در فرهنگ و آداب و رسوم ملل مختلف باورها و جزئیات بسیاری وجود دارد که هر کدام به نوعی میتوانند جذاب و شنیدنی باشند.
برای مثال در فرهنگ کهن ژاپن هنگامی که یک کاسه زمین خورده و میشکست آن را با با طلا بند زده و ترمیم میکردند، زیرا باورشان این بود وقتی چیزی میشکند تاریخ یافته و زیباتر میشود! حال آن که در گوشه دیگری از جهان احتمالاً این تفکر فاقد اهمیت بوده است.
هر چند برخی از این باورها طی زمان و با پیشرفت جوامع بسیار کمرنگ شدهاند، اما برخی دیگر همچنان مورد توجه قرار داشته و ظاهراً نمیتوان تاریخ مصرفی برای آن متصور شد. برای نمونه باور اقوام مختلف به اعداد و اعتقادی که به اثر گذاری آن دارند! حتی خود شما هم هنگامی که با عدد ۱۳ سرو کار دارید هر چند باوری هم به نحس بودن آن نداشته باشید، اما به شوخی هم که شده شاید به شگون بد این عدد و اثر آن بر گرفتاریهای آیندهتان اشارهای داشته باشید!
باورهای این چنینی به اعداد به ویژه در فرهنگ آسیایی و کشورهایی مانند چین، کره و ژاپن بیشتر دیده میشود، اما در سایر نقاط جهان نیز وجود دارند. در ادامه با ۲۲ نکته خواندنی درباره "باورهای عددی" آشنا خواهیم شد:
ترس از عدد ۴ تحت عنوان "تترافوبیا" شناخته میشود و میان فرهنگهای آسیایی شیوع بسیار بیشتری نسبت به تمدنهای غربی دارد. همین ترس تمامی شماره تلفنها، کد محصولات و حتی آدرس خانهها را تحت تأثیر خود قرار داده است. این موضوع برای کمپانیهای غربی که قصد ورود به بازارهای آسیایی را دارند، مقداری مشکل ساز شده است. زیرا معمولاً مجبور به تغییر نام برند خود میشوند تا بتوانند تأثیر روانی مناسب را بر مردم داشته باشند.
عدد ۴ در فرهنگ کره نمادی از شوربختی به شمار میرود. به همین دلیل در آسانسورها معمولاً به جای طبقه ۴، از حرف انگلیسی F استفاده شده است. تلفظ عدد ۴ مشابه واژه چینی 死 است که به معنای مرگ کاربرد دارد. در چین و ژاپن نیز این عدد در ارتباط با بدشانسی و مرگ است. همچنین به نظر میرسد که باور مذکور درباره بدشگونی عدد ۴، از فرهنگ چین به سایر کشورهای آسیایی نفوذ کرده باشد.
البته در این میان مواردی نیز وجود دارند که بر باورهای موجود در رابطه با عدد ۴ دامن میزنند برای مثال: مطالعهای در بیامجی (مجله پزشکی بریتانیایی) به چاپ رسیده که آمار مربوط به مرگ و میر در آمریکا - با تمرکز بر جمعیت چینیها و ژاپنیهای ساکن در این کشور - را طی یک دوره زمانی ۲۵ ساله مورد بررسی قرار داده است. طبق نتایج به دست آمده: احتمال مرگ چینی و ژاپنیهای ساکن آمریکا به علت نارسایی قلبی در چهارمین روز از ماه ۱۳ درصد بیشتر بوده است. همین بررسی روی چینیها و ژاپنیهای ساکن کالیفرنیا به تنهایی ۲۷ درصد را ثبت کرده است!
همتای غربی عدد ۴ از آن نظر که تبدیل به نماد بدشانسی در شرق آسیا شده، عدد ۱۳ است. در بسیاری از ساختمانهای جهان غرب، آسانسورها طبقهای با شماره ۱۳ ندارند. ترکیب این دو باور را میتوان در برخی از ساختمانهای هنگکنگ به وضوح مشاهده کرد. در شماری از آنها طبقه ۱۳ و تمامی طبقاتی که عدد ۴ دارند، حذف شده است. بدین ترتیب ورود به ساختمانی با ۸۱ طبقه که در واقع ۱۰۰ طبقه دارد، دور از انتظار نیست.
در تمدن چینی اعتقاد بر این است که برخی از اعداد فرخنده و برخی دیگر شوم هستند. دسته بندی اعداد در یکی از این دو گروه بر مبنای مشابهت تلفظ آنها به واژههای زبان چینی صورت میگیرد. برای مثال اعداد ۶، ۸ و ۹ به طور کلی خوشایند و مبارک محسوب میشوند. این در حالی است که ۴ و ۷ اعدادی شوم و بد یمن هستند.
عدد صفر در فرهنگ چین شروع کننده همه چیز است و در مجموع عددی "خوب" به شمار میرود. تلفظ این عدد در شیوه پین یین (رایجترین شیوه لاتین نویسی زبان چینی ماندارین که از حروف لاتین برای نمایش صداها در زبان چینی استفاده میکند. اما تناظر این حروف با صداها چندان شبیه لاتین نویسی برای زبانهای دیگر نیست) نزدیک به کلمه ling به معنای خوب است.
عدد یک در فرهنگ چین نه خوش یمن است و نه شوم و به اصطلاح وضعیت خنثی دارد! آنها معتقد هستند که این عدد هم به نفر برنده هر چیزی در جایگاه نخست اشاره دارد و هم نمادی از تنهایی و تک بودن است. برای مثال ۱۱ نوامبر به عنوان "روز مجردها" در چین نامگذاری شده است که در تقویم میلادی به صورت ۱۱/۱۱ نشان داده میشود و چهار مرتبه عدد یک برای اشاره به وضعیت مجردی و تنهایی در آن تکرار شده است.
عدد ۲ در فرهنگ چین غالباً به عنوان عددی خوب شناخته میشود. چینیها ضربالمثلی دارند که میگوید: همه چیزهای فرخنده و مبارک جفت هستند. به همین علت است که تکرار کاراکترهای زبان چینی به صورت جفت در انتخاب نام برندهای تجاری روندی معمول به شمار میرود. در لاتین نویسی ییل برای کانتونی (روشی دیگر که با پین یین شباهت دارد)، عدد ۲ با کاراکترهای چینی که به معنای "آسان" و "روشن" هستند، تشابه صوتی دارد.
عدد ۳ که به معنای زندگی کردن یا حیات است نیز مفهومی مثبت به همراه دارد. در فرهنگ چینی اهمیت این عدد به وجود سه مرحله اساسی در زندگی انسان شامل تولد، ازدواج و مرگ بازمیگردد. با این حال عدد ۳ مفهومی منفی نیز دارد. تلفظ آن در لاتین نویسی ییل برای کانتونی شباهت زیادی به واژه saan دارد که به معنای جدا کردن و شکستن است.
عدد ۵ در لاتین نویسی ییل برای کانتونی با واژه not هم آوا است. به همین ترتیب عدد ۵۴ با واژهای به معنای بدون مرگ و ۵۸ عددی است که با عدم کامیابی تشابه صوتی دارند. عدد ۵ همچنین با عناصر پنج گانه (آب، هوا، آتش، چوب و فلز) در فلسفه چینی نیز در ارتباط است.
عدد ۶ در کانتونی با واژه lok ۶ به معنای "خوش شانسی" یا "شادمانی" هم آوا است. بدین ترتیب چنینها این عدد را برای کسب و کار بسیار خوب میدانند.
عدد ۷ در شیوه پین یین با even به معنای زوج هم آوا است و به همین دلیل آن را در روابط عاطفی خوش یمن میدانند. این عدد همین طور با واژه دیگری در شیوه پین یین به معنای گوهر حیات نیز تشابه صوتی دارد. البته از عدد ۷ به عنوان نمادی از بدشانسی هم یاد میشود. زیرا در تقویم سنتی چینی، ۷ امین ماه (ژوئیه) را "ماه شبح" نام گذاری کرده اند. آنها معتقد هستند که در اولین روز از این ماه دروازههای جهنم گشوده شده و به ارواح اجازه دسترسی به دنیای زندگان را میدهد.
عدد ۸ در فرهنگ چینی نمادی از خوش یمنی است و گفته میشود که کنار هم قرار گرفتن چندین ۸، موجبات خوش شانسی را فراهم میآورد. طبق همین باور در سال ۲۰۰۳، شماره تلفن +۸۶، ۲۸، ۸۸۸۸، ۸۸۸۸ به قیمت معادل ۲۸۰،۰۰۰ دلار آمریکا توسط سیچوان ایرلاینز خریداری شد.
عدد ۹ از نظر تاریخی ارتباطی قوی با امپراتور چین دارد. در واقع پیش از پایه گذاری آزمون شاهنشاهی (سیستم بررسی در چین باستان که کاندیداهای مطرح را برای پستهای دولتی گزینش میکرد)، یک سیستم ۹ امتیازی در کار بود. این سیستم ۹ امتیازی مقامات دولتی را رده بندی میکرد. این عدد همچنین با واژه jiǔ در شیوه پین یین هم آوا است که با دوام معنا دارد و به همین دلیل از آن بیشتر در مراسمهای عروسی استفاده میشود.
در فرهنگ ژاپن، عدد ۴۳ در ارتباط با زایمان تفسیر میشود. این عدد در واقع به معنای مرده زایی است و بدین ترتیب بد یمن و شوم به شمار میرود.
به ترس از عدد ۱۳، اصطلاحاً "سیزده هراسی" گفته میشود. این هراس نوعی خرافه است که انطباق تصادفی ۱۳ امین روز یک ماه با جمعه را موجب بدشانسی میداند. علاوه بر این گفته میشود که از عدد ۱۳ برخلاف عدد ۱۲، ناکامل و غیر عادی است. برای مثال ما ۱۲ ماه در سال داریم و به همین علت ۱۲ عددی کامل محسوب میشود. این دیدگاهی است که توسط جو نیکل (نویسنده و محقق شک گرایی علمی) توضیح داده شده است.
درست مانند غربیها که عدد ۱۳ را شوم میپندارند، ایتالیاییها نیز احساسی مشابه به عدد ۱۷ دارند. آنها معتقد هستند که نوشتار رومی عدد ۱۷ به صورت XVII، میتواند واژه VIXI را شکل دهد که در زبان لاتین به معنای "زندگی من به سر رسیده" است.
در مسیحیت از عدد ۶۶۶ یا عدد وحش به عنوان نمادی از بدشانسی یاد میشود. در کتاب مکاشفه یوحنا در عهد جدید این عدد ذکر شده است. برخی از متخصصین معتقد هستند که عدد ۶۶۶ به نرون امپراتور روم اشاره دارد و عدهای دیگر مقصود از آن را عدد ۶۱۶ کد مخصوص کالیگولا امپراتور رومی میدانند.
در فرهنگ چینی، عدد ۲۵۰ نوعی توهین محسوب میشود. زیرا این عدد در ماندارین (گروهی از زبانهای چینی مرتبط به هم که در بخشهای شمالی و جنوب غربی این کشور صحبت میشود) "er bai wu" تلفظ میشود که به معنای "ابله و خرفت" است.
از طرفی دیگر عدد ۲۵۰ به صورت "liang bai wu" نیز تلفظ میشود که هیچ معنای منفی و بدی به دنبال نخواهد داشت. استفاده از عدد ۲۵۰ در قالب توهین به چین باستان باز میگردد. در آن زمان که هنوز سکههای مسی در دسترس بودند، ۱۰۰۰ سکه به عنوان معیار اندازه گیری استاندارد انتخاب شد. از این رو نصف ۱۰۰۰ سکه (معادل ۵۰۰ سکه) به چیزی یا کسی که جایگاهی پایینتر داشت اشاره میکرد. نصف ۵۰۰ سکه (معادل ۲۵۰ سکه) نیز نشانگر ذلت بیشتری بود!
در فرهنگ هندی عدد ۲۶، بد یمن است و منجر به بدشانسی میشود. برای مثال زمین لرزه ۲۰۰۱ گجرات که باعث مرگ ۲۰۰۰۰ نفر شد، در ۲۶ ام ژانویه به وقوع پیوست. در سال ۲۰۰۴ نیز سونامی و زمین لرزه اقیانوس هند، ۲۳۰۰۰۰ نفر را از میان برد و گفتنی است که در ۲۶ ام دسامبر رخ داده است. حملات مسلحانه نوامبر ۲۰۰۸ در بمبئی که موجب کشته شدن بیش از ۱۹۵ هزار نفر شد نیز به روز ۲۶ ام نوامبر باز میگردد.
در مبحث معنای رمزی اعداد، مجموع دو عدد ۲ و ۶ معادل ۸ میشود که هندیها معتقد هستند باعث ویرانی، سختی و بدبختی خواهد بود. آنها همچنین اعتقاد دارند که مراسم ازدواج و هر جشن دیگری نباید در ۸ امین روز از ماه برگزار شود. این در حالی است که متقابلاً چینیها عدد ۸ را بسیار مبارک و نمادی از موفقیت میدانند.
در بسیاری از فرهنگها به خصوص در نواحی مربوط به شرق آسیا و همینطور یهودیت، عدد ۱۰ نمادی از تکامل و کمال محسوب میشود. زیرا انسانها دارای ده انگشت در دستان خود و همچنین ۱۰ انگشت در پاها هستند. توجیه یهودیها برای خوش یمن پنداشتن این عدد، به "ده فرمان" باز میگردد. ده فرمان لیستی متشکل از دستورهای مذهبی است که از جانب خداوند بر موسی وحی شد.
عدد ۱۵ محصول ضرب دو عدد مقدس ۳ و ۵ است و به همین دلیل در مناطقی از شرق آسیا دارای اهمیت روحانی است. زیرا در نینوای باستان (پایتخت دولت آشور)، ۱۵ کشیش به الهه آشور "ایشتار" خدمت میکردند و شهر نیز ۱۵ دروازه داشت.