چنارهای تهران قدمتی به عمر خیابان ولیعصر دارند. حدود ۸۰، ۹۰ سال پیش هنگامی که این خیابان را ساختند، دو طرف آن را با چنار پوشاندند تا تهران کوهستانی مجالی برای سر سبزی داشته باشد. چنارها رشد کردند و بزرگ شدند و شاخ و برگشان از دو طرف خیابان به یکدیگر رسید و بلندترین خیابان خاورمیانه را تبدیل به چنارستان کردند. این چنارها در سالهای بعد بار جمعیتی و صنعتی تهران را به دوش کشیدند و یکی پس از دیگری یا خشک شدند یا قطع.
حدود دو سال گذشته شهرداری تهران طرحی برای احیای درختان چنار خیابانولیعصر آغاز کرد و طی آن چنارهایی که بیمار شده بودند را با درختان جوان جایگزین کرد اما جایگزینی چنارها چه سودی دارد وقتی عامل بیماری و از بین رفتن آنها همچنان وجود دارد؟
احمدرضا محرابیان - استادیار اکولوژی گیاهی دانشگاهی شهید بهشتی و متخصص فضای سبز شهری درباره اینکه چرا چنارها در تهران دیگر تاب زندگی ندارند، توضیح میدهد: درخت چنار حدود ۱۰۰ سال پیش به تهران معرفی شد. در آن زمان جمعیت تهران بسیار کمتر از امروز بود و آلودگی هوا نیز بهشدت این روزها وجود نداشت و در واقع تهران یک شهر ییلاقی خوش آب و هوا بود.
وی ادامه میدهد: به مرور زمان با افزایش جمعیت تهران و پیدایش صنعتهای جدید آب و هوای پایتخت تغییر کرد. گونه چنار گونهای است که در مقابل آلودگی آب، هوا و خاک بسیار آسیبپذیر است و متاسفانه به مرور این عناصر زیستی در تهران آلوده شدند.
این متخصص فضای سبز شهری به خزان زود هنگام درختان چنار در تهران اشاره میکند و میگوید: به دلیل گرما و آلودگی هوا چنارهای تهران از همان روزهای ابتدایی تابستان خزان میکنند. در حال حاضر نیز فقط برخی پارکهای شمالی تهران شرایط به نسبت بهتری برای کاشت و نگهداری چنار دارند و متاسفانه در بقیه نقاط تهران چنارها بسیار آسیب میبینند.
محرابیان میافزاید: هنوز گونه مناسبی برای جایگزینی با چنار در تهران معرفی نشده است و شهرداری تهران با کمک متخصصان فضاهای سبز شهری و با در نظر شرایط اکولوژیک تهران باید این کار را انجام دهد.
این استادیار اکولوژی گیاهی دانشگاه شهید بهشتی در پایان در پاسخ به این سوال که در حال حاضر باید چه کنیم تا فشار کمتری روی چنارهای کاشته شده در تهران بیاوریم، توضیح میدهد: یکی از مشکلاتی که چنارها با آنها دست و پنجه نرم میکنند آلودگی آبی است که از آن تغذیه میکنند. این آب مسیری از بالا به پایین دارد که در مسیر فاضلاب نیز به آن میریزد پس حداقل کاری که میتوانیم برای چنارها انجام دهیم این است که آب را برایشان تصفیه و پاک کنیم.