سید آرش حسینی میلانی در نطق پیش از دستور یکصد و بیست و پنجمین جلسه علنی شورای شهر تهران، ری و تجریش اظهار داشت: در پایتختی که به واسطه آب و هوای ناسالم آن در فصل گرم مردم و حاکمان با ایجاد باغات متعدد تلاش کردند بر نامهربانی طبیعت غلبه کنند و در سایه باغات فضای فراغت، نیایش و تحصیل را ایجاد کنند، خدمات باغات تهران به مردمانش تا نیمه دهه چهل و تا قبل از پمپاژ درآمدهای سرشار نفتی به تهران تداوم یافت اما از آن پس با توسعه و گسترش خدمات آب و برق و هجوم طالبان زمین و مسکن سرنوشت دیگری برای درختان شهر رقم خورد.
وی افزود: در اوایل شهریور ۱۳۴۶ به دلیل سهلانگاری کارگرانی که میخواستند با بستن یک تسمه فلزی به دور تنه چنار امامزاده صالح از شکسته شدن آن جلوگیری کنند، هنگام جوشکاری آتش گرفت و خاموش کردن این آتش سه ساعت و نیم به طول انجامید و در سالهای بعد حیاط آن به سبب نشست و ریزش مجرای قنات مجاورش به خطر افتاد و کارشناسان هزینه لازم برای رفع این مشکل را در سال ۱۳۶۳، ۶۰ هزار ریال برآورد کردند تا اینکه در سال ۱۳۷۸ با مجوز سازمان میراث فرهنگی و به سبب مخاطرات جانی ناشی از ریزش اجزای درخت، چنار امامزاده صالح قطع شد.
عضو شورای شهر تهران اظهار داشت: هم اکنون از گسترده ۷۳۰ کیلومترمربعی تهران تنها ۲ درصد آن را باغات و اراضی مشجر تشکیل میدهند. شهری که زمانی به چنارستان شهرت داشته است، سطح وسیعی از سرسبزیهایش حذف و تعداد بیشماری از درختان کهنسالش قطع شدهاند که اگرچه در املاک خصوصی ایستاده و زنده بودند، اما در تعیین سطح کیفیت اکولوژیک شهر ما نقش اصلی را برعهده داشتند.
حسینی میلانی افزود: اما اکنون آن باغات زیبا و ارزشمند جای خود را به تعدادی منازل بتنی، سنگی و شیشهای دادهاند و آمار متفاوتی از تخریب باغات در چندین دهه توسط سیمان محور نقل شده است، اما شکی نیست این تخریب را تنها با فاجعهای چون زلزله میتوان مقایسه کرد.
وی اضافه کرد: زلزلهای که توان تابآوری شهرمان را در برابر تغییرات اقلیمی در آیندهای نزدیک کاهش داده است و در کنار این واقعیت تلخ همانطور که بسیاری از شهرهای زلزلهزده به همت مردمانشان آوارها را کنار زده و زدگی را از سر گرفتهاند ما نیز میتوانیم با تعریفی جدیدی از فعالیت سازگار با طبیعت میراث سبز خود را مجددا احیا کنیم.
عضو شورای شهر تهران اظهار داشت: ما در مقطع حساسی برای تصمیمگیری در باره آینده شهر تهران از منظر حفاظت میراث مشترک طبیعی قرار داریم و آن تعیین تکلیف جایگزین مصوبه برجباغ است. از منظر دوستداران محیط زیست ایدهآل آن، آن است که مجوز هیچ گونه ساخت و سازی در باغات داده نشود و شهرداری باغات را خریداری کند.
حسینی میلانی گفت: از سوی دیگر صاحبان ساخت و ساز با اتکا به مصوبه برج باغ اصرار بر تداوم مجوز بلندمرتبه سازی در این اراضی را دارند. مصوبهای که در قالب ۴۹۳ پروانه صادر شده منجر به نابودی ۱۲۸ هکتار از باغات مابین سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۶ شد.
وی ادامه داد: از آن ۴۹۳ پروانه ساختمانی، ۷۰ درصد دارای زیرزمین بیش از سه طبقه بودند که در این میان در ۳۰ ملک بیش از ۷ طبقه گودبرداری شده است. این مسئله به معنای تخصیص ۷۰ تا ۸۰ درصد از سطح باغ به ساخت و ساز با هدف تأمین پارکینگ برای تعداد پرشمار واحدهای مسکونی برجها بوده و موجب خشکاندن ریشه درختان و نابودی خاک حاصلخیز باغات شده است.
عضو شورای شهر تهران اظهار داشت: بینالمللی حفاظت از محیط زیست گونههایی را که جمعیتشان به حدی کاهش یافته که طی سه نسل آینده به زیر ۸۰ درصد جمعیت کنونی برسد، در معرض انقراض مینامد. اکنون باید از خود پرسید که آیا باغهای تهران در شرایط انقراض قرار دارند. با نگاهی به روند تخریب باغات در تصاویر ماهوارهای متاسفانه بیم آن میرود نسلهای آینده از این میراث گرانبها محروم شوند.
حسینی میلانی افزود: زیرساختی بودن باغها و اراضی زراعی و لزوم حفاظت و جلوگیری از تخریب آنها منطبق بر اصل ۵۰ قانون اساسی است. مطابق قانون ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست که نسل امروز و نسلهای بعد باید در آن حیات اجتماعی روبه رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی میشود و از این رو فعالیتهای اقتصادی و سیر آن که به آلودگی محیط زیست یا تخریب غیرقابل جبران آن ملازمه پیدا کند ممنوع است.
وی افزود: بدون شک فرصتها برای احیای باغات همیشگی نیست. به نقل از مطبوعات در سال ۹۱ ریاست سابق شورای شهر تهران از عزم شهردار وقت برای تملک باغات کن برای ایجاد فضای سبز شهری خبر داد و حتی عنوان داد این موضوع در کمیسیون ماده ۵ به تصویب رسیده است. در سال ۹۵ معاون وقت شهردار تهران نیز از اختصاص بودجه ۱۱۵ میلیارد تومانی برای خرید باغ کن گفت اما با وجود منابع مالی فراوان در آن ایام این مهم محقق نشد. امروز با تنگناهای بودجهای پیش روی شورای پنجم تلاش میکنیم در بودجه سال ۹۸ همانند سال جاری از محل عوارض قطع درختان مبلغی را برای خرید باغات در مناطق کم برخوردار اختصاص دهیم اما همگی میدانیم که شهرداری تهران به تنهایی قادر به تملک باغات باقیمانده نیست.
عضو شورای شهر تهران اظهار داشت: شورای شهر پنجم در نخستین مصوبه خود مجوز برج باغها را لغو کرد و شهرداری نیز با توجه به ملاحظات متعدد فنی، اجرایی، حقوقی و زیست محیطی پیشنهاد خانهباغ را به جای برج باغ تهیه و ارائه کرده است. راهکار جدیدی که در لایحه اخیر بر آن تاکید شده حفاظت از طریق تشویق کاربریهای سازگار با طبیعت است که میتواند اقتصاد فرهنگ و اقتصاد سلامت را در شهر شکوفا کند و در آینده نه چندان دور ظرفیتهای ارزشمند برای نگهداری و حمایت از سالمندان و گسترش عرصههای عمویم فراغت را فراهم کند.