این روزها وضعیت آب و هوا و پیش بینی چگونگی بارش ها به یکی از مهم ترین خبرها تبدیل شده و همه مترصد این هستند که بدانند آیا بارش ها همچنان ادامه دارد یا این که قرار است ابرها از آسمان کشور خداحافظی کنند.کارشناسان اما معتقدند این رحمت الهی همچنان مهمان آسمان کشور است.
دکتر سحر تاجبخش رئیس سازمان هواشناسی کشور روزهای قبل در ارائه وضعیت آب و هوا ، اردیبهشت را پرباران پیش بینی کرده و گفته بود: «پیش بینی های بلندمدت هواشناسی نشان می دهد بارش ها در بهار ادامه دارد و در اردیبهشت بارش ها بیشتر خواهد بود.» با این حال برخی دیگر از کارشناسان معتقدند، نه تنها کشور به دوره ترسالی وارد شده است بلکه این بارش ها تا اواخر پاییز نیز ادامه دارد.
ورود به ال‌نینو
در همین زمینه دکتر زینب محمدی، دبیر اندیشکده اقلیم و آمایش سرزمین و عضومرکز مطالعات ناحیه‌ای و آمایش دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به این که هم‌اکنون در فاز مثبت پدیده جوی نوسان جنوبی(ال‌نینو) قرار داریم، گفت: پیش‌بینی‌ها بیانگر ادامه بارش‌ها تا اواخر پاییز امسال است.
تغییر اقلیم جای تردید دارد
وی در پاسخ به این سوال که آیا دچار تغییر اقلیم شده ایم، به فارس گفت: این که تغییرات بارشی امسال تماما ناشی از تغییر اقلیم است، جای تردید وجود دارد و این که تغییر اقلیم اتفاق افتاده، پدیده پذیرفته شده‌‌ای است ولی این که ترسالی کنونی را به پدیده تغییر اقلیم منتسب کنیم، حرف درستی نیست. پدیده تغییر اقلیم ممکن است در طولانی مدت سبب افزایش بارش‌ها در یک منطقه اقلیمی یا کاهش بارش‌ها در منطقه دیگری شود ولی این که اثر ناگهانی در افزایش یک باره بارش‌ها یا کاهش یک باره بارش‌ها داشته باشد، محل تردید است اما این که پدیده تغییر اقلیم در تشدید شرایط فعلی نقش داشته است منطقی‌تر به نظر می‌‌رسد.
در ترسالی شدید هستیم
موضوع ورود به ترسالی، دیگر موضوعی است که این کارشناس در این باره می گوید:این که سال آبی کنونی یک سال پربارش است یا در ترسالی به سر می‌بریم،کاملا درست است و بر اساس شاخص‌های موجود در ترسالی شدید هستیم ولی این که وارد یک دوره ترسالی طولانی مدت شده‌ایم، قطعاً به مطالعه بیشتر و بررسی دقیق‌تر علمی نیاز دارد.
این که در سال پیش رو در شرایط بارشی مناسبی قرار خواهیم داشت قابل قبول‌تر است چرا که هم اکنون در فاز مثبت پدیده جوی نوسان جنوبی (ال‌نینو) قرار داریم و پیش‌بینی‌ها بیانگر تداوم این شرایط تا اواخر پاییز امسال است. بنابراین بارش‌ها تا پایان اردیبهشت با شدت و ضعف ادامه خواهد داشت.حتی وقوع بارش در نیمه غربی ، جنوب غربی و مرکزی در ماه خرداد نیز دور از انتظار نیست. پیش‌بینی‌های جهانی نیز بیانگر دریافت بارش بیش از حد طبیعی حداقل در نیمه شمالی کشور است.
ترسالی یا دوره ترسالی؟
درباره موضوع ترسالی، دیدگاه یکی دیگر از کارشناسان را نیز مرور می کنیم.دکتر محمدتقی زمانیان رئیس سابق پژوهشکده هواشناسی و عضو سابق کمیته مشترک علمی سازمان هواشناسی جهانی در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به بارندگی‌های اخیر می‌توان گفت که ما وارد دوره ترسالی شده‌ایم، پاسخ داد: زمانی می‌توانیم از ورود به دوره ترسالی صحبت کنیم که بارندگی‌هایی فراتر از حد طبیعی چند سال اتفاق بیفتد. البته می‌توانیم امسال را یک سال ترسالی بنامیم اما برای ورود به دوره ترسالی باید این مقدار بارش به صورت ممتد ادامه یابد.
تاثیرات بارورسازی ابرها؛ هرگز
از دکتر زینب محمدی درباره بارورسازی ابرها و ارتباط آن با بارش های اخیر پرسیدیم که وی پاسخ داد: بارورسازی همچنان که در همه دنیا مرسوم است دارای حوزه عمل و اثر بسیار محدودی است.
از طرفی در صورت موفقیت‌آمیز بودن طرح مقدار افزایش بارش بسیار اندک و محدود است. پس چگونه ممکن است پهنه ابری با طول و عرض چند هزار کیلومتر را به پدیده بارورسازی مرتبط دانست. بارش‌های امسال کاملاً در شرایط طبیعی و بدون دخالت انسانی اتفاق افتاده است.دکتر زمانیان نیز در این باره با بیان این که تنها 12 درصد امکان بارور کردن ابرها وجود دارد، خاطرنشان کرد: برای بارور کردن ابرها هم هر نوع ابری جواب گو نیست.وی افزود: اگر بر روی وضعیت جوی اخیر، بارور کردن ابرها صورت می‌گرفت شاید نتیجه معکوس حاصل می‌شد و در واقع با قاطعیت می‌گویم تمامی بارندگی‌های اخیر طبیعی بوده است.
پیش بینی‌های جهانی ادامه گرمایش جهانی
دکتر زینب محمدی درباره احتمال ورود به دوره یخبندان کوچک می گوید: این که وارد یک دوره یخبندان کوچک خواهیم شد، محل تردید است همان طور که پیش بینی‌های جهانی نیز نشان می‌دهد، ادامه گرمایش جهانی محتمل‌تر است.
بارندگی‌های گسترده ۱۰۰ ساله غیرعلمی است
اما موضوع دیگری که از دکتر زمانیان رئیس سابق پژوهشکده هواشناسی جویا شدیم، موضوع بارندگی های 100 ساله است که این روزها در فضای مجازی مطرح می شود. او در این باره معتقد است: در خصوص دوره‌های بازگشت ۱۰۰ ساله این بارش‌ها در کشور این پیش‌بینی‌ها غیرقابل قبول و غیر علمی است و ما نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که حتی سال آینده هم چنین حجم بارشی خواهیم داشت چه برسد به 100 سال آینده.زمانیان ادامه داد: اطلاعاتی که در فضای مجازی در این باره منتشر می‌شود از طریق علم آمار برآورد شده و این علم نمی‌تواند پدیده‌های هواشناسی را به طور دقیق تحلیل کند.
