امروزه با افزایش کار‌های روزمره و فشاری که روی والدین است، گاه تاب تحمل شیطنت‌های کودکان از بین می‌رود که انگ بیش‌فعالی یکی از عواقب این شرایط است.
بچه‌ها با یکدیگر متفاوتند؛ یکی شلوغ و دیگری آرام است.
اما این‌که کدام یک با مشکلات جدی‌تر رو‌به‌رو هستند، نیاز به تشخیص روان‌شناسی حاذق دارد.
اگر شما هم فرزندی دارید که کنار آمدن با او برایتان دشوار است، گفت‌وگوی ما را با دکتر پریناز بنیسی، روان‌شناس تربیتی و عضو هیات عملی دانشگاه آزاد اسلامی درباره شیطنت‌های کودکان و راه و روش‌های ساده برای رویارویی با این مساله بخوانید.
امروز ویژگی بچه‌ها پویایی و تغییر است که البته این میزان باید تعریف شده باشد. بچه‌ها از صبح تا شب در مدرسه پایبند قوانین و مقرارت هستند، ممکن است از نظر ما شیطنت‌های نا به جایی کنند، اما باید منصف بود. آنان فضای کافی برای دویدن و بازی ندارند.
این روز‌ها به خاطر مسائل مختلف، خبری از بچه‌هایی که در کوچه و خیابان بازی کنند، نیست.
برچسب نزنید
معمولا بچه‌های امروز اوقات خود را پای تلویزیون یا بازی در اتاق سپری می‌کنند. پس به این سادگی‌ها به بچه‌ها انگ بیش‌فعالی نزنید.
آنان به فضایی نیاز دارند که ازشان دریغ شده است. این باور که هر کودکی که جنب و جوش زیادی دارد، بیش فعال است، نادرست است و امکان دارد شرایط زندگی امروز و بی‌حوصلگی والدین به دلیل نبود فضای کافی و جلوه‌گر شدن بازی و شیطنت کودکان باشد.
کمبود محبت در کار است
اگر کودک در مدرسه یا خانه بسیار لجبازی می‌کند، شاید به دلیل کمبود محبت باشد. ممکن است چند فرزند در خانه باشند و کودک توجه کافی دریافت نکند و او ترجیح دهد به هر نحوی حتی به قیمت دریافت توجه منفی جلب نظر کند.
اما زمانی که شکایت از طرف مدرسه هم مطرح می‌شود، باید موضوع را با دقت بیشتری بررسی کرد. توصیه می‌شود ابتدا به روان‌شناس مراجعه کنید تا در صورت نیاز شما را به روانپزشک ارجاع دهد.
بسیاری از مشکلات با تغییر اصلاح رفتار مادر و توصیه‌های روان‌شناس قابل تغییر است. تنها در شرایطی که کودک در مراحل حاد است، لازم است پای روانپزشک و دارو وسط بیایید.
گاه ممکن است دلایل ژنتیک یا بیماری‌های خاص باشد که در دوران کودکی با نشانه‌هایی مانند شیطنت بیش‌از اندازه و رفتار‌های نامناسب نمایان می‌شوند.
به بازی پناه ببرید
تمام روز کودکان‌تان را محدود به تکلیف نوشتن و درس خواندن نکنید. برنامه‌ای تنظیم کنید تا هر روز بعد از ظهر‌ها فرزندتان را به پارک ببرید تا با بازی و دویدن هیجانش را تخلیه کند.
می‌توانید برای او وسایل بازی پر تحرک مانند دوچرخه یا اسکوتر تهیه کنید تا جنب و جوش بیشتری داشته باشد.
به تغذیه او توجه کنید، بیش از اندازه به او کاکائو یا شکلات ندهید و اجازه ندهید سس زیادی بخورد. تحقیقات نشان داده است تغذیه نقش قابل توجهی در روند بیش‌فعالی کودکان دارد.
صحبت کردن حتی با کودکان بیش‌فعال هم تاثیرگذار است، بچه بیش فعال نیز تربیت‌پذیر است و والدین نباید به بهانه بیش‌فعالی کودک از تربیت او شانه خالی کنند.
کودکان اغلب به دنبال گوش شنوا هستند. پس بعد از این‌که کودک‌تان آرام شد با مهربانی درباره دلایل کارهایش سوال کنید و بدون قضاوت و طرح پرسش‌های مناسب به او فرصت دهید تا به نتیجه مناسب برسد.
معلم‌ها مهم هستند
گاه کودکان پر جنب و جوش در مدرسه از طرف مربیان و حتی کودکان دیگر طرد می‌شوند. این‌گونه رفتار‌ها می‌توانند حال کودکان را بدتر و عاملی تشدیدکننده برای رفتار‌های نامناسب باشند.
معلمان بهتر است پذیرای این دانش‌آموزان باشند و با ارائه مسؤولیت‌هایی از قبیل: نماینده کردن آنان یا مسؤول ورود و خروج بچه‌ها کار‌هایی که در مدرسه انجام می‌شوند، انگیزه‌ای مثبت به کودکان بدهند.
این مسؤولیت‌ها می‌توانند بهانه‌ای مثبت برای تشویق کلامی دانش‌آموزان شوند. گاهی کودکان به دلیل بی‌انگیزگی به یادگیری به رفتار‌های نادرست در کلاس درس دست می‌زنند که با یافتن علل درست می‌توان مساله را حل کرد.
یاد بدهید تعامل کنند
یکی از مشکلات کودکان بیش‌فعال، دوست پیدا کردن است، البته این مساله برای اغلب کودکان وجود دارد.
نقش معلم در بهتر کردن روابط دانش‌آموزان بسیار پر رنگ است. بهتر است معلم با کمک دانش‌آموزان قوانین کلاس را در جلسه‌های اولیه معین کنند، آن‌ها را در گروه‌ها جای دهند و از آنان نظرخواهی کنند.
همین گروه‌بندی‌ها و دسته‌ها به بهبود روابط صمیمی به کودکان کمک می‌کنند.
امروزه مهارت‌های بین‌فردی بین کودکان ضعیف است و نمی‌توانند براحتی با یکدیگر گفتگو کنند. گاه مدت‌ها از سال تحصیلی گذشته است و دانش‌آموزان بدرستی اسم همکلاسی‌های خود را نمی‌دانند؛ بنابراین روز اول، معلم می‌تواند به شاگردان بگوید اسم‌های یکدیگر را یاد بگیرند و همدیگر را صدا کنند.
بگذارید جای کودکان بچرخد
بهتر است معلمان جا‌های کودکان را جا به جا و گروه‌بندی‌ها نیز تغییر کنند تا دلبستگی ایجاد نشود. گاه دانش‌آموزان به قدری دلبسته می‌شوند که نمی‌خواهند با دیگران ارتباط برقرار کنند.
بچه‌ها باید یاد بگیرند چگونه با هم‌سن و سالانشان تعامل کنند. در این دوران تک‌فرزند‌ها بیشتر شده‌اند و معمولا خلق و خوی خاص خودشان را دارند و یادگیری تعامل با دیگران برای آنان چالش‌برانگیز است.
قرارگیری دانش‌آموزان مختلف با ادبیات و فرهنگ متفاوت می‌تواند بستر مناسبی برای کسب تجربه‌شان باشد.
اگر فرزندتان بیش‌فعال است و دارو مصرف می‌کند، حتما موضوع را با مدرسه در میان بگذارید، اگر هر روز ریتالین مصرف می‌کند، حتما به ناظم و معلم مدرسه اطلاع دهید و با آنان در تعامل باشید.
