بسیاری از افراد پس از پایان یافتن زندگی مشترکشان که می‌تواند دلایلی همچون طلاق و یا فوت همسر باشد تمایل دارند تا صفحه دوم شناسنامه خود را همانند روز اول سفید کنند و دیگر اثری از ثبت ازدواج گذشته شان در آن نباشد، که برای انجام این امر مقررات قانونی چه برای مرد و چه برای زن وجود دارد این موضوع و شرایط آن در اختیار شما قرار دهد.
حذف نام همسر سابق از شناسنامه در قانون
با توجه به این موضوع که؛ کل وقایع ازدواج و طلاق یا وفات زوج یا زوجه و رجوع و بذل مدت و فسخ نکاح در دفاتر ثبت کل وقایع ثبت می‌شود، علیرغم مراجعات مکرر زوجین برای حذف واقعه طلاق، حذف نام پس از طلاق فقط با ارائه گواهی پزشکی قانونی میسر است.
حذف نام مرد از شناسنامه زن
اگر اسم طرفین در دوران عقد وارد شناسنامه‌ها شود و زوجه در زمان طلاق دوشیزه باشد، بلافاصله پس از طلاق، ثبت احوال با دریافت مدارکی که این ادعا را اثبات کند از جمله گواهی پزشکی قانونی، نام طرفین را از شناسنامه حذف می‌کند.
از طرفی باید به این نکته توجه کرد که؛ عدم درج وقایع ازدواج و طلاق دوشیزه در شناسنامه زوج با ارائه مدارک لازم صرفا برای بار اول امکان‌پذیر است.
از این رو، چنانچه فرد برای بار دوم دوشیزه‌ای را عقد نماید و در همان حال طلاق دهد، حذف واقعه از شناسنامه ممکن نخواهد بود و در این گونه موارد پس از ازدواج مجدد زوج، در صورت تعویض شناسنامه نسبت به حذف واقعه ازدواج و طلاق قبلی، اقدام خواهد شد.
اما ذکر این مطلب ضروری است که، مطابق اطلاق عبارت و قید دوشیزه بودن باید اینطور نتیجه گرفت که اگر بانوان ازدواج دوم و سوم دارند و نیز افرادی که ازدواج اولشان است؛ اما دوشیزه نیستند، نمی‌توانند از این مقرره استفاده نمایند.
حذف نام زن از شناسنامه مرد
مطابق این مقرره چنانچه فردی با همسرش متارکه کرده باشد با انتخاب همسر دوم و ثبت رسمی ازدواج و ثبت شدن نام وی در شناسنامه اش می‌تواند به اداره ثبت احوال مراجعه و درخواست برای حذف نام همسر اول را ارائه دهد، اما در رابطه با این مقرره توجه به چند نکته قابل توجه است:
۱. حذف نام همسر اول از شناسنامه منوط به انتخاب همسر دوم و نیز ثبت رسمی ازدواج و ثبت نام ایشان در شناسنامه فرد است؛ بنابراین به صرف انتخاب همسر و معرفی آن نمی‌توان از این مقرره قانونی استفاده کرد.
۲. اما در پاسخ معترضان به این مقرره باید بیان داشت که حذف نام از شناسنامه در این مورد صرفاً پس از وقوع ازدواج دوم و ثبت آن صورت می‌گیرد، لذا همسر دوم از ازدواج پیشین همسر خود مطلع خواهد شد.
از طرفی دیگر اقدام به حذف نام همسر قبلی از شناسنامه علاوه بر کاهش بار روانی موجود، موجب ارائه راحت‌تر شناسنامه در جا‌های مختلف است، چه اینکه عمدتاً مسائلی اینچنینی در زمره خصوصی‌ترین مسائل افراد است و دلیلی ندارد که همگان از آن‌ها با خبر باشند. این در حالی است که با صدور گواهی تجرد باید بیان داشت که زن و مرد پیش از ازدواج می‌توانند با اخذ گواهی تجرد از ازدواج قبلی همسر آینده خود مطلع شوند.
۳. از اطلاق واژه همسر دوم باید اینطور نتیجه گرفت که استفاده از این مقرره صرفاً در مورد اختیار نمودن همسر دوم امکان پذیر خواهد بود و نه ازدواج‌های بعدی، اما به نظر می‌رسد که علی رغم نقص این مقرره در این خصوص بتوان در ازدواج‌های بعدی نیز از مزایای این مقرره قانونی استفاده کرد.
حذف نام زن یا مردی که فوت شده است
اگر همسر فردی فوت کند، در صورت ثبت شدن ازدواج، فرد می‌تواند با مراجعه به ادارات ثبت احوال نسبت به حذف نام همسر فوت شده از شناسنامه اش اقدام و نام همسر فوت شده را از شناسنامه اش حذف کند و نکته قابل توجه در این بین این است که؛ در این قانون اشاره‌ای به فرزندان نشده است، چه اینکه مطابق اطلاق مقرره فوق حذف نام زن یا مرد از شناسنامه دیگری یا خود حتی در صورت وجود فرزند نیز امکان پذیر خواهد بود، هرچند که نام پدر یا مادر در شناسنامه فرزندان درج خواهد شد.
