با توجه به آثار و نتایج سوئی که اسراف و تبذیر در نظام اجتماعی و حیات بشر دارد، در رهنمودهای قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام از این کار منع شده و هشدار داده شده است که چه بسا عدم دقت در مصرف صحیح مال، موجب بروز مشکلات زیادی در زندگی می شود و چون این کار نوعی عدول از دستور الهی است در آخرت نیز انسان را گرفتار عذاب سخت الهی می سازد.
غذا وسیله‌اى براى تأمین احتیاجات بدن انسان است که بدون آن سلامت انسان تامین نمى‌شود. اما اگر در مصرف همین غذا اسراف شود یعنى کسى اقدام به پرخورى کند سلامت او به خطر مى‌افتد و این عوارض و بیمارى‌ها را در پى دارد.
برخى صاحب‌نظران ضررهاى پرخورى را اینگونه می نویسند:
1. سوء هاضمه و گشاد شدن معده که بزرگ شدن شکم را در پى خواهد داشت.
2. بزرگ شدن بیش از حد معده که یک عارضه خطرناک است و اگر بموقع درمان نشود منجر به مرگ مى‌شود.
3. پیچ خوردن معده در اثر پرخورى بیش از حد که خطرناک است.
4. حمله خناق سینه یا سوزش قلب، چرا که غذاى بیش از حد نیاز به مثابه بار سنگینى است که بر دوش قلب گذاشته مى‌شود و کاملا تأثیرى همانند خستگى مفرط قلب بر اثر فعالیت زیاد بدنى دارد.
5. پرخورى باعث عبور برخى میکروب‌ها و ویروس‌هاى بیمارى‌زا از معده و نفوذ به سایر اجزاء و در نتیجه ابتلاى شخص به بیمارى‌هایى از قبیل وباء، تیفوئید و ... مى‌گردد زیرا به علت کثرت غذا، تمام آن در معرض ترکیب شدن با اسیدهاى معده قرار نمى‌گیرد و درست هضم نمى‌گردد و معمولا مسئولیت نابودى این میکروب‌ها و ویروس‌ها به عهده ترشحات اسیدى معده مى‌باشد.
6. احتمال پاره شدن معده در اثر ضربه یا فشار ناگهانى زیاد مى‌شود.
7. چاقى که خود یک بیمارى خطرناک است و در اثر پرخورى و اسراف در خوردن یک نوع غذا بویژه مصرف بیش از حد چربى و شیرینى عارض مى‌گردد (البته گاهى ارثى است.)
8. پوسیدگى دندان که در اثر اسراف در مصرف مواد قندى مصنوعى و شیرینى است.
9. تصلب شرائین (Atherosclerosis) که بیشتر در مورد افرادى پیدا مى‌شود که مواد چربى زیاد مصرف مى‌کنند و خون آنان غلیظ مى‌شود.
10. نقرس (Gout) یک بیمارى مفصلى و توأم با حملات دردناک است که بیشترافرادى بدان مبتلا مى‌گردند که غذاى اصلى آنان را مواد گوشتى تشکیل مى‌دهد (اسراف در خوردن یک نوع غذا یعنى گوشت)
11. سنگ کلیه، افرادى که بیشتر غذاى آنان را مواد گوشتى، شیر و پنیر تشکیل مى‌دهد بیش از دیگران در معرض ابتلاء به سنگ کلیه مى‌باشند (اسراف در خوردن یک نوع غذا)
12. پرخورى، آثار روحى و روانى نیز دارد مثل: سستى اراده و کودنى و میل مفرط به خواب که در نهایت موجب تنبلى فرد مى‌شود و نیز باعث افزایش شهوت جنسى مى‌شود که کم کم انسان را به یک حیوان تبدیل مى‌کند.
13. پرخورى همراه با حرص و ولع (شره) غالبا ریشه روانى ناشى از محرومیت دارد.
و ممکن است بدلیل افسردگى یا به علت لذت بردن از یک کار و یا تقلید از دیگران باشد. و گاهى ممکن است این عمل بصورت یک عمل غریزى مثل و یار در دوران باردارى باشد.
14. افراط در گوشت خوردن موجب این امور مى‌شود: مرض قند- آپاندیسیت- ورم روده- سرطان مهلک- فراهم آوردن مقدمات سکته- تصلب شرائین- زیاد شدن کلسترول خون که موجب پیرى زودرس مى‌شود- نقرس.
برخى مفسران مى‌نویسند:
«یک دستور مهم بهداشتى جمله کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا است که در آیه آمده است گر چه بسیار ساده به نظر مى‌رسد اما امروز ثابت شده است که یکى از مهمترین دستورات بهداشتى همین است، زیرا تحقیقات دانشمندان به این نتیجه رسیده که سر چشمه بسیارى از بیماریها: غذاهاى اضافى است که به صورت جذب نشده در بدن انسان باقى مى‌ماند.» (و سپس فواید پزشکى اعتدال و ضررهاى پرخورى را برمى‌شمارند.)
دکتر سید الجمیلى با ذکر آیه کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا (اعراف/ 31) ادعا مى‌کند که این آیه قرآن نوعى درمان سرطان را در پى دارد. وی مى‌نویسد: مصرف 35 سیگار در روز و بیشتر از آن موجب سرطان ریه مى‌شود، در حالى که قرآن از اسراف نهى کرده است.
دکتر صادق عبد الرضا على نیز پس از ذکر آیه فوق (اعراف/ 31) به بررسى بیمارى‌هایى که در اثر اسراف پدید مى‌آید مى‌پردازد و آنگاه عوامل چاقى را بررسى مى‌کند و روایات متعددى نیز در این موارد مى‌آورد و یکى از آثار اسراف را سستى در عبادت مى‌شمارد.
عبد الرزاق نوفل نیز با طرح آیه 31 سوره اعراف مى‌گوید این آیه خلاصه علم طب اولین و آخرین است. سپس آیات دیگر اسراف را مى‌آورد و آنگاه نهى از اسراف را اعم از خوردن و آشامیدن معرفى مى‌کند. و سخنانى از پزشکان و صاحب‌نظران در مورد نکوهش اسراف مى‌آورد.
