ایران در کمربندی منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد که برداشت بیش از حد از چاه‌های غیر مجاز، افزایش دما، شدت تبخیر و تعرق و توسعه کشاورزی بر افت شدید سفره های زیر زمینی دامن زد و کار را به جایی رساند که بحران کم آبی به یک چالش در کشور تبدیل شده است.
اخبار اجتماعی- بسیاری از کارشناسان بر این باورند که با توجه به بارش های مناسب ۲ سال اخیر تا حدودی خشکسالی کشاورزی مرتفع شده است، اما خشکسالی هیدرولوژیک و کمبود آب های زیرزمینی همچنان به قوت خود باقی است که بارش های نرمال و بیش از نرمال چند سال اخیر نمی تواند خشکسالی ۱۵ ساله را جبران کند.
با توجه به تغییرات اقلیم و کاهش بارندگی در کشور طی دهه گذشته شاهد خشکسالی و پایین آمدن سطح آب های زیرزمینی و کم آبی دشت ها هستیم که انتظار می رود با کاهش فشار بر منابع آب های زیرزمینی چالش کمبود منابع آب در کشور را مرتفع کنیم.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا درباره آخرین وضعیت آب های زیرزمینی و دشت های کشور و همچنین تاثیر بارندگی های نرمال و بیش از نرمال اکثر استان ها بر خشکسالی های کشور با خبر شویم:
افزایش دما در فصل پاییز در راه است
صادق ضیاییان مدیرکل مرکز پیش بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی درباره تاثیر بارش های اخیر بر وضعیت خشکسالی کشور اظهار کرد: با توجه به بارش های مناسب ۲ سال اخیر تا حدودی خشکسالی کشاورزی مرتفع شده است، اما در خشکسالی هیدرولوژیک همچنان به سر می بریم.
وی با اشاره به اینکه شرایط بارش در سال گذشته استثنایی بوده است، افزود: بنابر آخرین آمار مجموع بارش کشور از ابتدای سال زراعی تاکنون نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸ درصد کاهش و دوره بلندمدت ۲۸.۷ درصد رشد داشته است.
ضیاییان با بیان اینکه توزیع بارش در همه استان ها یکسان نیست، گفت: از ابتدای سال میزان بارش در اکثر استان ها نرمال و بیش از نرمال است و تنها در استان های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه و تا حدودی کردستان کمتر از نرمال است.
مدیرکل مرکز پیش بینی و هشدار سازمان هواشناسی بارش های پاییز را پیش بینی کرد و گفت: با توجه به شرایط موجود انتظار داریم که بارش های پاییز دیرتر آغاز شود.
وی ادامه داد: مدل های اقلیمی نشان می دهد که در فصل پاییز بارش کمتر از نرمال است، البته معنا و مفهوم بارش های کمتر از نرمال بدان معنا نیست که بارش موقت و شدید نداریم، بلکه احتمال سیلاب و آبگرفتگی وجود دارد.
ضیاییان از افزایش دما در فصل تابستان خبر داد و گفت: طی ماه های تیر و مرداد، میزان دما نسبت به دوره بلندمدت ۱ تا ۲ درجه افزایش خواهد یافت و به عبارت دیگر تابستان امسال نسبت به دوره بلندمدت گرم تر خواهد بود.
علل اصلی تشدید خشکسالی در کشور چیست؟
احد وظیفه رئیس مرکز خشکسالی کشور در گفت و گو خبرنگار راه و شهرسازی، با اشاره به اینکه امسال تمامی استان ها در حد نرمال بارش دریافت کردند، اظهار کرد: امسال برخی استان ها در حد ترسالی بارش داشتند که با این وجود خشکسالی کشاورزی مرتفع شده است.
وی با بیان اینکه از لحاظ هیدرولوژیک دچار خشکسالی هستیم، افزود: در بسیاری از دشت ها سطح آبخیزها به حدی پایین است که ارتفاع سطح زمین تا روی آب در زیر سفره های زیرزمینی فاصله دارد و کماکان دچار خشکسالی هستیم.
وظیفه ادامه داد: با توجه به گرمای کره زمین، افزایش دما ، شدت تبخیر و تعرق، افزایش جمعیت و نیاز غذا و توسعه کشاورزی نیاز آبی نسبت به گذشته افزایش یافته است و همچنان در خشکسالی به سر می بریم.
رئیس مرکز خشکسالی با بیان اینکه دشت های کشاورزی دچار کم آبی هستند، گفت: علی رغم شرایط مساعد بارندگی، اما در مصرف آب بخش کشاورزی و همچنین در برخی شهرها و روستا دچار کم آبی هستیم.
وی با اشاره به اینکه بارندگی چندانی در فصل تابستان نداریم، اظهار کرد: اقلیم ما در تابستان به گونه ای است که به غیر از جنوب شرق کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان که تحت تاثیر بادهای موسمی است، در سایر نقاط بارش چندانی نداریم.
رئیس مرکز خشکسالی ادامه داد: مدل های اقلیمی نشان می دهد که بارش فصل پاییز چندان رضایت بخش نیست.
تامین بیش از ۱۲۳ درصد بارش یکسال زراعی/ شیب کند افت آب های زیرزمینی در کشور
مسعود حقیقت مدیرکل شبکه پایش هواشناسی کشاورزی در گفت و گو با خبرنگار راه و شهرسازی با اشاره به اینکه تاکنون ۱۲۳.۱ درصد بارش یکسال زراعی کشور تامین شده است، اظهار کرد: بنابر آخرین آمار از ابتدای سال زراعی تاکنون مجموع بارش کشور ۲۲۳.۳ میلی متر بوده، در حالیکه مدت مشابه سال قبل ۳۱۰.۶ درصد و بلندمدت ۲۲۲.۳ میلی متر بوده است.
وی افزود: مجموع میزان بارش از ابتدای سال زراعی تاکنون نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸ درصد کاهش و بلندمدت ۲۹ درصد رشد را نشان می دهد.
حقیقت با بیان اینکه امسال اکثر استان ها نرمال و بیش از نرمال بارش دریافت کردند، گفت: این در حالی است که استان های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویر احمد، کرمانشاه، اردبیل و کردستان کمبود بارش دارند.
وی با اشاره به اینکه خشکسالی کشاورزی مرتفع شده است، بیان کرد: این در حالی است که علی رغم بارش های مناسب ۲ سال اخیر در خشکسالی هیدرولوژیک به سر می بریم.
مدیرکل مرکز پایش هواشناسی کشاورزی با بیان اینکه بارش های فصل پاییز کمتر از نرمال خواهد بود، گفت: با توجه به افزایش سطح زیر کشت،مشکل کم آبی در بخش کشاورزی همچنان وجود دارد، از این رو کشاورزان باید به سمت و سوی گیاهان کم آب بر روند.
اگرچه شیب افت آب های زیرزمینی نسبت به سال های قبل که با خشکسالی شدید در کشور روبرو بودیم، کندتر شده است، اما همچنان کمبود آب های زیرزمینی به قوت خود باقی است.
