تشخیص کیست تخمدان در درمان آن بسیار مهم است اما گاهی علائم آن به سادگی دستکم گرفته میشوند. امروزه درصد زیادی از زنان دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک هستند. این کیستها معمولاً بیخطرند و میتوانند اندازههای گوناگونی داشته باشند.
کیستها، کیسههای کوچک آبداری هستند که در داخل یا روی سطح تخمدانها قرار گرفتهاند. این کیستها عموماً به دلیل نوسانات هورمونی به وجود میآیند و طی سنین باروری یک خانم، هر زمانی میتوانند بروز کنند.
کیستهای تخمدان هرچند که مشکلی جدی نیستند؛ اما تشخیص به موقع آنها اهمیت دارد تا جلوی رشدشان گرفته شود. تعدادی از علائم فیزیکی برای تشخیص، کلیدیاند؛ اما علائم دیگری نیز وجود دارند که میتوانند حاکی از وجود کیست در تخمدانها باشند.
تغییر در دفع ادرار
هرگونه تغییری در الگوی دفع ادرار میتواند علامتی از وجود مشکلاتی در سلامتی باشد. اگر ناگهان احساس میکنید نیاز به ادرار کردن دارید و نمیتوانید کنترلش کنید، ممکن است علتش کیست تخمدان باشد. این علائم همراه با احساس سوزش بعد از ادرار کردن نشانگر ضعف عضلات کف لگن یا عفونت این عضلات هستند. اگر مشکلتان بیش از چند روز ادامهدار شد، باید جهت تشخیص به موقع به پزشک مراجعه نمایید.
خونریزی غیرعادی
یکی از آشکارترین علائم یک مشکل هورمونی، لکه بینیهایی است که بین دو سیکل قاعدگی روی میدهد. برای بیشتر خانمها عادی است که گهگاه چنین چیزی را تجربه کنند و جای نگرانی ندارد؛ اما اگر این اتفاق، مکرراً روی بدهد باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
درد هنگام رابطه جنسی
التهابها و عفونتهای واژینال، دلایل اولیهی درد هنگام نزدیکی هستند. اما اگر این مشکل آنقدر ادامهدار و جدی شد که زندگی جنسی معمولتان را تحت تأثیر قرار داد، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا هرگونه علت احتمالی، مانند کیست تخمدان، مشخص شود.
استفراغ و تهوع
استفراغ و تهوع فقط مخصوص خانمهای باردار نیست. عدم تعادل هورمونی که منجر به کیست تخمدان میشود نیز میتواند برانگیزانندهی این علائم در خانمهایی که باردار نیستند باشد. پس اگر حالت تهوع و استفراغ دارید و علت خاصی برایش پیدا نمیکنید و سایر علائم کیست تخمدان را نیز دارید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
تورم شکم
تورم شکم علامتی است که اغلب نادیده گرفته میشود چون معمولاً فاکتورهای دیگری در آن دخیلاند. بزرگ شدن یا تورم شکم، ناراحتکننده است و میتواند با درد نیز همراه باشد. اگر مدام دچار تورم شکم میشوید و در عرض چند روز برطرف نمیشود، علامت این است که مشکلی در سلامتیتان وجود دارد.
درد در پایین کمر
احساس گرفتگی یا درد در پایین کمر همیشه هم نشاندهندهی مشکل عضلانی نیست. گاهی پیدا کردن علت این مشکل نیاز به بررسیهای دقیقتری دارد چون ممکن است ناشی از عفونت کلیه یا اختلالی در سیستم تناسلی باشد. اما احتمال کیست تخمدان را نیز نباید رد کرد.
کاهش وزن یا افزایش وزن ناگهانی
کاهش وزن ناگهانی برای افرادی که چاق هستند یا اضافه وزن دارند ممکن است خوشایند باشد چون بدون اینکه تلاشی بکنند، وزن کم کردهاند؛ اما باید این مسئله را جدی بگیرید زیرا نشاندهندهی وجود مشکلی در سلامتی است.
در مورد افزایش وزن ناگهانی نیز همینطور، مخصوصاً وقتی که سبک زندگی سالمی دارید و تغذیهتان مناسب است. از دست دادن اشتها یا زیاد خوردن در اثر اضطراب، علائمی هشدار دهندهاند که باید علتشان را پزشک تشخیص بدهد.
خستگی مداوم
استرس، تغذیه نامناسب و بیش از اندازه کار کردن از شایعترین دلایل احساس خستگی مزمن هستند؛ اما عدم تعادل هورمونی نیز میتواند منجر به خستگیهای مکرر و مزمن شود. اگر احساس میکنید انگار هیچ انرژی ندارید، خستهاید و یا نمیتوانید روی چیزی تمرکز کنید، باید احتمال کیست تخمدان را بررسی کنید.
درد در ناحیه لگن
درد در قسمت لگن علامت بسیار مهمی از سندروم تخمدان پلی کیستیک است. ممکن است این درد را به صورت دردی تند و تیز یا دردی در قسمت پایین شکم احساس کنید. علاوه بر خودِ این دردها، باید دقت کنید که آیا خارج از سیکل قاعدگیتان روی میدهند یا طی قاعدگی بروز میکنند.
وضعیت کیستهایتان را مرتباً چک کنید
تمام علائمی که گفته شد بسته به مورد، میتوانند به روشهای متفاوتی روی دهند. گاهی ممکن است همراه با تغییراتی در اجابت مزاج و یا حتی در خلق و خو باشند. اگر کیستهای شما دردسری برایتان ایجاد نمیکنند، باز هم باید به طور مرتب آنها را چک کنید چون ممکن است مشکلساز شوند. ضمناً میتوانید راهکارهای طبیعی گوناگونی را امتحان کنید که تکمیل کنندهی درمانهای پزشکی کیست تخمدان هستند، مانند:
* شیرین بیان
* پنج انگشت
* قاصدک
* کوهوش سیاه (گیاه توت مار)
تغییراتی در سبک زندگی که میتوانند به پیشگیری از تشکیل کیست تخمدان کمک کنند:
سبک زندگی شما تأثیر قابل توجهی بر احتمال تشکیل کیست در تخمدانهایتان دارد.
* آب باکیفیت و تصفیه شده زیاد بنوشید: این توصیه هم ساده است و هم لازم، چه کاملاً سالم باشید و چه در حال غلبه بر یک بیماری. برای اینکه بدانید آیا آب کافی مینوشید یا خیر، رنگ ادرارتان را چک کنید. ادرار زرد کمرنگ نشاندهندهی این است که بدنتان به اندازه کافی آب دریافت میکند؛ اما اگر ادرارتان زرد تیره است، یعنی آب کافی نمینوشید.
* استرستان را کم کنید: هر روز روتین مشخصی برای آرامسازی جسم و روحتان داشته باشید. استرس میتواند منجر به نوسانات هورمونی جدی شود.
* ورزش کنید: فعالیت بدنی منظم یکی از بهترین راههای جلوگیری و کنترل کیست تخمدان است، مخصوصاً اگر اضافه وزن دارید.
* از ظروف پلاستیکی استفاده نکنید: غذا را در ظروف پلاستیکی گرم نکنید یا نپزید و همیشه از ظروف شیشهای استفاده نمایید. پروسهی گرم کردن غذا در ماکروویو با ظروف پلاستیکی، مواد شیمیایی سمی از پلاستیک آزاد میکند که وارد غذایتان شده و تأثیرات منفی بر سلامتیتان میگذارد.
* در معرض مواد شیمیایی قرار نگیرید: از مواد پاککنندهی شیمیایی در خانه استفاده نکنید چون استفادهی طولانیمدت از این مواد تأثیرات مخربی بر بدنتان میگذارد، مخصوصاً روی هورمونهایتان. تمیزکنندههای خانگی را در اولویت قرار دهید.