکزار نگران کننده است که باید با راهکارهایی اساسی به‌دنبال احیای این دریاچه بود.
از مهم‌ترین دلایل خشک شدن این دریاچه عدم ورود آب به‌دلیل مصرف بی‌رویه از سطح سفره آب‌های زیرزمینی طی چند سال اخیر بوده است.
خشک شدن دریاچه باعث از بین رفتن رطوبت شده، از همین رو پوشش‌های گیاهی اطراف دریاچه مهارلو نیز طی چند سال آینده و در صورت ادامه این روند از بین می‌روند.
علاوه بر این، به‌دنبال خشک شدن دریاچه تردد خودروها در مهارلو آغاز شده و این موضوع نیز در از بین رفتن ساختمان خاک و همچنین احتمال انتقال ریزگرد مؤثر است، به همین دلیل باید با کامیون اطراف دریاچه را خاکریزی کرد تا از عبور و مرور خودرو جلوگیری شود.
چاه‌های غیرمجاز در شمال دریاچه نفس مهارلو را گرفته است
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس نیز در گفت‌گو با خبرنگار تسنیم، درباره آخرین وضعیت دریاچه مهارلو اظهار داشت: کاهش بارندگی‌ها، خشکسالی‌های پی در پی و همچنین برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی با حفر چاه‌های غیرمجاز خشکی دریاچه‌های فارس از جمله مهارلو را به دنبال داشته است.
حمزه ولوی تصریح کرد: در حاشیه شمالی دریاچه مهارلو از سمت کفترک تا به سمت آخرین روستای حاشیه دریاچه شاهد برداشت‌های بی رویه آب نصب چاه‌های غیرمجاز و مجاز هستیم که این به شدت در خشکی مهارلو تاثیرگذار بوده است.
وی افزود: از 23 چشمه اطراف دریاچه مهارلو که سبب آبگیری این دریاچه می‌شد امروز تها یک چشمه باقی مانده که اینها زنگ هشداری برای محیط زیست و خسارت جبران‌ناپذیر به آن است که باید با برنامه‌ریزی برای برطرف کردن این مشکلات تلاش کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس تصریح کرد: احیای دریاچه‌های استان فارس برنامه اولویت‌دار این سازمان بوده و همواره بر روی آن برنامه‌ریزی دقیق شده است.
به گزارش تسنیم، دریاچه مهارلو در سال 1385 با تصویب هیئت وزیران به‌عنوان یکی از 7 منطقه نمونه گردشگری ایران برگزیده شده و باید با برنامه‌ریزی تمام به‌دنبال احیای این دریاچه ارزشمند توریستی و محیط زیستی بود.
