آمار‌ها نشان می‌دهد که وضعیت سلامت دهان و دندان مردم کشورمان خیلی مساعد نیست، به طوری که گفته می‌شود در حدود ۴۰۰ میلیون دندان خراب در دهان ایرانی‌ها وجود دارد.
اخبار اجتماعی- موضوع بهداشت دهان و دندان، یکی از چالش‌های نظام سلامت کشور تلقی می‌شود. به طوری که وزارت بهداشت در طول سال‌های گذشته تا امروز با اجرای طرح‌ها و برنامه‌هایی در صدد کاهش شاخص پوسیدگی دندان‌ها بوده است که البته گفته می‌شود به موفقیت نسبی هم دست یافته، اما واقعیت این است که هنوز شاخص سلامت دهان و دندان ایران ها، با شاخص‌های جهانی، فاصله زیادی دارد.
یکی از مهم‌ترین موانع پیش رو در مسیر ارتقای سلامت دهان و دندان ایرانی ها، سازمان‌های بیمه گر هستند که خدمات دندانپزشکی را به طور کامل پوشش نمی‌دهند. صرف کشیدن دندان با پوشش بیمه‌ای و یا پر کردن سطحی دندان‌ها و…، از معدود خدماتی است که بیمه‌های پایه در کشور به بیمه شدگان ارائه می‌دهند. در حالی که مشکلات دندانی مردم، فراتر از این نوع خدمات است.
موضوع دیگری که به عنوان چالش در حوزه بهداشت دهان و دندان تلقی می‌شود، جاری نشدن فرهنگ استفاده صحیح از مسواک است. به طوری که اغلب ایرانی‌ها در یک نوبت دندان‌های خود را مسواک می‌کنند که البته همین یک نوبت هم به شیوه نادرست انجام می‌شود. البته سید جلال پورهاشمی متخصص دندانپزشکی کودکان، معتقد است که ما باید همچون سایر کشور‌های پیشرفته دنیا که توانسته اند در شاخص سلامت دهان موفق عمل کنند، خدمات رایگان مسواک و خمیر دندان در اختیار کودکان قرار دهیم.
بررسی‌ها نشان داده است که شاخص سلامت دهان کودکان ایرانی در سال‌های ۸۷ تا ۹۷ بدتر شده است، به طوری که هر کودک ۵ ساله ایرانی حداقل ۵ دندان شیری پوسیده، کشیده شده و یا ترمیم شده دارد. در حالی که این شاخص در برخی کشور‌ها بین عدد یک تا یک و نیم دندان پوسیده، یا کشیده شده و یا ترمیم شده است.
سید جلال پورهاشمی متخصص دندانپزشکی کودکان، با انتقاد از فرهنگ حاکم بر خانواده‌ها که اصرار دارند دندان شیری کودکان مهم نبوده و اگر خراب شد، باید کشیده شود، گفت: متأسفانه ما دندانپزشکان نیز نتوانسته ایم به وظیفه خودمان عمل کنیم و اهمیت دندان‌های شیری را برای خانواده‌ها جا بیاندازیم. در واقع، دندانپزشکان هم غفلت کرده اند و سراغ درمان رفته اند. در حالی که مقوله پیشگیری از اهمیت بیشتری برخوردار است.
وی با اشاره به آمار دندان‌های پوسیده ایرانی‌ها که وزارت بهداشت اعلام کرده است ۲۰۰ میلیون دندان پوسیده است، گفت: بنده معتقدم این عدد در حدود ۴۰۰ میلیون دندان پوسیده است.
در همین رابطه، سارا توسلی متخصص دندانپزشکی کودکان، گفت: شواهد علمی نشان می‌دهد که کودکان برای داشتن دندان‌های سالم، لازم است حداقل دو بار در روز مسواک بزنند که یک بار قبل از خواب شب و یک بار قبل یا بعد از صبحانه است.
وی از پوسیدگی دندان به عنوان شایع‌ترین بیماری میکروبی قابل پیشگیری در کودکان نام برد و تصریح کرد: مسواک زدن برای کودکان قبل از مدرسه باید توسط والدین انجام شود و کودکان نمی‌توانند به تنهایی مسئولیت سلامت دندان‌های خود را عهده دار شوند.
توسلی در ارتباط با آغاز زمان مسواک زدن کودکان، افزود: کودکان از سن ۲.۵ سالگی می‌توانند با استفاده از خمیر دندان‌های مخصوص کودک که مناسب سن آن‌ها ا ست و البته به مقدار کم، استفاده کنند.
علی رشیدیان نایب رئیس انجمن دندانپزشکی کودکان ایران، در ارتباط با عوارض کشیدن دندان‌های شیری کودکان، گفت: خارج نمودن زودرس و بدون توجیه دندان‌های شیری از چند جهت سبب بروز مشکل می‌شود، جدا از بروز اختلال در جویدن مواد غذایی، دندان‌های جانشین دائمی مسیر رویشی صحیح خود را از دست داده و سبب کاهش طول قوس فکی خواهد شد.
وی افزود: در بعضی موارد با بررسی کلینیکی و رادیو گرافیک، دندانپزشک به این تصمیم می‌رسد که درمان دندان شیری امکانپذیر نیست و یا باقی ماندن آن سبب آسیب به جوانه دندان دائمی می‌شود. در این صورت دندان شیری خارج شده و از فضا نگهدارنده برحسب مورد، برای حفظ مسیر رویشی مناسب دندان‌های دائمی جایگزین استفاده می‌شود.
پریسا عارف استادیار دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد، وظایف دندانپزشک کوکان را برقراری سلامت دهان از بدو تولد تا دوران نوجوانی عنوان کرد و گفت: این وظایف شامل همه کودکان از جمله کودکان نیازمند به مراقبت خاص می‌شود و بهترین زمان مشاوره جهت درمان کودک پیش از تولد است در این زمان آموزش‌های مناسب در زمینه بهداشت و تغذیه به کودک داده می‌شود.
وی افزود: اولین دیدار کودک با دندانپزشک پس از رویش اولین دندان و قبل از یک سالگی است و یک ارتباط مداوم و مؤثر بین دندانپزشک و کودک سبب پیشگیری از بسیاری از بیماری‌های دهان و دندان می‌شود چرا که در این ملاقات‌ها، دهان کودک معاینه می‌شود و دندانپزشک درباره چگونگی تمیز کردن دهان کودک به خصوص در دوره شیرخوارگی، توضیح می‌دهد.
باقر شهنی زاده رئیس انجمن دندانپزشکان عمومی ایران، با عنوان این مطلب که سن بی دندانی در ایران کاهش یافته است، گفت: حل مشکلات دهان و دندان ایرانی‌ها، نیازمند توجه به مقوله پیشگیری و بهداشت است. ما باید در طراحی پروژه‌ها نگاه علمی داشته باشیم.
وی ادامه داد: اگر نگاه ما به دستاورد‌های جهانی معطوف بشود، تکرار اشتباه نخواهیم داشت. یعنی مقابله با پوسیدگی دندان‌ها باید از کودکی و دندان‌های شیری آغاز شود و برنامه‌هایی مثل فلوراید تراپی، فیشور سیلانت و…، اجرا شود.
