مدتی پیش شهربانو امانی نسبت به بیتوجهی موتورسیکلت ها به قوانین راهنمایی و رانندگی تذکر داد و از شهرداری تهران خواست گزارشی در خصوص ساماندهی موتورسیکلتهای شهر تهران ارائه کند. به گفته او، تهران بیش از ۲.۴ میلیون موتورسیکلت دارد که ۶۴ درصد آنها از رده خارج هستند.
اخبار اجتماعی- هر موتورسیکلت کاربراتوری حدود هفت برابر خودروی استاندارد یورو ۴ آلودگی ایجاد میکند و منشأ ۱۹ درصد آلودگیهای هوای تهران موتورسیکلتهای کاربراتوری هستند. سهم موتورسیکلتها در تصادفات شهری منجر به فوت نیز حدود ۲۶ درصد است. تعداد فوتیهای ناشی از تصادفات در شهر تهران با موتورسیکلت در سه ماهه اول سال ۹۸، ۴۸ نفر بوده است. موتورسیکلتها تابع هیچ قانونی در شهر نیستند و هر مکانی را برای تردد خود آزاد میدانند.
شهردار تهران نیز در اظهارنظری به این بیقانونی اشاره کرده و گفته است «حدود سه میلیون موتورسوار داریم که بخش اعظم آنها چندان قائل به قانون نیستند». به نظر میرسد تلاشهای بینتیجه گذشته در قانونمند کردن موتورسیکلتها سبب شده تصمیمگیران شهری و مجریهای قانون، موتور سیکلتها را نادیده بگیرند.
روز گذشته خبری در خصوص تصادف رئیس بیمارستان لقمان در تونل توحید منتشر شد که نشان میداد نادر حقی در حال رانندگی با موتورسیکلت بوده که به دیواره تونل توحید برخورد کرده و به دلیل شدت جراحات، جان خود را از دست داده است.
این اولین قربانی موتورسوار تونل توحید نیست اما شاید معروفترین آنها باشد. تردد موتورسیکلتها بر اساس قانون در تونلها ممنوع است. پلیس بارها تأکید کرده که با موتورسیکلتسوارانی که در داخل تونلها تردد کنند، برخورد میکند اما نه برخورد جدی از سوی پلیس انجام میشود و نه موتورسواران، تونلها را محدوده ممنوعه خود برای تردد به حساب میآورند در حالی که به دلیل انباشت گازهای ناشی از احتراق خودروها در تونلهای شهری، ممکن است راکبان موتورسیکلتها پس از ورود به تونل، دچار مسمومیت، سرگیجه، عدم تعادل و ناتوانی در کنترل وسیله شوند و باعث تصادف خود یا شکلگیری حوادث بزرگتری داخل تونلها شوند.
پلیس راهور بارها در این خصوص هشدار داده بود. مدتی پیش سرهنگ محمد رازقی رئیس مرکز کنترل ترافیک پلیس راهور به ممنوعیت تردد موتورسیکلتها در داخل تونلها اشاره کرد و گفته بود «بعضی از تونلها مانند تونل توحید این ممنوعیت اهمیت بیشتری دارد چرا که هم وضعیت آلودگی داخل تونل توحید بالاست و هم طول آن به قدری زیاد است که موتورسیکلت و راکب آن، احتمال مواجه شدن با خطراتی مانند تصادف، عدم هوشیاری و ... را دارد». او ادامه میدهد: «ما تصادفات زیادی را در داخل تونل توحید داشتهایم که تعدادی از آنها به علت بالا بودن آلودگی در تونل توحید است. راکب موتورسیکلت هوشیاری خود را از دست داده و متأسفانه با دیواره تونل برخورد کرده که منجر به فوت راکب شده است».
فوت مدیر بیمارستان لقمان در تونل توحید نشان میدهد بیتوجهی به قانون در همه اقشار وجود دارد.
شهرام جباریزادگان کارشناس حوزه مدیریت شهری در خصوص حادثه اخیر در تونل توحید میگوید: اگر فیلمهای حرکت موتورسیکلتها در تونل توحید را بر روی دورِ تند ببینیم، درمییابیم که موتورسواران مانند برگ خزان در فصل پاییز روی زمین میافتند اما چون مورد اخیر رئیس بیمارستان لقمان بوده، این موضوع مورد توجه قرار گرفته است. فیلمهایی در فضای مجازی از دوربینهای تونل توحید منتشر شده که نشان میدهد چطور راکبان موتورسیکلت با پیمودن ۵۰۰ تا ۱۰۰ متر از مسیر تونل، بدون هیچگونه برخورد با وسیله نقلیه دیگری، بهدلیل استنشاق گازهای سمی، هوشیاری و تعادل خود را از دست داده و واژگون میشوند.
وی ادامه میدهد: سؤالی که مطرح میشود، این است که «چرا هیچ طرحی برای جلوگیری از ورود موتورسیکلتها به تونلهای شهری اندیشیده نمیشود؟ چرا اجازه داده میشود راکبان موتورسیکلت به راحتی وارد تونل شوند؟» به نظر میرسد ارادهای برای حفظ جان موتورسواران وجود ندارد و جان آنها نه تنها برای خودشان بلکه برای دیگر شهروندان و مسئولان مربوطه نیز از اهمیت لازم برخوردار نیست. در شرایطی که انواع و اقسام طرحها برای مسئله ساماندهی و کنترل رفتوآمد خودروها، طراحی و بلافاصله اجرایی میشود و جریمههای مختلفی برای خودروهایی که وارد هرگونه محدودههای ترافیکی میشوند، پیشبینی میشود، مشخص نیست که چرا در مورد موتورسیکلتها بیتفاوت هستند.
این کارشناس حوزه ترافیک اضافه میکند: در خصوص راکبان موتورسیکلتها که گروهی پرتعداد و اثرگذار در جریان ترافیکی هستند، چارهاندیشی نشده که این جای تأمل دارد. گاز مونوکسید کربن (CO) خطرناکترین آلاینده داخل تونل توحید است. در ترافیک روان، میزان آلایندههای داخل تونل نباید از ۷۰PPM فراتر رود؛ این میزان در ترافیکهای سنگین ۱۰۰ تا ۱۵۰ PPM است در حالی که در بسیاری از ساعات روز شاهد ترافیک سنگین در داخل تونل هستیم. بر اساس استانداردهای بینالمللی اگر آلودگیهای هوای داخل تونل از مرز ۲۰۰ PPM فراتر رود، تونل باید بسته شود که به نظر میرسد تونل توحید هر هفته باید چند نوبت تعطیل شود.
جباریزادگان با بیان اینکه خوب است مسئولان مربوطه آماری منتشر کنند که به موجب آن اعلام نمایند از بهمن ۸۸ که تونل توحید افتتاح شد تا امروز چه تعداد موتورسوار در این تونل کشته شدهاند. بیتفاوتی مسئولان نسبت به موتورسوارانی که در تونل توحید جان خود را از دست دادهاند، با احتساب این ادعا که اعلام کردهایم ورود موتور به تونل ممنوع است، نوعی رفع تکلیف و چه بسا کوتاهی در قبال حفظ امنیت و شأن شهروندان به عنوان مهمترین وظیفه مسئولان مربوطه است. خوب است که نهادهای مسئول آماری را منتشر کنند که کدام آموزش و اطلاعرسانی و کدام فرهنگسازی در این زمینه را انجام دادهاند که انتظار دارند موتورسواران آن را رعایت کنند.
میتوان تونلهای شهری را تونلهای مرگ برای راکبان موتورسیکلتها توصیف کرد. به نظر میرسد اگر قرار بود از موتورسواران نیز درآمدزایی انجام شود، حتماً تدبیری برای این موضوع اندیشیده میشد.