گر گفتیم شیرینترین عسل است، اگر گفتیم چشمهای دارد خنک و خودجوش که چه تابستان باشد، چه زمستان، بس که سرد است، کسی قادر نیست دستش را حتی به اندازه یک دقیقه در آن نگه دارد. اگر گفتیم چشمهاش شفابخش است و بسیاری از بیماریها را درمان میکند، یا اگر از درختهای پرمیوهاش تعریف کردیم و گفتیم قدمتش به دوره ناصرالدین شاه میرسد و کوچنشینها بنای اولیهاش را گذاشتهاند... شما باور نکنید!
مثل این است که وقت گرسنگی، عکس غذای مورد علاقهتان را ببینید و بگویید سیر شدم! مثل این است که تصویر یک لیوان آب خنک را در فصل تابستان نشانتان بدهند و شما بگویید سیراب شدهام! مثل این است که عکس گل خوشبویی را بو کنید و بگویید مشامتان تازه شده است!
نه، اینطور نمیشود، تا وقتی به «خان کندی» نرفتهاید، تا وقتی دریاچه قالغانلو را ندیدهاید، تا وقتی کنار چشمه روستا چای نخوردهاید، تا وقتی در مراتع سبزش پابرهنه ندویدهاید، تا وقتی خنکی و رطوبت مه را در سحرگاهش روی پوستتان حس نکردهاید، تا وقتی از باغهایش با دستهای خود میوهای نچیدهاید، تا وقتی پای حرفهای مردم روستا ننشستهاید و آنها برایتان از گذشتههای دور قصه نگفتهاند و تا وقتی طعم فراغت را در روستا نچشیدهاید، بیفایده است سخن گفتن از «خان کندی» و توصیف زیباییهای آن، مگر این که کوله بارتان را ببندید و عازم شهرستان گرمی یا مغان در اردبیل شوید و از آنجا به خان کندی بروید تا دیدهها، جای شنیدهها را بگیرد و باور کنید آنچه را که در وصف این دیار زیبا میگوییم!
دریاچه «قالغانلو»: دریاچه زیبای قالغانلو، که در شرق روستای خان کندی جاری است، از ذوب شدن تدریجی برفهای کوه «قبله داشی» پدیده آمده و در پاییز و بهار وسعت آن افزایش مییابد، اما در تابستان به دلیل افزایش تبخیر سطحی و آبیاری مزارع، از وسعت آن کاسته میشود. بررسی اکولوژی طبیعی قالغانلو نشانگر وجود یک اکوسیستم با انواع موجودات آبزی در این دریاچه است که در عین حال، مکان مناسبی برای انواع ماهیان سردابی است.
حیات وحش: به علت شرایط خاص طبیعی و جغرافیایی منطقه، انواع مختلفی از حیات وحش در کوهها و مراتع مجاور خانکندی دیده میشود که از مهمترین آن میتوان به انواع کبک، کبوتر وحشی، زردپره، شاهین، بالابان، عقاب، لاکپشت، روباه، شغال، جوجه تیغی، گرگ و گراز و چندین جانور دیگر اشاره کرد.
جاذبههای طبیعی: از مهمترین کوههای رشته کوه صلواتداغی در اطراف روستای خانکندی، میتوان به قله «قلی تاش» با ارتفاع ۲۵۸۰ متر و قبله داشی با ارتفاع ۲۵۵۰ متر از سطح دریا اشاره کرد. این کوهها در جنوب روستا قرار دارند و نقش مهمی درتعدیل آب و هوای منطقه ایفاء میکنند، به طوری که با آغاز بارش در فصول سرد، این کوهها یکدست سفیدپوش شده و با انبوهی از برف، به پیشواز بهار میروند. با ذوب شدن برفهای زمستان، معروفترین رودخانه فصلی شهر گرمی به نام «تولون چای» پدید میآید.
پوشش گیاهی: مراتع و ارتفاعات سرسبز روستا پوشیده از انواع گَوَن یونجه و شبدرکوهی است. گون، گیاهی است بوتهای، کوتاه و بالشتکی به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر که در ارتفاعات و کوههای خانکندی به وفور یافت میشود و تراوههای آن کتیرا نام دارد. گونهای روستای خانکندی از نوع خاردار با خارهای بلند و پراکنده و گونه دیگر از نوع گَوَن سبز با خارهای کوتاهِ به هم فشرده است که اهالی منطقه، این نوع گَوَن را اصطلاحاً گَوَنِ جوجه تیغی مینامند که هرکدام در منطقه خاص خود میروید و دارای ریشه بلند و طویلی است که در دل خاک فرو میرود.
به علت وجود مراتع سرسبز پوشیده از انواع گلهای رنگارنگ، ارتفاعات خانکندی محل مناسبی برای پرورش زنبور و تولید عسل است و به همین، جهت بهترین و مرغوبترین نوع عسل، در روستای خانکندی تولید و عرضه میشود.
چشمهها و رودخانهها: کوههای اطراف روستای خانکندی شامل قبله داشی و قلی تاش، سرچشمه رودخانه «تولون چای» است که با شیبی تند، پس از طی مسیر میان چندین روستا، سرانجام به شهر گرمی میرسد. رودخانه «تولون چای» با گذر از شهر گرمی، در مرز جمهوری آذربایجان به رودخانه «بالهارود» پیوسته و در شهر بیله سوار وارد خاک جمهوری آذربایجان می شود.
چشمه شفابخش «خان بولاغی»، چشمهای خودجوش با دبی 3 لیتر بر ثانیه است که در جنوب خان کندی و در بالادست آن جاری است. دمای آب این چشمه در تابستان و زمستان همواره نزدیک به صفر است و برای درمان امراض پوستی و استخوانی، بسیار مفید است.
به گفته مردم خان کندی، آب چشمه خان بولاغی از قدیم الایام مورد توجه خوانین و رؤسای قبایل محلی و ایلات شاهسون بوده است.