یک پای ثابت سفره هفت سین ایرانی ها، سبزه‌ای است که مادر خانواده از مدت‌ها قبل تدارک آن را دیده است و به دقت فراوان بذر سبزی یا دانه حبوبات را خیسانده و می‌کارد و سبز و تازه بر سر سفره هفت سین جا می‌دهد تا روز ۱۳ فروردین طی مراسمی در طبیعت رها شود. سبزه هفت سین نشانه سرسبزی و شادابی زندگی است و هیچ دلیل عقلی وجود ندارد سبزه‌ای را که با زحمت فراوان و مصرف حبوبات و آب که این روز‌ها باید قدرش را بیشتر از همیشه بدانیم و در مصرف آن نهایت صرفه جویی را داشته باشیم، در طبیعت رها کنیم.برای این کار می‌توان نهال گیاهانی که آب کمتری نیاز دارند، تهیه کرد و درروز طبیعت کاشت و برای سال‌ها شاهد رشد آن بود، اما سبزه هفت سین را هم می‌توانید از بذرسبزی تهیه و ازجوانه و سبزی آن بعد از شست وشوی کامل استفاده کنید و آن را به فرهنگ کاشت و مصرف سبزی طی سال درخانواده تبدیل کنید.
براساس گزارش برخی نهاد‌های حامی محیط زیست، سبزه عید ایرانیان باعث هدررفت ۶ میلیارد لیتر آب میشود. اگر هر خانوار ایرانی برای سبزه عید ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم گندم یا حبوبات مصرف کند، با توجه به مصرف ۱۵۰۰ لیتر آب برای جوانه زدن هر کیلو بذر، سالانه ۴ تا ۶ میلیارد لیتر آب برای کاشت سبزه هدر می‌رود.
روش سبز کردن سبزی
برای یک بشقاب از انواع سبزی، حدود ۵۰ تا ۱۰۰ گرم بذر کافی است. معمولا بذر‌ها را باید در آب خیس کنید. بعد از یک شبانه روز، آن‌ها را لای یک پارچه مرطوب بپیچید و در بشقاب قرار دهید. دقت داشته باشید نباید ظرف حاوی بذر، آب زیادی داشته باشد بلکه باید پارچه‌ای را خیس کنید و روی بذر‌ها قرار دهید. هر روز مقداری آب روی پارچه بریزید و بذر‌ها را به وسیله پارچه از نور محافظت کنید. (نباید در این مدت بذر‌ها تحت تابش نور خورشید قرار گیرد.)
خیس بودن بذر‌ها در این مدت اهمیت زیادی دارد، حتما خیس کردن پارچه را فراموش نکنید.
با وجود رطوبت کافی و تاریکی مطلق، بذر‌ها به تدریج جوانه می‌‌زنند. وقتی بذر‌ها جوانه زدند، آن‌ها را در یک بشقاب گود بریزید و با دست پهن کنید به طوری که روی هم انباشته نشود. روز بعد پارچه را بردارید و بشقاب را در محل آفتابی قرار دهید. به تدریج سبزهها سبز میشود و رشد میکند. در این مدت مرتب به آن‌ها آب دهید. هر بار موقع آبیاری، آب اضافه را که در زیر بشقاب جمع شده است، خالی کنید و آب تازه به آن بدهید. (مراقب باشید ریشه جوانه‌ها حالت لیز شده نگیرد.)
سعی کنید در کف بشقابآب زیادی جمع نشود، زیرا موجب پوسیدگی سبزهها میشود. در مقابل نور آفتاب، سبزهها به سرعت رشد می‌کنند.
سبزه عدس
دو تا سه هفته قبل از عید، داخل ظرف مقداری عدس بریزید و روی آن را با آب پر کنید و بگذارید چند روز در دمای اتاق بماند. عدس آب را به خود جذب میکند، هر روز آن را بررسی کنید تا اگر آب عدس تمام شده بود، باز هم به آن آب اضافه کنید. عدس را در آب غرق نکنید بلکه آب را روی عدس‌ها اسپری کنید تا مرطوب بمانند. پس از چند روز، یک دستمال پارچه‌ای را با آب نم‌دار کنید و روی عدس‌ها بگذارید. سپس در جایی نزدیک پنجره که دارای هوای معتدلی است (نه گرم و نه سرد) قرار دهید. پس از این که عدس‌ها جوانه زدند، آن‌ها را به ظرف اصلی منتقل کنید. بعد از این که عدس‌ها کمی سبز شدند، می‌توانید دستمال را از روی آن‌ها بردارید. سبزه را همچنان آبیاری کنید (آب کشی و اسپری کردن آب).
کاشت ریحان
بذر ریحان را بین ۸ ساعت تا سه روز در آب نگه می‌داریم تا متورم شود. گلدان مناسبی را انتخاب و آن را با مخلوط خاک باغچه و خاکبرگ تا ارتفاع حداقل ۱۵ سانتی متر پر می‌کنیم. در زمان کاشت، ابتدا بذر‌ها را از آب خارج و روی یک پارچه یا روزنامه منتقل می‌کنیم تا نم آن‌ها گرفته شود. بذر‌ها را حداکثر در عمق یک سانتی متری، به صورت فاصله‌دار (فاصله بوته‌ها باید ۱۵ سانتی متر باشد) روی سطح خاک می‌پاشیم و روی بذر‌ها را با کمی خاک می‌پوشانیم، دقت کنید اگر اندازه بذر دو میلی‌متر باشد، حداکثر دو میلی‌متر باید روی آن با خاک پوشانده شود. در مرحله بعد، سطح مقطع گلدان را با تکه‌ای گونی یا یک برگ روزنامه می‌پوشانیم تا بذر‌ها دقیقا زیر روزنامه قرار بگیرند و با یک آبپاش کوچک و روزانه دو تا چهار بار روی آن آب می‌ریزیم تا سطح آن کاملا خیس شود و گلدان را دو تا پنج روز در گرم‌ترین جای ممکن قرار دهید. زمانی که ریحان جوانه زد، نباید بگذارید خاک خشک شود. باید هر روز آبیاری انجام دهید. اگر بذر‌های ریحان را در سینی نشاء کاشته اید، بعد از این که جوانه زد و چند سانتی متر بلند شد به صورتی که برگ حقیقی در آن شکل گرفت، آن را به گلدان بزرگ‌تر انتقال دهید. با این تجربه موفق می‌توانید سبزی مورد نیاز خودتان را در منزل و داخل گلدان یا باغچه منزل تهیه کنید، سبزی‌هایی مانند خرفه، شاهی، ریحان و...
نکات اصلی برای کاشت انواع سبزه عید
ظرف‌های فلزی برای سبز کردن سبزه مناسب نیست. تناسب اندازه ظرف و مقدار بذر در طول عمر سبزه و پرپشتی و زیبایی آن بسیار موثر است.
بهتر است برای آب دادن به سبزه، از سیفون‌های آب استفاه کنید. (آب پاش‌هایی که آب را اسپری می‌کنند) بذر را ۲۴ ساعت قبل در آب خیس کنید و در این مدت ۲ تا ۳ بار آب ظرف را عوض کنید. (نوع بذر مهم نیست) آب باید تا حدی در ظرف باشد که تمام بذر در آب غوطه ور باشد. بهتر است از ظروف سفالی برای سبزه استفاده کنید. اگر در دسترس نبود ظروف چینی هم مناسب است. آبیاری بیش از حد و استفاده از ظروف پلاستیکی باعث بد بو شدن سبزه میشود.
در ایران باستان دانه‌های گندم، جو، برنج، لوبیا، عدس، ارزن، باقلا، نخود و کنجد را بر ستون‌های خشتی می‌کاشتند.
