آخرین آماری که از بی خانمانهای تهرانی ارائه شده از سوی شهردار اسبق تهران در یک برنامه تلویزیونی بود که ازحضور ۱۵ هزار کارتن خواب در شهر تهران خبر داد. حال به تازگی آماری در خصوص ۱۴ هزار بی خانمان در تهران منتشر شده است، این درحالی است که در بهترین حالت سامانسراهای تهران ظرفیت پذیرش ۵ هزار کارتن خواب را دارند و مشخص نیست زمانی که سرمای تهران به زیر صفر برسد، باقی بی خانمان های تهرانی کجا میخوابند و آیا شب را به صبح می رسانند یانه؟
هنوز سرمای شبهای تهران آن قدرها نشده است؛ اما چندی پیش بود که دو بی خانمان در مقابل یکی از سامان‌سراهایی که در منطقه ۲۱ درحال بازسازی بود، جان خود را از دست دادند. برخی میگویند این دو کارتن خواب نه از سرما که به خاطر سوء مصرف مواد مخدر فوت کرده اند. این عامل مرگ بسیاری از کارتن خواب ها در شب های سرد زمستان است. آنها به نیت گرم شدن آنقدر مواد مخدر مصرف می کنند که جان خود را از دست می دهند. مرگ آنها در آمار مرگ بی خانمان هایی که سرما جانشان را گرفته، نمی آید. اما حقیقت این است که اگر آنها جای گرمی برای خوابیدن داشتند، شاید همچنان نفس می کشیدند.
رسیدگی ویژه شورا به مرگ دو بی خانمان
الهام فخاری، رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران می گوید: گزارش فوت دو شهروند تهران به شورا ارسال می شود و شورا به طور ویژه آن را مورد بررسی قرار می دهد.
او در پاسخ به پرسشی در رابطه با فوت دو شهروند تهرانی مقابل سامان سرای یکی از مناطق شهر تهران می گوید: بر اساس اطلاع رسانی های انجام شده، این دو فرد به دلیل سرمازدگی جان خود را از دست نداده بلکه به خاطر سوء مصرف مواد مخدر جان خود را از دست داده اند.
بر اساس اطلاع رسانی های انجام شده، این دو فرد به دلیل سرمازدگی جان خود را از دست نداده بلکه به خاطر سوء مصرف مواد مخدر جان خود را از دست داده اندوی ادامه می دهد: پیش از آغاز فصل سرما، اعضای شورای شهر تهران بازدیدهایی از سامان سراهای شهرداری تهران داشته اند و خدمات ارائه شده را کنترل کرده اند. هر سال این خدمات با افزایش سرما به بیخانمانها ارائه می شود. شاید باید این خدمات زودتر ارائه می شد.
فخاری اضافه می کند: بر اساس گزارشی که ارائه شده علت فوت این دو شهروند سرما نبوده است اما اگر امکان خدمات رسانی بیشتر ایام سال و با تمام ظرفیت وجود داشت؛ شاید افرادی که دچار سوء مصرف هستند نیز امکان خدمات رسانی و انتقال آنها به اورژانس سریع تر فراهم می شد.
برخی از کارتن خواب ها خود را پنهان می کنند
مریم غلام زاده آسیب شناس اجتماعی که در یکی از انجمن های خیریه که به بی خانمانها کمک می کند، فعال است؛ در این رابطه به مهر می گوید: بحث کارتن خوابها و آواره ها با هم متفاوت است. بخشی از این کارتن خوابها بیمار و رانده شده اند و با مشکل اعتیاد دست به گریبان هستند؛ اما آواره ها کسانی هستند که به هر دلیل به تهران آمده و شب جای خواب پیدا نکرده اند، اینها می توانند مسافر یا دانشجویانی باشند که به دلیل تاخیر در حرکت اتوبوس مجبورند یک یا چند شب را در این گرم خانه ها بگذرانند اما کارتن خوابهای معتاد در شب های زمستانی ممکن است به دلیل مشکل اعتیادشان جان خود را از دست دهند نه سرمای شدید هوا.
او ادامه می دهد: برخی از کارتن خواب ها از آسیب دیدگان پر خطری هستند که به دلیل اعتیاد بالا خود تمایلی به حضور در گرمخانه ها ندارند و برخی از کارتن خوابها خود داوطلبانه به گرمخانه ها مراجعه می کنند برخی دیگر نیز توسط گشت ها در محل هایی که قابل مشاهده است مانند زیر پل ها، کنار خیابان ها، پیاده روها و سایر مکان هایی که در دسترس است شناسایی و جمع آوری می شود اما برخی از کارتن خوابها در مکانهایی مستقر می شوند که دسترسی به آنها وجود ندارد مانند خانه های مخروبه و نیمه کاره و خودشان هیچ تمایلی به آمدن به گرمخانه ها ندارند.
برخی از معتادان که به خیال آنکه با افزایش مصرف گرمتر می شود، اقدام به افزایش مصرف مواد می کنند، این افراد به دلیل سرما نمرده اند بلکه اور دوز کرده و به دلیل اعتیاد مرده انداو درباره مرگ و میرهای شبهای سرد زمستانی که در آمارهای رسمی نمی آید می گوید: برخی از معتادان که به خیال آنکه با افزایش مصرف گرمتر می شود، اقدام به افزایش مصرف مواد می کنند، این افراد به دلیل سرما نمرده اند بلکه اور دوز کرده و به دلیل اعتیاد مرده اند.
در بین افراد بی خانمان همه گروه های سنی از ۱۸ سال گرفته تا بیش از ۹۰ سال مشاهده می شود اما بیشتر افراد بی خانمان در گروه سنی ۳۵ تا ۴۰ سال هستند. کارتن خواب ها تقریبا در تمام مناطق پایتخت حضور دارند اما تجمع آنها بیشتر در نقاط بی دفاع شهری مشاهده می شود و در برخی نقاط شهر مانند دروازه غار، فرحزاد، خاک سفید این افراد بیشتر حضور دارند. همچنین برخی از بوستان های شهر نیز محل تجمع افراد بی خانمان شده است.
۳۰ درصد مدد جویان سامانسراها بیماری عفونی دارند
ولی الله شجاع پوریان معاون اجتماعی شهردار تهران درباره ظرفیت مددسراهای شهرداری تهران می گوید: در حال حاضر ظرفیت مددسراهای شهرداری ۳ هزار نفر است که در فصل سرما تا ۵ هزار در این اماکن اقامت دارند. به طور کلی، شهرداری تهران مسئولیت اداره ۹۴ مرکز رویش، پرتو، سامانسراها، گرمخانه ها و بهاران را برعهده دارد.
او ادامه می دهد: سامان سراهای شهرداری تهران مددجویانی را که هیچ یک از سازمان ها از جمله بهزیستی حاضر به پذیرش نیستند نگهداری میکنند، در حال حاضر ظرفیت سامانسراهای پایتخت حدود ۵۵۰ تخت است که ۳۰۰ تخت در مرکز اسلامشهر (آقایان) و ۲۵۰ تخت در مرکز لویزان (خانم ها) قرار دارند. به طور معمول، هزینه نگهداری هر مددجو در سامان سراهای پایتخت روزانه ۱۵۵ هزار تومان است که اهم این مبلغ شامل هزینه های درمانی و پزشکی می شود. متاسفانه، به دلیل فقدان اوراق هویتی بسیاری از مددجوها شامل بیمه سلامت ایرانیان نمی شوند و شهرداری ناگزیر است تا هزینه درمان این افراد را به شکل آزاد به بیمارستان پرداخت کند.
سالانه تنها ۱۵۰ میلیون تومان هزینه دارو و ۱ میلیارد تومان هزینه درمان مددجویان را در سامانسرای اسلامشهر پرداخت می کنیممعاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با تاکید بر اینکه حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از مددجویان حاضر در سامان سراها مبتلا به بیماریهای عفونی هستند، می گوید: سالانه تنها ۱۵۰ میلیون تومان هزینه دارو و ۱ میلیارد تومان هزینه درمان مددجویان را در سامان سرای اسلامشهر پرداخت می کنیم.
شجاع پوریان با بیان اینکه هر سال حدود ۳۰ هزار مددجوی سالمند، متکدی، کارتن خواب، کودک و ... از مراکز حمایتی شهرداری تهران استفاده می کنند، می گوید: تلاش بر این است تا شهرداری تهران طبق قانون تنها زیرساخت ها را در اختیار بگذارد و مسئولیت نگهداری با سایر ارگان ها و سازمان ها باشد. در این زمینه، همکاری های مشترکی شکل گرفته است که امیدواریم در آینده به بار بنشیند.
عیسی فرهادی فرماندار تهران هم درباره مشکل کارتن خوابی در تهران می گوید: در شب‌ها، در برخی از فصول سال بین ۳ تا ۵ هزار کارتن خواب در تهران توسط شهرداری تهران پوشش داده می‌شوند. قطعا برای انجام اقدامات موثر در این حوزه نیازمند همکاری و همدلی همه دستگاه‌های مسئول هستیم.
فرماندار تهران بر لزوم همکاری سمن‌ها در حوزه آسیب‌های اجتماعی اشاره می کند و می گوید: اگر ۱۰۰ سمن موجود در حوزه کودکان کار هر یک ۱۰ کودک را تحت پوشش قرار دهند، مشکل ما در این حوزه حل خواهد شد.
پیش بینی افزایش کارتن خواب ها در زمستان ۹۷
یکی از عوارض ناشی از جامعه مدرنیته، وجود عده ای فاقد امکانات اولیه زندگی است، افرادی که در گذشته «خانه به دوش» نام داشتند و امروز به آنها «کارتن خواب» گفته می شود. کارتن خواب ها اغلب افرادی هستند که به دلایل متعدد خانواده خود را ترک کرده اند و در سطح شهر پراکنده هستند.
مناطق مختلف تهران، از غرب و شمال و یا حتی در بلوارها محل اسکان کارتن خواب ها در شب ها شده است، متاسفانه در فصل زمستان به خاطر سرمای شدید بیشتر مورد توجه واقع می شوند و در فصل تابستان این میزان توجه کمتر می شود؛ در هر صورت افزایش کارتن خوابها نگران کننده است با این وجود برنامه بلند مدتی برای ساماندهی این افراد وجود ندارد و به نظر می رسد امسال با وجود شرایط اقتصادی آمار کارتن خواب ها افزایش پیدا کند، مدیران شهری می گویند آمادگی و پیش بینی افزایش بی‌خانمان ها را دارند.
