پدرام پاکآیین در گفتوگوی فارس درباره وضعیت نشریان و مطبوعات کشور به لحاظ کمی و کیفی در دوره رژیم پهلوی و پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷ اظهار داشت: همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی و با از کار افتادن تیغ سانسور رژیم شاهنشاهی شاهد حضور نشریات متعدد و مختلف در سطح کشور بودیم.

وی خاطرنشان کرد: در بدو پیروزی انقلاب، بسیاری از نشریات و مطبوعات مختلف بعضا حتی بدون صاحب امتیاز، مدیر‌مسئول و فارغ از درج تاریخ انتشار و با ترتیب‌های انتشار روزانه، هفته‌نامه، دو هفته‌نامه، ماهنامه و … اقدام به انتشار کردند.

انتشار ۱۲۰۰ نشریه بعد پیروزی انقلاب تا سال ۶۴

مدیر‌کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: از اوایل پیروزی انقلاب در سال ۵۷ تا پایان ۶ ماهه نخست سال ۶۴ مجموعا بیش از یک هزار و ۲۰۰ نشریه با عناوین مختلف در سطح کشور منتشر می‌شدند.

پاک‌آیین متذکر شد: با پیروزی انقلاب اسلامی و حاکم شدن فضای آزاد بر مطبوعات و رسانه‌های مختلف، مطبوعاتی که قبل از انقلاب و توسط پهلوی‌ها توقیف شده بودند مجددا فرصت انتشار یافتند به گونه‌ای که سال ۵۸ اوج انتشار نشریاتی بود که در رژیم شاهنشاهی جلوی انتشار آنها سد شده بود.

وجود صرفا ۴ روزنامه مطرح در پیش از انقلاب در کشور

وی در ادامه با اشاره به تعداد بسیار محدود روزنامه‌ها پیش از انقلاب اظهار داشت: زمانی که انقلاب اسلامی در سال ۵۷ به پیروزی رسید صرفا ۴ روزنامه مطرح در سطح کشور وجود داشت در حالی که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تا پایان دهه نخست انقلاب تعداد روزنامه‌های مطرح کشور به ۱۲ روزنامه افزایش یافت.

پاک‌آیین افزود: رقم تعداد روزنامه‌هایی که هم‌اکنون مجوز انتشار دارند معادل ۱۹۶ روزنامه است.

مدیر‌کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: از مجموع ۱۹۶ روزنامه‌ای که در حال حاضر مجوز انتشار دارند، حداقل ۱۰۰ روزنامه فعال و مطرح در کشور وجود دارد که این میزان رشدی معادل ۲۵ برابری را نسبت به پیش از انقلاب نشان می‌دهند.

تیراژ روزنامه کیهان در سال ۵۷ بیش از یک میلیون نسخه

پاک‌آیین در ادامه درباره تیراژ مطبوعات مختلف در بدو پیروزی انقلاب اظهار داشت: در آستانه پیروزی انقلاب به لحاظ تیراژ نشریات شاهد یک جهش استثنایی و ویژه در روزنامه‌های اصلی کشور یعنی روزنامه اطلاعات و کیهان هستیم به گونه‌ای که تیراژ روزنامه کیهان در فاصله زمانی نیمه دوم دی ماه سال ۵۷ تا ۲۲ بهمن سال ۵۷ به عدد یک میلیون و ۱۵۰ نسخه در روز رسید و تیراژ روزنامه اطلاعات نیز به یک میلیون و ۱۰۰ نسخه رسید.

وی خاطر‌نشان کرد: این امر ناشی از اوج نیاز و عطش ملت ایران به دریافت اخبار مربوط به پیشرفت روند مبارزات علیه رژیم ستم‌شاهی و کسب آخرین اخبار و اطلاعات انقلاب داشت.

رشد چشمگیر نشریات تخصصی و اختصاصی بعد از انقلاب

مدیر‌کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه درباره وضعیت نشریات و مطبوعات به لحاظ محتوایی در پیش و پس از انقلاب اسلامی اظهار داشت: بعد از وقوع انقلاب اسلامی ایران شاهد توسعه بسیار گسترده نشریات تخصصی و اختصاصی بودیم به گونه‌ای که در سال‌های بعد از انقلاب توسعه نشریات تخصصی با جهشی که به دست آوردند قابل قیاس با قبل از انقلاب نیست.

وی ادامه داد: در سال‌های قبل از انقلاب، حداکثر نشریات اقتصادی را داشتیم که به عنوان نشریه تخصصی حوزه اقتصاد مطرح بودند اما امروز نشریه‌ای که در زمینه اقتصاد منتشر می‌شود را نشریات تخصصی نمی‌گوییم بلکه سطح دانش عمومی مردم آنقدر افزایش یافته که امروز تعداد زیادی روزنامه، هفته‌نامه و ماهنامه اقتصادی داریم که برای مخاطبان عمومی منتشر می‌شوند.

پاک‌آیین یادآور شد: با توجه به این مسئله، امروز نشریات تخصصی حوزه اقتصاد نشریاتی هستند که به مقوله بانکداری، بیمه، بورس‌، بازار سرمایه، حمل و نقل و انواع فعالیت‌های ویژه تجاری می‌پردازند.

مدیر‌کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه تعداد نشریات اختصاصی نیز پس از انقلاب با افزایش چشمگیری مواجه بوده است، گفت: نشریات اختصاصی بعد از انقلاب قابل مقایسه با پیش از انقلاب نیست به گونه‌ای که امروز تعداد بسیار زیادی نشریه در موضوعات مختلف برای کودکان، بانوان و مخاطبان خاص مانند نخبگان، اساتید، دانشجویان، سالمندان، معلولان و … منتشر می‌شود.

وی افزود: جالب اینکه در سال‌های بعد از انقلاب، نشریات اختصاصی نیز خود به زیرگروه‌های مختلفی تقسیم شدند به طور مثال در حوزه نشریات اختصاصی کودکان، نشریات برای گروه‌های سنی مختلف کودکان منتشر می‌شود و به لحاظ موضوعی نیز نشریات متنوعی در موضوعات مختلف دینی، آموزشی، بانوان و مشاغل گوناگون وجود دارد.

جوان‌شدن میانگین سنی روزنامه‌نگاران پس از انقلاب

مدیر‌کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی دیگر از ویژگی‌های بارز نشریات پس از انقلاب را جوان شدن میانگین سنی روزنامه‌نگاران دانست و اظهار داشت: امروز با توجه به گسترش ظرفیت‌های رسانه‌ای کشور، تعداد روزنامه‌نگاران فعال و حرفه‌ای قابل مقایسه با پیش از انقلاب نیست.

وی ادامه داد: از سوی دیگر میانگین سنی روزنامه‌نگاران نیز جوان شده و این امر خود را در محتوای نشریات به خوبی نشان می‌دهد و در نشریات امروز، شاهد ابتکار، خلاقیت و نوآوری‌های نشریات و مطبوعات هستیم که به طور مستمر و پیاپی در حال ظهور و بروز است.

پاک‌آیین خاطر‌نشان کرد: امروز فعالیت روزنامه‌نگاران در مطبوعات و نشریات مختلف، از حالت یکنواخت و کلاسیک خارج شده و هر نشریه‌ای به دنبال پاسخ به بخشی از نیازهای مخاطبان و پر کردن خلأ‌های مطبوعاتی و رسانه‌ای است.

۴۸۷۳ نشریه صاحب مجوز انتشار

مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با اشاره به وضعیت انتشار مطبوعات و نشریات مختلف در دهه چهارم انقلاب اسلامی گفت: در حال حاضر مجموعاً ۴ هزار و ۸۷۳ نشریه صاحب مجوز انتشار در سطح کشور هستند.

صدور ۱۹۶ مجوز انتشار روزنامه

پاک‌آیین در بیان آمار تفکیکی نشریات در حال انتشار در سطح کشور تصریح کرد: در حال حاضر از مجموع نشریاتی که منتشر می‌شوند، ۱۹۶ روزنامه دارای مجوز انتشار هستند و هر استان به صورت مستقل دارای حداقل یک روزنامه است.

تمام استان‌‌ها صاحب حداقل یک روز‌نامه اختصاصی

وی متذکر شد: در حال حاضر تمامی استان‌های کشور علاوه بر اینکه دارای نشریات محلی و تخصصی استانی هستند حداقل از روزنامه مستقل نیز برخوردارند.

مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: از مجموع تعداد ۴ هزار و ۸۷۳ نشریه دارای مجوز در سطح کشور تعداد ۴ هزار و ۶۷۷ نشریه به‌صورت ادواری هفته‌نامه، دو هفته‌نامه، ماهنامه، دو ماهنامه، فصل‌‌نامه و … در حال انتشار هستند.

پاک‌آیین متذکر شد: رشد نشریات ادواری پس از انقلاب در مقایسه با تعداد نشریات ادواری قبل از انقلاب قابل قیاس نیست.

مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با اشاره به فعالیت‌های معاونت مطبوعاتی در بررسی صدور مجوزهای جدید اظهار داشت: در دور جدید فعالیت معاونت مطبوعاتی و در طول یک سال اخیر بیش از ۸۵۰ عنوان مجوز انتشار نشریات مختلف صادر شده است که این رقم در مقایسه با سال‌های گذشته رشد بسیار چشمگیری داشته است.

انتشار ۲۵۷۰ نشریه تخصصی در کشور

پاک‌آیین درباره وضعیت نشریات تخصصی در حال حاضر و وضعیت اینگونه نشریات پیش از انقلاب گفت: هم‌اکنون ۲ هزار و ۵۷۰ عنوان نشریه تخصصی در سطح کشور منتشر می‌شود و مجموعاً یک هزار و ۴۲۰ عنوان نشریه به‌صورت محلی منتشر می‌شود.

انتشار ۲۲۹ نشریه منطقه‌ای

مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره وضعیت نشریات منطقه‌ای در سطح کشور اظهار داشت: ‌ در حال حاضر ۲۲۹ نشریه به صورت منطقه‌ای در کشور منتشر می‌شوند که زمینه انتشار و توزیع آنها سطح چند استان را پوشش می‌دهد.

پاک‌آیین تصریح کرد: همچنین هم‌اکنون ۸۹۸ نشریه بین‌المللی داریم که گسترده توزیع و مجوز انتشار آنها بین‌المللی است.

انتشار ۳۸۵۰ نشریه غیردولتی

وی ادامه داد: از مجموع ۴ هزار ۷۸۳ نشریه دارای مجوز در سطح کشور تعداد ۳ هزار و ۸۵۰ عنوان نشریه غیر دولتی است و باید گفت که در دولت نهم و دهم تعداد نشریات غیر‌دولتی به نسبت به نشریات دولتی از رشد چشمگیری برخوردار شده است.

مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه درباره تغییرات کیفی و محتوایی که در فضای رسانه‌ای و مطبوعاتی کشور پس از انقلاب اسلامی ایران ایجاد شده است، خاطرنشان کرد: ‌ رویکرد غالب نشریات پس از انقلاب مقابله با تهاجم فرهنگی بیگانه و غرب، ترویج ارزش‌های اسلامی بوده در حالی که پیش از انقلاب به هیچ‌ عنوان چنین فضایی بر نشریات و مطبوعات کشور حاکم نبوده است.

نشریات پیش از انقلاب مروج فرهنگ غربی

مدیر‌کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با بیان اینکه نشریاتی که پیش از انقلاب منتشر می‌شدند به لحاظ محتوایی با نوعی ابتذال و ترویج فرهنگ غربی مواجه بودند، اظهار داشت: در نشریات عمومی پیش از انقلاب فضای فرهنگ استعماری بر بسیاری از نشریات کشور حاکم بود.

پاک‌آیین افزود: پیش از انقلاب غالب نشریاتی که مخاطبان عام داشتند به لحاظ محتوایی به ترویج فرهنگ استعماری، مصرف‌گرایی، تجمل‌پرستی می‌پرداختند و موضوعات غیر‌اخلاقی و مبتذل در فضای رسانه‌ای کشور موج می‌زد.

وی در خاتمه تصریح کرد: در حالی که امروز نشریات عامهپسند در عین ارائه مطالب جذاب و همه فهم برای عموم مروج فرهنگ اسلامی نیز هستند و فضای غالب در نشریات عمومی پس از انقلاب حاکی از التزام به فرهنگ اسلامی و ارزشهای انقلاب است.