گروه اجتماعی- در این زمان که دوران مدرن و پست مدرن بوده، به علت آمیخته شده مسائل فرهنگی با بازی کودکان، کودکان همه شخصیت‌ها و عروسک‌های غربی به دلایل خشن و خاص بودنشان می‌شناسند. اما بزرگان دین و فرهنگ خود را به خوبی نمی‌شناسند.
اخبار اجتماعی- آقای دکتر علیرضا ملازاده، مشاور و نویسنده کودک و خانواده، استاد و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در ارتباط نفش مهم اسب43223اب بازی در تربیت کودک و مشکلات فرهنگی آمیخته شده با بازی کودکان به خبرنگار اجتماعی افکارنیوز این چنین می گوید:
در دنیای مدرن و پست مدرن مسایل فرهنگی آمیخته با بازی کودکان هم شده است و شاهد این هستیم که کودکان ما با اسباببازیهایی بازی می‌کنند که به نوعی مسایل فرهنگی به ویژه فرهنگ غرب را دارد و ظاهری غربی دارد . در زمان حاضر ما با پدیده بازی‌های رایانه‌ای و عروسک‌هایی با شخصیت هالیوودی مواجهیم که دارای ابعاد مختلف هستند . عروسک های دخترانه ی باربی و عروسک هایی که بیشتر پسران به آنها راغب هستند، مثل مرد عنکبوتی و بت من، عمدتا با پوشش نامناسب و دارای ویژگی های فرهنگ غربی است و کودک را دچار تضاد و ضدیت با فرهنگ ایرانی می کند. در حال حاضر کودکان همه این شخصیت‌ها و عروسک‌های غربی به دلایل خشن و خاص بودنشان می‌شناسند. اما بزرگان دین و فرهنگ خود را به خوبی نمی‌شناسند.
اشتباه بزرگ والدین از انتخاب اسباب بازی تا ایجاد فرهنگ کودکان
خیلی از والدین در قبال این مساله منفعلانه برخورد می کنند و اسباب بازی هایی را برای کودکان شان می خرندکه مد شده است مثل عروسک باربی و از بازی های کامپیوتری که محتوای فرهنگی خاصی با گرایش گرایش به غرب دارد، استفاده می کنند و می گویند همه جا پر از این محصولات شده و کاری از دست ما برنمی‌آید.
در واقع احتیاجی به حذف کامل این اسباب‌بازی نیست. اما والدین می‌توانند در کنار آنها بزرگان دین و فرهنگ ایرانی را هم به کودکان‌شان معرفی کنند. کودکان عاشق شخصیت های خاص و قوی هستند. خانواده‌ها باید این شخصیت‌ها را با ارایه داستان‌هایی از امامان و رشادت‌های آنها به صورت قصه‌های شبانه برای فرزندانشان بیان کنند. به منظور کاهش آسیب‌های اجتماعی و فردی، ضرورت توجه به هماهنگی فرهنگی اسباب بازی با کودک لازم است.
چرا کودکان علاقه به شبیه سازی دارند؟
شبیه سازی در دنیای کودکان امری طبیعی است. بارها دیده شده که دختران کوچک، دوست دارند لباسی شبیه عروسک شان داشته باشند و یا پسران با اسرار از مادر می خواهند لباس پلیسی شبیه عروسکی که داخل ماشین پلیس اسباب بازی شان است؛ تهیه کند. کارتونها و برنامه هایی که برای سرگرمی کودکان تهیه می شود، می تواند تاثیر زیادی بر ذهن کودکان داشته باشد زیرا دنیای کودک با آن انس می گیرد و کودک خواهان همانند شدن با فضا می شود .با این منطق شخصیت کودک با اسباب بازی ها و سرگرمی های دوران کودکی شکل می گیرد. انیمیشن ها شخصیت هایی ارایه می کنند و اسباب بازی ها وعروسک ها بر اساس آنها ساخته می شود.کودکان هر روز را با انواع عروسک های باربی با لباس های زیبا و پر زرق و برق و عروسک های سوپرمن وغیره می گذراند و شب ها با به آغوش گرفتن عروسک مورد علاقه شان به خواب می روند. والدین در اثر علاقه بیش از حد کودک یا بر اثر علاقه خود والدین ، این عروسک ها واسباب بازی هارا برای کودکان تهیه می کنند. به این ترتیب شخصیت های کارتونی وعروسک های مربوط به آنها در ذهن کودک تثبیت می شود. کودک به این ترتیب مثل عروسکش لباس می پوشد و در جامعه ظاهر می شود. این الگو تا دوران بلوغ ادامه می یابد و تضادهای فرهنگی نمود می کند. به این ترتیب نقش اسباب بازی ها، کارتون ها و سرگرمی های دوران کودکی در آینده ی زندگی افراد اهمیت بسیار دارد.
این تاثیر پذیری و الگو پذیری کودکان مختص دختران یا افراد طبقه خاص یا جامعه ی شهرنشین نبوده و به واسطه ی رسانه ها ، فیلم ها و شبکه های اجتماعی در کلیه سطوح اجتماعی – اقتصادی و گروه های مختلف شایع است.
تاثیر اسباب بازی در پرورش روانی کودکان چگونه است؟
بازی و اسباب بازی در پرورش روانی و تقویت روحیه اجتماعی کودک نقش مهمی دارد، در صورتی که با ارزش های فرهنگی و اصول روان شناسی سازگار نباشد، نتیجه مطلوب از آن به دست نمی آید. در جامعه ما که زیر ساخت های فرهنگی آن را باورهای مذهبی تشکیل می دهد و انتظار می رود دختر و پسر (زنان و مردان آینده) با حفظ عفاف و ایمنی وارد جامعه شوند، اسباب بازی هایی که مروج فرهنگ های بیگانه هستند، فرهنگ هایی که شاید برای جوامع خود بسیار هم مناسب باشند اما با جامعه ایرانی- اسلامی ما متفاوت هستند، کار سخت می شود. به این طریق گسست نسل ها آغاز می شود و بعدها جامعه با نسل های جوان تر دچار مشکل می شود، چیزی که شاید امروز درباره مساله حجاب و نوع پوشش دختران و پسران جوان به خوبی احساس می شود.
بیشتر بخوانید:
اسباب بازی، نیاز کودکان برای زندگی سالم
تفاوت بازی کودکان شهری و روستایی
در دوران مدرنیته و دهکده جهانی از تفاوت بین اسباب بازی های مناطق مختلف و طبقات اجتماعی مختلف کاسته است ولی باز هم برخی از اسباب بازی ها و بازی ها ی مناطق شهری و مناطق روستایی با هم تفاوت دارند. کودکان شهری و روستایی هر دو از بازی های کامپیوتری و یارانه و تلفن همراه استفاده می کنند ولی هنوز در بین روستاییان بازی های سنتی و بازی هایی که جنبه ورزشی دارد، شایع تر است. اسباب بازی و بازی های خلاقانه در هر دو قسمت شهر و روستا وجود دارد ، ولی در عین حال بازی هایی که در روستاها انجام می‌شود، به علت این که در یک بستر طبیعی وجود دارد ، آمیختگی با طبیعت و ابزارهای طبیعی هم از جنبه خلاقیت و هم بهداشت روانی برای کودکان مناسب است.
اشتباه بزرگ والدین شهری در انتخاب اسباب بازی کودکان
این روال والدین در انتخاب اسباب بازی برای کودکان خویش صحیح نیست و باید به صورت فعالانه عمل کننده و به صورت منفعلانه کار را دست تصادف یا موج های فرهنگی و موج‌های اقتصادی که می آیند و می روند و بازار را در دست می گیرند نباید بدهیم. ما برای بچه ها متاسفانه با عروسک ها و بازی های کامپیوتر با شخصیت هایی مواجه می شویم که خشونت، بی بند و باری و عریان بودن را مواجه هستیم و این خیلی شایع است و از طرفی دیگر کودکان ما به تدریج و با گذشت زمان از بزرگان دین و فرهنگ ما فاصله می‌گیرند و در بازی های شان و از اسباب بازی هایشان، شخصیت‌های دینی و فرهنگی از قلم می افتد و به لحاظ نمی شود، بنابراین لازم است که والدین، اینجا یک مداخله فعالانه داشته باشند و بازی ها و اسباب بازی هایی را انتخاب کنند که به نوعی آن فرهنگ اسلامی ایرانی در او لحاظ شده باشد و وجود داشته باشد.
چه اسباببازیهایی برای چه سنی مناسب است؟
یکی از معیارهای انتخاب اسباب‌بازی تناسب آن با سن کودک به لحاظ سایز و اندازه است که معمولا روی بسته‌بندی اسباب‌بازی‌ها قید می‌شود زیر 2 سالگی باید بیشتر از اسباببازیهایی استفاده شود که تحریک حسی و حرکتی برای بچه‌ها ایجاد کند. مثل جغجغه و چیزهایی که موجب تحریک سیستم شنوایی کودک می‌شود . همچنبن اسباببازیهای رنگی که بالای تخت کودک نصب می‌شود، قدرت بینایی کودک را تحریک می‌کند. در عین حال اسباب بازی های سن پایین باید ایمنی لازم را داشته باشد، قابل خوردن و فرو بردن نباشد، تیز و برنده نباشد و رنگ و جنسش طوری باشدکه آسیب‌های فیزیکی و مسمومیت ایجاد نکند. در بررسی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی استان تهران، نتایج آزمون اسباب بازی های موجود در بازار نشان داد که تمامی اسباب بازی‌های آزمون شده از کیفیت بسیار پایینی برخوردار بوده و حتی برخی از آنها از مواد بازیافتی تولید شده است که استفاده از آن برای کودکان بسیار خطرناک و مضر است. انواع سرویس آشپزخانه، بازی و سرگرمی، دوچرخه، ماشین باری، تلفن قلکدار، چرخ و فلک، چرخ خیاطی، پروانه، عروسک، باغ وحش، تفنگ، تیر و کمان، ، کیسه بوکس، کالسکه عروسک، قلک کلبه‌ای فلزی، ارگ، ماشین کنترلی و موبایل آلوده و مسموم و وجود فلزات و عناصر سنگین در آن مانند سرب، جیوه، آرسنیک و کروم مشخص شد. این نوع اسباب بازی‌ها می‌تواند در اثر تماس دست کودکان، منجر به صدماتی به کبد، شش‌ها و سیستم هورمونی بدن آنها شود.
فریب ظاهر اسباب بازی های چینی را نخوریم
خیلی از اسباب بازی های عروسکی و پلاستیکی ساخت چین با پلاستیک های بازیافتی ساخته شده است وکودکان کم سن آن ها رابه دهان می برند و باعث آلودگی های بهداشتی برای کودکان می شود بنابراین والدین باید دقت لازم را در این مورد داشته باشند خلاقیت کودکان در سنین پایین به اندازه‌ای است که می‌توانند با هر شیء حتی به ظاهر ساده بازی کنند. و هرچیزی برای کودک جالب، جذاب و نوین است.
اسباب بازی های مناسب کودکان 2 سال و بالاتر از آن چیست؟
از دو سال به بالا اسباببازیهایی مناسب ترند که در تقویت خلاقیت، مهارت حل مساله و تمرین برای ایفای نقش‌های دوران بزرگسالی نقش داشته باشند؛ مثل لگو یا جورچین که حتی برای والدین هم جذاب است. اسباب بازی هایی مثل جور چین را اگر برای کودک دشوار بود، والدین نظارت و کمک کنند تا کودک خودش با آن ها کار کند.
اسباب بازی های دخترانه و پسرانه
اسباب بازی های خشن و پر سر و صدا برای پسران ، در صورت استفاده افراطی بر سازگاری و روابط اجتماعی او تأثیر می گذارد. اسباب بازی جنگی به کودک چنین وانمود می کند که جنگ، تفریح و سرگرمی و بازی است و این تاثیری منفی بر روحیه و شخصیت آن ها اثر می گذارد و باعث می شود در آینده انسان هایی عصبی و تند خو شوند. بنابراین والدین باید دقت کنند در عین حال که پسرها بنا به جنسیت خودشان و علاقه شخصی شان از اسباب بازی هایی استفاده می کنند که ماهیت خشن و پرخاشگری دارد، مثل تفنگ و تانگ ولی در عین حال این نوع استفاده، نباید به افراط کشیده شود و نباید پسر بچه ها بیش از حد لازم از اسباب بازی های خشن مثل اسلحه و استفاده کنند.
توصیه آخر
والدین باید توجه داشته باشند که هر نوع اسباب‌بازی یا سی‌دی آموزشی موجب خلاقیت و باروری ذهن کودکان نمی‌شود. صرفا تهیه اسباببازیهای گران‌قیمت و انواع سی‌دی‌های آموزشی دردی درمان نمی‌کند. بلکه مشارکت خانواده در بازی‌های کودکانه یا حداقل دخالت فکری آنها موجب بروز بازی‌های خلاقانه در فرزندانشان می‌شود. والدین برای بازی با بچه‌ها وقت بگذارند و در بازی با آنها همراه شوند و به گونه ای بازی کنند که گویی خودشان هم کودکند. امام علی (ع) دراین باره می فرمایند" کسی که فرزندی دارد با او کودکی کند (خود را با او همسطح کند). بازی فعال با کودک موجب تحکیم ارتباط بین والدین و کودک می شود. موفق ترین والدین کسانی هستند که آنان بدون هیچ قید و شرطی دوست داشته، به فرزندانشان توجه نشان می دهند و ساعت هایی را در کنار آنها بازی کنند و از آن لذت ببرند.
