هرچند که از تابستان در افکار عام به عنوان زمان تعطیلی دستگاه تعلیم و تربیت یاد می‌شود اما در حقیقت به این روزها در بدنه ستادی آموزش و پرورش به شکلی دیگر نگاه می‌شود چرا که این ایام فرصتی برای آماده‌سازی و تجدید قوای ساختار آموزش و پرورش جهت هدایت و تعلیم و تربیت مناسب دانش‌آموزان در طول سال تحصیلی است.
اخبار اجتماعی- اما درست در چنین روزهایی خبر استعفای سید محمد بطحایی وزیر سابق آموزش و پرورش منتشر شد و دو روز بعد و در شرایطی که دستگاه تعلیم و تربیت در شوک استعفای غیرمنتظره سکاندار خود بود، سید جواد حسینی سرپرستی این وزارتخانه را بر عهده گرفت.
حسینی با سبقه آموزشی و سیاسی قدم به ساختمان شهید رجایی گذاشت و با وجود تمام مخالفت‌ها، تلاش کرد تا توانمندی خود را به اثبات برساند اما در نهایت، رئیس‌جمهور «محسن حاجی میرزایی» را به عنوان گزینه پیشنهادی خود به مجلس معرفی کرد.
«حاجی‌‌میرزایی» امروز با 238 رأی موافق، 35 رأی مخالف و 13 رأی ممتنع توانست عنوان شصت و هشتمین وزیر آموزش و پرورش ایران و پانزدهمین وزیر آموزش و پرورش ایران بعد از انقلاب، را از آن خود کند.
* پیشینه 14 وزیر آموزش و پرورش
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران یعنی در سال 1357، «غلامحسین شکوهی» به عنوان وزیر آموزش و پرورش کشور انتخاب شد؛ او تا بهمن 1358 به عنوان سکاندار دستگاه تعلیم و تربیت فعالیت کرد.
شکوهی، تعلیم و تربیتی بود و فعالیت خود در وزارت آموزش و پرورش را با عنوان آموزگار از مهر 1323 در بیرجند آغاز کرده بود و مدرک دکترای علوم تربیتی داشت.
وزارت آموزش و پرورش مفتخر است که شهید محمدعلی رجایی، دومین وزیر آموزش و پرورش ایران بود؛ او در سال 1335 به دانشسرای عالی رفت و دارای لیسانس ریاضی بود و به عنوان دبیر ریاضی در شهرستان‌های خوانسار، قزوین و تهران، فعالیت خود را در دستگاه تعلیم و تربیت آغاز کرد.
«امور تربیتی» را شجره طیبه شهیدان رجایی و باهنر در آموزش و پرورش می‌دانند؛ از شهید رجایی به عنوان مؤسس گزینش و امور تربیتی و از مؤسسان امور تربیتی یاد می‌شود.
شهید رجایی علاقه زیادی به دستگاه تعلیم و تربیت داشت اما مصمم شد در جایگاهی بالاتر به این دستگاه رسیدگی کند و این شد که در جایگاه ریاست جمهور، شهید محمدجواد باهنر را که هم فکر و اندیشه با او بود به عنوان وزیر آموزش و پرورش کابینه خود معرفی کرد.
تحصیلات شهید باهنر در زمینه علوم تربیتی و الهیات بود؛ او دارای مدرک فوق لیسانس علوم تربیتی و دکترای الهیات از دانشگاه تهران بود؛ شهید باهنر با پشتوانه شهید رجایی تلاش کرد اقدامات مؤثری در آموزش و پرورش انجام دهد هر چند که عمر فعالیت او کوتاه بود؛ او عضو هیأت مؤسس امور تربیتی و از پیشگامان تألیف کتب دینی در نظام آموزش و پرورش و عضو هیأت امنای مدارس اسلامی رفاه و مفید بود.
عمر فعالیت این دو شهید بزرگوار در دستگاه تعلیم و تربیت زیاد نبود هر چند که همان زمان اندک نیز بذرهایی بود که سال‌ها بعد به درختان تناور تبدیل شد و هنوز هم به یادگار مانده است؛ شهید باهنر در هشتم شهریور 1360 همراه با شهید محمد علی رجایی در کاخ نخست وزیری بر اثر انفجار بمب به شهادت رسیدند.
اما در شرایطی که کشور داغدار از دست دادن عزیزانش بود، علی‌اکبر پرورش، عنوان چهارمین وزیر آموزش و پرورش را از آن خود کرد؛ او متولد 1321 بود و تحصیلاتش در زمینه ادبیات فارسی بود و مدرک تحصیلی فوق لیسانس زبان و ادبیات فارسی داشت.
پرورش نیز تعلیم و تربیتی بود و فعالیت خود در آموزش و پرورش را با دبیری از سال 1345 آغاز کرده بود؛ او در سال 1360، فعالیت خود را به عنوان سکاندار وزارت آموزش و پرورش آغاز کرد و تا سال 1364 در این سمت حضور داشت.
پله پنجم وزارت آموزش و پرورش به سید کاظم اکرمی اختصاص دارد؛ او تا سال 1367، سکانداری دستگاه تعلمی و تربیت را به عهده داشت؛ اکرمی که دارای دکترای برنامه درسی است طی سال‌های گذشته نیز همواره به عنوان مشاور وزرای آموزش و پرورش در بدنه دستگاه تعلیم و تربیت حضور داشته است.
عنوان ششمین وزیر آموزش و پرورش به محمدعلی نجفی اختصاص دارد؛ نجفی دارای دکترای ریاضی است و رکورد طولانی‌ترین سکانداری وزارت را نیز در کارنامه خود دارد؛ دوران نجفی به دلیل همین مدت طولانی یک ویژگی مهم دارد و آن هم ثبات در بدنه مهم‌ترین و کلیدی‌ترین وزارتخانه کشور است.
همین ثبات و طولانی بودن وزارت نجفی که از سال 1367 تا 1376 بود، موجب شد که وی بتواند به فعالیت‌هایی در جهت معیشت فرهنگیان و همچنین تغییراتی در جهت ساختار نظام آموزشی اقدام کند.
هفتمین وزیر آموزش و پرورش کشور، حسین مظفر بود؛ او دارای لیسانس فقه و مبانی حقوق اسلامی و فوق لیسانس مدیریت است؛ مظفر از سال 1376 تا سال 1380، سکانداری دستگاه تعلیم و تربیت را بر عهده داشت.
جایگاه هشتمین وزیر آموزش و پرورش به مرتضی حاجی اختصاص دارد که طی سال‌های 1380 تا 1384 در رأس دستگاه تعلیم و تربیت قرار گرفت؛ وی که دارای تحصیلات کارشناسی ریاضیات و کارشناسی ارشد مدیریت دولتی است، معتقد بود که معلم در کنار آموزش باید پرورش را به دانش‌آموزان یاد دهد و همین شد که طرح خذف معاونت پرورشی را کلید زد که حواشی متعددی را حتی بعد از وزارت وی بر جا گذاشت.
نهمین وزیر آموزش و پرورش، محمود فرشیدی بود که طی سال‌های 1384 تا 1386 در این وزارتخانه حضور داشت؛ او که دارای کارشناسی ارشد مهندسی شیمی بود، تنها 2 سال سکاندار آموزش و پرورش بود و در نهایت استعفا کرد؛ احیای معاونت پرورشی و تشکیل کارگروه‌های تحول بنیادین آموزش و پرورش در کارنامه فرشیدی دیده می‌شود.
علیرضا علی‌احمدی جشفقانی در جایگاه دهمین وزیر آموزش و پرورش ایران ایستاده است؛ او کهدارای مدرک دکترای تخصصی مدیریت بود طی سال‌ها 1384 تا 1386، سکاندار دستگاه تعلیم و تربیت بود.
جایگاه یازدهمین وزیر آموزش و پرورش در اختیار حمید‌رضا حاجی‌بابایی است؛ او متولد 1338 همدان و دارای دکترای الهیات و معارف اسلامی گرایش علوم قرآنی و حدیث است؛ حاجی‌بابایی یکی از فعال‌ترین وزرا بود که تصویب سند ملی آموزش و پرورش و سند تحول بنیادین، اجرای نظام «3ـ3ـ6»، 5 روزه شدن روزهای آموزشی در هفته، تعطیلی پنج‌شنبه‌ها، آغاز هوشمندسازی مدارس و ایجاد مجتمع‌های آموزشی و پرورشی در کارنامه‌اش دیده می‌شود.
حاجی‌بابایی که از مجلس به وزارت آموزش و پرورش آمده بود، بعد از دوران وزارت دوباره به مجلس بازگشت و هم‌اکنون رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس است.
جایگاه دوازدهمین وزیر آموزش و پرورش ایران به علی‌اصغر فانی سپرده شد؛ وی متولد 1333 است؛ فانی دیپلم ریاضی خود را از دبیرستان دکتر هشترودی تهران دریافت کرد و موفق به کسب مدرک لیسانس مهندسی راه و ساختمان از دانشکده فنی دانشگاه تهران شد و هم اکنون دارای دکترای مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی از دانشگاه تربیت مدرس تهران است.
فانی گام‌هایش را برای اجرای سند تحول برداشت اما ماجرای فساد صندوق ذخیره فرهنگیان ، پرونده این وزیر را در مسیر دیگری قرار داد تا جایی که مجبور به استعفا شد؛ او از سال 1392 تا 1395 سکاندار دستگاه تعلیم و تربیت بود.
سیزدهمین وزیر آموزش و پرورش ایران نیز فخرالدین احمدی دانش آشتیانی است که در سال 1334 در شهر آشتیان متولد شد؛ وی در دوره دبیرستان در رشته ریاضی تحصیل کرد و کارشناسی خود را از دانشگاه صنعتی امیرکبیر در رشته مهندسی راه و ساختمان اخذ گرفت.
احمدی دانش آشتیانی مدرک کارشناسی ارشدش را در رشته سازه از دانشگاه صنعتی امیرکبیر دریافت کرد و برای مدرک دکتری، دانشگاه امپریال کالج انگلستان را انتخاب کرد و توانست موفق به اخذ مدرک دکتری رشته مهندسی زلزله شود؛ او زمانی به وزارت آموزش و پرورش آمد که هنوز ماجرای فساد صندوق ذخیره فرهنگیان تیتر رسانه‌ها بود اما کمتر از یک سال در این وزارتخانه دوام آورد.
چهاردهمین وزیر آموزش و پرورش ایران، سید محمد بطحایی بود؛ او دارای تحصیلات کارشناسی برنامه‌ریزی آموزشی و کارشناسی ارشد مدیریت دولتی با گرایش مدیریت مالی است.
بطحایی تا خرداد امسال به عنوان وزیر آموزش و پرورش فعالیت کرد و عزمش را برای اجرای سند تحول جزم کرد اما خرداد امسال در اقدامی غیرمنتظره، استعفا کرد.
* پانزدهمین وزیر آموزش و پرورش ایران بعد از انقلاب
محسن حاجی میرزایی متولد 1338 در استان قم است؛ وی دارای تحصیلات لیسانس علوم اجتماعی، کارشناس ارشد جامعه‌شناسی و کارشناس ارشد مدیریت دولتی است.
از سوابق اجرایی وی به دبیر هیأت دولت از سال 1392 تاکنون، رئیس کمیسیون اصلاح الگوی مصرف 1388 – 1392، رئیس مرکز ملی بهره‌وری ایران 1385 – 1389، مشاور و مدیرکل دفتر امور مدیران ارشد دفتر رئیس‌جمهور 1381 – 1385، دبیر کمیسیون بررسی و اعطای نشان‌های دولتی دفتر رئیس‌جمهور 1381 – 1385، قائم‌مقام سازمان نهضت سوادآموزی 1378 – 1381، مشاور وزیر آموزش‌وپرورش 1378، معاون بررسی‌های هیئت دولت نهاد ریاست جمهوری 1377 – 1378، قائم‌مقام سازمان نهضت سوادآموزی 1372 – 1377، معاون آموزش سازمان نهضت سوادآموزی 1369 -1372، معاون اداری مالی سازمان نهضت سوادآموزی 1362 – 1369 و مدیر استان‌های آذربایجان شرقی و تهران سازمان نهضت سوادآموزی 1359 – 1362 می‌توان اشاره کرد.
تدریس دروس جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش، مبانی مدیریت و برنامه‌ریزی، مبانی جامعه‌شناسی، تغییر اجتماعی، کاربرد جمعیت، مدیریت آموزشی، ساختار سازمانی و اصول مدیریت، مهارت‌های ارتباط مؤثر، مبانی مدیریت اسلامی، اخلاق مدیریت، مدیریت راهبردی فرهنگی در مراکز آموزش عالی از جمله سوابق آموزشی حاجی‌میزایی است.
