جرایم اینترنتی در ایران در هشت سال گذشته ٩٠٠درصد رشد داشته است و البته کلاهبرداری‌های بانکی با فاصله زیاد در صدر این جرایم است. این موضوعی است که پلیس فتا اعلام کرده است و البته جالب است که بدانید بنا به آخرین بررسی‌ها، ایران جزو کشور‌هایی است که از نظر پرداخت آنلاین ایمنی پایینی دارد.
این موضوع درحالی رخ می‌دهد که حالا اپ‌های مدیریت مالی و دخل و خرج و اپ‌های پرداخت بین ایرانی‌ها رواج زیادی دارد. با این حال یک پرسش اساسی برای ایرانی‌ها وجود دارد که آیا با خیال راحت اطلاعات حساب بانکی‌مان را در اختیار این اپ‌ها قرار بدهیم یا نه؟ اگر نه، از کجا بفهمیم این اپ‌ها قابل اعتمادند؟
دخل و خرجتان را کنترل کنید
داشتن پس‌انداز دغدغه‌ای عمومی و فراگیر است. این‌که با هر درآمدی که داریم، چطور پول پس‌انداز کنیم، یک توانایی بسیار مهم است. این روزها، اما با پیشرفت تکنولوژی، اپلیکیشن‌هایی ساخته شده‌اند که به شما کمک می‌کنند چطور برای درآمدتان برنامه‌ریزی کنید؛ چطور مخارج‌تان را کنترل کنید و بتوانید بخشی از پولی که در طول یک ماه به دست می‌آورید را پس‌انداز کنید.
ممکن است بار‌ها تصمیم گرفته باشید که مخارج‌تان را در یک دفترچه یادداشت کنید، اما احتمالا یکی دو روز بیشتر نتوانسته‌اید به این کار ادامه دهید. پیشرفت تکنولوژی باعث شده این روزها افراد تمام کار‌های خود را با یک گوشی هوشمند انجام دهند، بنابراین استفاده از یک اپلیکیشن در گوشی هوشمند به جای داشتن یک دفترچه برای یادداشت‌کردن خرج و مخارج می‌تواند کمک زیادی به شما کند تا مدیریت مخارج‌تان را کنترل کنید و در پایان یک ماه بفهمید که بابت چه مواردی زیاد خرج کرده‌اید و در اصطلاح ولخرج بوده‌اید. در واقع این‌که روند مخارج خود را به‌طور هوشمند کنترل کنید، اتفاقی بسیار مهم و خوشایند است که می‌تواند شما را در راه پس‌انداز کردن کمک کند.
معروف‌ترین اپ‌های مالی ایرانی و خارجی
اپلیکیشن‌های ایرانی متعددی برای کنترل دخل و خرج وارد بازار شد که البته نمونه‌های خارجی آن‌ها نیز در بازار وجود دارد. این اپلیکیشن‌هادر واقع به‌عنوان یک حسابدار شخصی در قالب نسخه اندروید، iOS و تبلت عمل می‌کنند. آنهااطلاعات حساب شما، اطلاعات اقساط و بدهی‌هایتان و حتی خرج و مخارج روزانه‌تان را دارند و بسیاری از آن‌ها امکان پس‌انداز ١٠ تا ٢٠ درصد درآمدتان را برایتان فراهم می‌کنند. با این‌حال با اخبار روزانه‌ای که درباره کلاهبرداری‌های آنلاین از حساب‌های بانکی می‌شنویم، چطور می‌شود به این اپ‌ها اعتماد کرد؟
ریسک بالای پرداخت‌های آنلاین در ایران
گزارش‌های متعدد جهانی نشان می‌دهد که ریسک‌های مالی، بانکی و بیمه و نظام پرداخت بشدت در سال‌های اخیر رشد کرده و از رتبه‌های بالای ٢٠ در فهرست ریسک‌ها و خطرات به رتبه ٦ و حتی یک ارتقا یافته، در نتیجه بانک‌ها بلافاصله وارد عمل شده‌اند و از طریق مشارکت مشتریان خود، خواستار بکارگیری دستگاه‌های ایمن‌ساز مبادلات بانکی، دستگاه‌های یکبار رمز، انواع رمز‌ها و کد‌ها و روش‌های مختلف برای مقابله با ریسک هستند و حتی از مشتریان خود خواسته‌اند به صفحه‌های مجازی و کاذب که هکر‌ها به نام بانک‌ها در مقابل آن‌ها قرار می‌دهند، مشکوک شوند و به‌راحتی اقدام به ارسال مبلغ نکنند.
در این میان، ایران جزو کشور‌هایی است که از نظر پرداخت‌های آنلاین ضریب ایمنی پایینی دارد. گزارش موسسه «کسپراسکی» نشان می‌دهد که در بنگلادش ٥٠درصد، ایران ٤٦درصد، نپال ٤٣درصد، چین ٤١درصد، اندونزی ٤٠درصد، الجزایر ٣٦درصد، نیجریه ٣٥درصد، فیلیپین ٣٤درصد، هند ٣٤درصد و ازبکستان ٣١درصد پرداخت‌های آنلاین‌شان ممکن است به مقصد نرسد! و کاربران در زمان‌های مختلف در این کشور‌ها مورد حمله بدافزار‌های موبایلی قرار گرفته‌اند.
همین مسأله باعث شد که بانک‌های ایرانی هم از پارسال حرکت‌هایی را شروع کنند و رمز‌های یکبار مصرف ایجاد کردند و البته برای پرداخت‌های آنلاین شرط ورود کد ملی و تطبیق آن با صاحب شماره حساب را گذاشتند.
اپ ایرانی بهتر است یا خارجی؟
شاید الان کمی گیج شده باشید که چطور می‌توان یک اپ قابل اعتماد پیدا کرد که اطلاعات حساب بانکی‌تان را در اختیار آن‌ها قرار دهید؟ آیا بهتر نیست یک اپ خارجی نصب کنیم و خیال خودمان را راحت کنیم؟
کیوان نقره کار، کارشناس آی‌تی دراین‌باره بمی‌گوید: «این روزها بخش عمده‌ای از کسب و کار، پرداخت‌ها و هزینه‌های ما وابسته به تلفن همراه‌مان است. این‌که بخواهیم از طریق تلفن همراه‌مان هزینه‌ها را مدیریت و بخشی از پول‌مان را پس‌انداز کنیم، اتفاق بسیار خوبی است. خصوصا الان که اپلیکیشن‌ها به حساب‌های بانکی متصل می‌شوند و به صورت خودکار پیامک‌های ما را هم می‌خوانند و از اتفاقاتی که در حساب بانکی‌مان می‌افتند باخبر می‌شوند و بیشتر به ما کمک می‌کنند.
کارشناس آی‌تی درباره این‌که بهتر است کاربران از اپ‌های ایرانی استفاده کنند یا خارجی، ادامه می‌دهد: «نمی‌توان منکر شد که اپ‌های خارجی کیفیت بالاتری دارند و خدمات‌شان متنوع‌تر است، اما برای استفاده از این اپ‌ها اول نیاز است به زبان انگلیسی تسلط داشته باشید و دیگر این‌که این اپلیکیشن‌ها به دلیل قطع بودن ارتباط بانک‌های ایران با شبکه بانکی جهانی به ایرانی‌ها خدمات نمی‌دهند.»
نقره کار ادامه می‌دهد: اپلیکیشن‌های ایرانی از این نظر که با ساختار و فرآیند بانک‌های ایرانی هماهنگ هستند، برای استفاده ما مناسب‌تر به نظر می‌رسند. برنامه‌نویس‌های ایرانی هم بار‌ها نشان داده‌اند نبوغ کافی برای ساخت اپلیکیشن‌ها را دارند و می‌توانند از نمونه‌های خارجی الگو بگیرند. ضمن این‌که اگر شرکت‌های پردازنده این اپ‌ها همیشه در دسترس مشتریان باشند و این اطمینان را به آن‌ها بدهند که امنیت بالایی دارند، گزینه مناسب‌تری هستند.
از کجا نصب کنیم؟
با این حال شما نباید به هر اپلیکیشن مالی اعتماد کرده و آن را روی گوشی‌تان نصب کنید. جالب است بدانید پلیس فتا می‌گوید که بسیاری از اپلیکیشن‌های سارق طوری طراحی می‌شوند که بیشترین شباهت را با اپلیکیشن‌های معتبر داشته باشند. به‌عنوان مثال اگر شما کارت بانکی‌تان را از بانک ملت یا ملی گرفته‌اید، حتما برای نصب اپلیکیشن‌های مربوط به پرداخت‌های پولی به سایت اصلی بانک‌تان مراجعه کنید و اپلیکیشن‌های متفرقه را از جا‌های مختلف دانلود و نصب نکنید.
اپلیکیشن‌های زیادی روی مارکت‌های ایرانی ازجمله بازار وجود دارند که متقلب هستند. پلیس فتا به مشتریان بانک‌ها توصیه می‌کند که اپلیکیشن‌های مالی را حتما از گوگل استور یا اپ استور دانلود کنند.
اگر لینکی برای شما ارسال شد که با آن لینک پرداخت بانکی انجام دهید یا اپلیکیشنی که آن لینک‌ها به شما توصیه می‌کنند نصب کنید؛ این کار را انجام ندهید چرا که بدون‌شک به دام کلاهبرداران نزدیک شده‌اید.
اپ‌های مشکوک چه اطلاعاتی از شما می‌خواهند؟
به هر اپلیکیشنی که اطلاعات مالی‌تان را ذخیره می‌کند، شک کنید. بعضی اپ‌ها تمام اطلاعات حساب بانکی‌تان از شماره حساب گرفته تا کد٢ CVV، رمز دوم کارت، صورتحساب و حتی مانده حساب‌تان را ذخیره می‌کنند و در مراجعه بعدی نیاز به وارد کردن دوباره این اطلاعات نیست. اگر به چنین اپلیکیشنی برخورد کردید، شک نکنید که خودتان دو دستی اطلاعات حساب‌تان را در معرض سرقت قرار داده‌اید.
خوب است که بدانید بانک مرکزی ذخیره کردن اطلاعات مالی مشتریان را برای تمام اپلیکیشن‌های پرداخت و بانکی ممنوع کرده است و از امسال دیگر هیچ اپلیکیشن بانکی نه تنها حق ندارد این اطلاعات را ذخیره کند، بلکه باید برای ارایه خدمات به مشتریان آن‌ها را احراز هویت کند. به‌عنوان مثال باید نام کاربری، رمز عبور، شماره کارت ملی و اطلاعات هویتی دیگر مانند چهره‌نگاری یا حتی اثر انگشت را درخواست کند.
ممکن است وارد کردن این اطلاعات امنیتی کلافه‌تان کند، اما در عوض خیال‌تان راحت است که احتمال این‌که دزد‌ها حساب‌تان را خالی کنند ضعیف می‌شود. بانک مرکزی حتی تأکید کرده است که اپلیکیشن‌ها شماره حساب فرد را نمایش ندهند و اگر کسی مثلا می‌خواهد بداند که شماره کدام کارتش را وارد کرده است، اپ‌ها مجازند تنها ٤ یا ٦ شماره اول یا آخر کارت را نمایش بدهند.
