انواع فرآورده‌های دخانی شامل سیگار، پیپ، قلیان، تنباکوی جویدنی و سیگار سبب ایجاد سرطانمی‌شوند. برخلاف تصور رایج در جامعه که ناشی از ترفندهای تبلیغاتی صنعت دخانیات است، خطر سرطان‌زایی در سیگارهای با قطران کمتر برابر با خطر سرطان‌زایی در سیگارهای معمولی است؛ چراکه افراد سیگاری به علت محرومیت از نیکوتین، سیگارهای کم قطران را به تعدادی زیادتر و با پک‌های عمیق‌تر مصرف می‌کنند.
مصرف سیگار احتمال بروز چه بیماری‌هایی را افزایش می‌دهد؟
افراد سیگاری همچنین با سیگار کشیدن سبب افزایش احتمال بروز سرطان در اعضای مختلف بدن خود و اطرافیان‌شان می‌شوند. سرطان‌های ایجاد شده در اثر مصرف دخانیات شامل سرطان ریه، حفره دهانی، حلق، بینی، حنجره، مری، معده، لوزالمعده، سرطان خون، کلیه و مثانه، سرطان گردن رحم و سرطان مقعد است.
خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده در کمین سیگاری‌ها
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، میزان متوسط کاهش طول عمر سیگاری‌ها هشت سال است. هرچند برای آنهایی که در میانسالی فوت می‌کنند ( ۳۵تا ۶۹ سالگی) این میزان حدود ۲۲ سال است. مطالعات متعددی رابطه مستقیم بین میزان قطران موجود در سیگار و سرطان‌های قسمت فوقانی دستگاه گوارش را نشان داده است. با مصرف روزانه ۲۰ نخ سیگار، خطر سرطان لوزالمعده در مردان پنج برابر و در زنان ۶ برابر می‌شود. تحقیقات نشان داده است که برای پیشگیری از سرطان لوزالمعده، پرهیز از استعمال دخانیات همراه با رژیم غذایی و مصرف غذاهای کم چرب و پرفیبر لازم است.
خطر سرطان گردن رحم در زنان سیگاری دو برابر بیشتر از زنان غیرسیگاری است. با مصرف سیگار، خطر پیشرفت سرطان‌های گردن رحم به ویژه از نوع سرطان سلول سنگفرشی افزایش می‌یابد. این خطر در سیگاری‌های تحمیلی نیز بالا است. همچنین مردان سیگاری ۷۰ درصد و زنان سیگاری ۴۰ درصد احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان کلیه و مثانه دارند.
سیگاری‌ها دو برابر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پوست
مصرف تنباکو در فرم‌های جویدنی و مصرف پیپ یک عامل خطر مهم برای سرطان‌های دهان، حلق و مری در کشورهای در حال توسعه است. سرطان حفره دهان در مصرف کنندگان روزانه، ١٠ برابر بیشتر است. همچنین افراد سیگاری دو برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری در خطر ابتلا به سرطان پوست قرار دارند.
شانس ضعیف بهبودی سرطان ریه
بر اثر مصرف دخانیات با گذشت زمان در بافت‌هایی که به طور دائم توسط قطران موجود در مواد دخانی تحریک شده‌اند، سرطان ریه و برونش گسترش می‌یابد. با توجه به رشد پیشرونده این سرطان و تشخیص دشوار آن در مراحل اولیه، شانس بهبودی سرطان ریه بسیار ضعیف است.
در افرادی که به علت فعالیت شغلی درمعرض بیماری‌های ریوی هستند، استعمال دخانیات احتمال بروز سرطان ریه را افزایش می‌دهد. هرچه مصرف سیگار در سنین پایین‌تر شروع شود، تعداد نخ‌های سیگار بیشتر باشد و محتوای قطران سیگار بیشتر باشد، احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان ریه وجود دارد.
۹۰ درصد سرطان‌های ریه در اثر استعمال دخانیات
بنا بر اعلام دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، ۹۰درصد سرطان‌های ریه و ۸۳ درصد مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در اثر استعمال دخانیات است. نباید فراموش کرد که مصرف تنباکو به روش‌های مختلف علاوه بر سرطان ریه می‌تواند منجر به بروز سرطان‌های متعدد در اعضای مختلف بدن شده، سلامتی فرد و در نتیجه سلامتی جامعه را به خطر اندازد. سیگار با افزایش احتمال بروز سرطان و کاهش کیفیت و کمیت زندگی، مانع پیشرفت جامعه در تمامی جنبه‌ها از جمله علمی، اقتصادی، اجتماعی و ... می‌شود.
