سیدمحمدعلی افشانی در یک برنامه تلویزیونی درباره توسعه پایدار شهری گفت: توسعه تعریف خاصی دارد و فرآیندی است که هم مستمر، هم تاریخی و هم تدریجی است. آنچه در تهران می بینیم توسعه افقی و عمودی شهر است. واقعیت این است که طبق این تعریف در برخی بخش ها در تهران توسعه پایدار روی نداده است، به این معنی که در شهر تهران با آلودگی هوا مواجه هستیم و ساکنان دید و منظر مناسبی ندارند و برخی منفعت طلب با بلندمرتبه سازی منظر دید ساکنان قدیمی یک محله را از بین برده و حقوق نسل های آینده را هم نادیده گرفته اند. این نکته نشان می دهد که توسعه پایدار روی نداده است. توسعه پایدار، توسعه ای است که پاسخگوی نیازهای شهروندان باشد بدون این که حقوق آیندگان تضییع شود.
وی افزود: من از همان روز اول که این مسئولیت را پذیرفتم روی این تعریف تاکید و اعلام کردم که حقوق ساکنان شهر باید حفظ شود و ما نباید اجازه دهیم یک مرتبه در واحدهای مسکونی حقوق افراد توسط منفعت طلبان تضییع شود و دو هدف را پایه و اساس قرار دادیم. یکی ممنوعیت تغییر کاربری باغات فعلی تهران و دیگر شکل گیری ساختمان هایی به صورت دودکش که مانع دید و منظر مردم و باعث آلودگی هوا هستند.
وی با بیان این که ممکن است یک نفر ساکن جایی باشد اما حقوقی نداشته باشد اما شهروند یک شهر صاحب حقوق هم هست گفت: در دنیای قدیمی یکی ساکن می شد که حق سکونت داشت اما شهروند حق حکومت هم داشت. از وقتی حق رای مبنا شد هر کسی در این شهر بود باید شهروند محسوب شود. در تهران همه ساکنان باید حق شهروندی داشته باشند.
شهردار تهران در پاسخ به این سوال که پس با این حساب حقوق مردم سال هاست تضییع می شود، چگونه می خواهید این مشکلات را حل کنید گفت: هر مسئولیتی مشکلات خاص خود را دارد اما با توجه به نیروی انسانی عظیمی که در شهرداری تهران وجود دارد و ثروت های خدادادی و اقتصاد بزرگی که این شهر می تواند داشته باشد امیدوارم مشکلات را حل کنیم. البته باید بگویم نگاه ما به تهران باید این باشد که این شهر، پایتخت و مرکز ایران است.
افشانی درباره حمل و نقل ریلی و نقش آن در کاهش آلودگی هوای تهران هم گفت: یکی از مهمترین چالش های تهران ترافیک و آلودگی هواست و به همین دلیل برای پاسخگویی به این هدف اولویت را به حمل و نقل عمومی و با اهمیت ترین آن یعنی حمل و نقل ریلی بدهیم زیرا اگر حمل و نقل عمومی فراهم باشد فضای زندگی در تهران عادلاته تر خواهد بود. وی افزود : باید توجه کنیم قشرهایی از حمل و نقل عمومی استفاده می کنند که یا وسیله شخصی ندارند و یا تصمیم گرفته اند از حمل و نقل عمومی استفاده کنند. در حمل و نقل عمومی قطار شهری اهمیت بیشتری دارد چرا که آلودگی آن بسیار کمتر است.
شهردار تهران ادامه داد: حمل و نقل ریلی نقش مهمی در بهبود زندگی در شهر تهران دارد به همین دلیل ما حمل و نقل ریلی را در اولویت قرار داده ایم. بر همین اساس امیدوارم در نیمه دوم سال ما ده کیلومتر و چهار ایستگاه از خط ۶ که امروز از آن بازدید کردم را افتتاح کنیم. سال آینده هم امیدوارم تا هفته دولت ۲۰ کیلومتر و ۸ ایستگاه دیگربه بهره برداری برسند. خط ۷ را هم داریم که امیدوارم تا پایان سال بعد۲۰ کیلومتر باقی مانده افتتاح شود و مجموعا با ۵۰ کیلومتر قدمی اساسی در حمل و نقل عمومی و بهبود هوای تهران برداریم.
افشانی ادامه داد: در خرید واگن هم با قدم اساسی وزارت کشور، مناقصه ۶۳۰ واگن برگزار شد و در این مناقصه مهمترین بخش های داخلی واگن قطار داخلی سازی می شود و ما می توانیم در این زمینه به سمت داخلی سازی صددرصدی واگن برویم. وی گفت : مقدمات این مناقصه فراهم شده و با ورود ۷۰۰ واگن جدید، آمار تردد ۲.۵ میلیون مسافر به ۴.۵ تا ۵ میلیون مسافر افزایش خواهد یافت.
افشانی در بخش دیگری از این گفت و گوی تلویزیونی علام کرد: فردا نمایشگاه استفاده از دوچرخه در تهران آغاز به کار خواهد کرد. شهرداری تهران در نقاط مختلف شهر دوچرخه را به صورت امانی تحویل مردم می دهد که می توانند بعد از استفاده آن را برگردانند.
شهردار تهران به نحوه بهره برداری از خطوط در دست احداث متروی تهران اشاره کرد و گفت: باید شکل بهره برداری از این پروژه ها به گونه باشد که هر فاز را به بهره برداری برسانیم سپس سراغ فاز بعدی برویم. سیاست ما در بخش حمل و نقل در حوزه های مختلف به این شکل است با این کار هر چقدر منابع هزینه شود مردم زودتر از این هزینه کردها بهره برداری می کنند.
افشانی در پاسخ به این سوال که در سایر بخش ها به غیر از حمل و نقل عمومی شما چگونه سیاست کیفی سازی به جای کمی سازی را اجرا خواهید کرد، گفت: شعار من در اجرا همواره صحت و سرعت است. البته اول صحت و بعد سرعت. ما منابع زیادی را هزینه می کنیم و بعد از یک سال می بینیم هنوز چیزی بهره برداری نشده است. یا می بینید در شهر دائم آسفالت و جدول کشی می شود و قبلی ها به صورت آسیب زننده در طبیعت رها می شود در حالی که اگر اینها با کیفیت انجام می شد یک بار آسفالت و جدول سازی کافی بود.
شهردار تهران درباره سیاست های مدیریت شهری در فضای سبز گفت: مهمترین دغدغه من حفظ باغات و فضای سبز تهران است و بر همین اساس اعلام شده است که هیچ باغی در تهران تغییر کاربری نخواهد داد. در عوض ما تلاش می کنیم با دادن امتیاز به مالکان یا تملک توسط شهرداری این فضاها را حفظ کنیم.
وی به برنامه خاص خود برای مقابله با کوه خواری اشاره کرد و گفت: من ۲۰ سال است که کوهنوردی می کنم و همه قله های تهران را رفته ام وقتی از بالا به تهران نگاه می کردم افسوس می خوردم که چرا هر روز بخشی از کوه تبدیل به ساختمان و برج می شود این، همان نگرانی مقام معظم رهبری است که به کوه خواری تعبیر کرده اند. هم اکنون متاسفانه بخش عمده ای از البرز ساختمان شده است. برنامه ما برای مقابله با کوه خواری این است که قریب به یک هزار نفر هم اکنون طرحی را شروع کرده اند تا ۳۰۰ الی ۱۰۰۰ متر، نوار فضای سبز در ارتفاعات چسبیده به ساختمان های فعلی بسازند و اجازه پیشروی ساختمان ها به سمت بالا را ندهند. مقدمات این کار انجام شده و حتی با وزارت نیرو برای نحوه آبیاری این کمربند سبز مذاکره کرده ایم و تدابیر لازم اندیشیده شده است.
افشانی تصریح کرد : ما برای دره های تهران هم برنامه داریم. خوشبختانه ۱۰۰۰ هکتار برای درخت کاری در ارتفاعات شمال تهران انجام خواهد شد.
وی با اشاره به فضای سبز محلات تهران گفت: نکته دیگری هم باید بگویم که خیلی مهم است و آن این که ۱۷ محله از ۳۵۴ محله در تهران، فضای سبز ندارند. در این ۱۷ محله حداقل یک فضای سبز و بوستان خواهیم داشت. دو قطعه زمین در همین محلات در نظر گرفته ایم که یکی را خریده ایم و دیگری را هم در حال خرید هستیم تا به فضای سبز این محله ها تبدیل کنیم.
شهردار تهران در پاسخ به سوالی درباره برنامه های نشاط سازی در تهران گفت: یکی از برنامه های من نشاط سازی در پایتخت بود. الان شب های فرهنگی در برج میلاد داریم که هر شب یک استان برنامه فرهنگی و هنری برگزار میکند. شب های فیروزه ای هم در کنار دریاچه چیتگر برگزار می شود که البته آغاز آن از استان فارس و کنار تخت جمشید بود و هم اکنون در تهران هم اجرا می شود. تمام تلاش من این است که مردم نشاط و شادی داشته باشند. علاوه بر این در تهران بناهای تاریخی عظیمی است که اگر برای گردشگری احیا شوند در کنار سایر فضاها می توان برای شاد کردن مردم در اولویت قرار داد و در این زمینه همه باید با گذشت و همدلی همکاری کنند، همه با تفکرات مختلف و متعدد باید همدیگر را بپذیرند. در عین حال از مردمی که در این برنامه ها حاضر می شوند می خواهم که هنجارهای اجتماعی را رعایت کنند تا هر چه بیشتر این نوع برنامه ها در تهران گسترش یابد.
وی درباره تدابیر شهردار تهران برای حفظ امنیت این مراسم ها گفت: در این زمینه هماهنگی های خوبی با نیروی انتظامی و دوستان شورای تامین داشته ایم و همه همراهی کرده اند. من وقتی در وزارت کشور بودم از وزیر کشور شنیدم که به فکر نشاط مردم باشید. به همین دلیل مجموعه نهادهای امنیتی همکاری می کنند و مردم هم باید همکاری لازم را داشته باشند.
افشانی درباره تمهیدات شهرداری برای خدمت رسانی بیشتر به بانوان در تهران گفت: هر قدمی که ما در ارائه خدمات و امکانات به مردم بر می داریم مانند بوستان ها، اولین مشتریانش بانوان و کودکان و بعد سالمندان هستند در یکی از بوستان ها ایجاد امکانات تفریحی و رفاهی ویژه بانوان و کودکان به صورت خوبی فراهم شده است. این جزو برنامه های ماست که یکی پس از دیگری اجرا خواهد شد.
وی در پاسخ به سوال مجری که خواستار توضیح بیشتر درباره نحوه خدمت رسانی به بانوان شد، گفت : من به حقوق یکسان انسان ها معتقدم و احساس می کنم اگر بیش از حد روی واژه بانوان تاکید کنیم حقوق شان تضییع می شود. بانوان ۵۰ درصد جامعه هستند و باید متناسب با شرایط و هنجارهای جامعه دیده شوند اما مهم این است که در همه بخش های زندگی وقتی صحبت از شادی و نشاط می کنیم یعنی کارهای مردم را به خوبی و در بهترین زمان انجام دهیم. اگر بانوان هم مثل سایر شهروندان در بخش های مدیریت شهری و سایر سطوح کارشناسی و مدیریتی حق شان تامین شود، شاد خواهند شد.
افشانی در پاسخ به این سوال که حل ترافیک و آلودگی تهران چه راهکاری دارد گفت: به طور کلی چالش های اجتماعی و معضلاتی که در سطح جامعه است یک پاسخ ندارد همه را باید باهم دید. توسعه حمل و نقل عمومی و با اولویت حمل و نقل ریلی. ما هر چه بزرگراه ساختیم فضا برای تردد و در نتیجه آلودگی بیشتر فراهم شد. نکته دوم این که خودروهای آلاینده و فرسوده نباید اجازه تردد داشته باشند یا خودروهایی که استاندارد نیستند نباید شماره گذاری شوند زیرا حفظ سلامتی در راس اولویت هاست.
شهردار تهران گفت: مهمترین اقدام بعد از توسعه حمل و نقل ریلی این است که خودروها را برقی کنیم. ۵ هزار دستگاه از موتورها قرار است برقی شود. قرار شد یک سوم دولت یک سوم شهرداری و اندکی بیش از یک سوم را مالک بدهد.
وی ادامه داد: نکته بعد این است که باید بحث هوشمندسازی را جدی بگیریم؛ الان ستاد هوشمندسازی را تشکیل داده ایم و برای هوشمندسازی شهر در همه ابعاد برنامه داریم که یکی از آنها حمل و نقل است به عنوان مثال اگر جای پارک پیدا کردن هوشمند شود بسیاری از ترددها برای یافتن جای پارک از بین می رود.
افشانی درباره مبارزه با فساد در شهرداری گفت: شفاف سازی مهمترین کاری است که باید آن را دنبال کنیم. تا شفاف سازی نشود نمی توان با فساد مبارزه کرد. با بگیر و ببند نمی توان جلوی فساد را گرفت، وگرنه نسبت به ۲۰ سال قبل باید فسادها کمتر می شد که چنین نشده است. در مدیریت شهری تهران باید سامانه های تهران را طوری مشخص کنیم که میزان ساخت و ساز در هر خیابان و تمام مراحل صدور پروانه اش ماشینی شود بدون این که شخص به شهرداری برود درخواست خود را بدهد و عوارض لازم را پرداخت و مجوز را دریافت کند نه این که با چانه زنی مشخصات ساخت و ساز را کم و زیاد کند.
وی تصریح کرد: با هدف شفافیت قراردادهای شهرداری دستور داده شده که به مرور تمامی قراردادها بر مبنای بزرگی هزینه ها در سامانه قرار داده شود. نباید هیچ رانت اطلاعاتی وجود داشته باشد تا کسی بتواند از آن سوءاستفاده کند. یا در زمینه استخدام هم باید تمامی شرایط استخدامی را در سایت قرار دهیم. ما ۱۵ هزار پست سازمانی داریم و ۱۱۳ هزار نفر حقوق بگیر. منهای نیروهای خدمات شهری ۸۳ هزار نفر حقوق بگیرند. باید دید چقدر از اینها با امتحان از حداقل از ۲۰ دانشگاه اصلی کشور آمده اند؟ شفاف سازی برای جلوگیری از فساد و توزیع عادلانه امکانات ضروری است.
افشانی در بهش دیگری از سخنانش گفت: بافت فرسوده یکی از مسائل آسیب های اجتماعی است. هم رهبری و هم رییس جمهور بر حل آن تاکید دارند. نوسازی بافت فرسوده بر مبنای توسعه محله است. بخشی از آن ایمنی مردم در در امنیت ساختمان مسکونی شان است اما علاوه بر آن باید محله هم نوسازی شود. اتمام ساخت مترو در این بافت های ناکارآمد شهری و سپس توسعه فضای سبز و ایجاد امکانات لازم برای شهر است. مهمتر از همه اینها بردن حیات به این محلات است.
وی در ادامه به حضور شرکت های دانش بنیان در محلات فرسوده برای ایجاد حیات در این محلات تاکید کرد و گفت: همه باید کمک کنند و حیات را به این محلات برگردانیم من با معاونت علمی و فناوری هماهنگ کرده ام که شرکت های دانش بنیان به این بافت ها بروند و محصول تولید کنند و آن را در بازار به فروش برسانند و البته در قبال امکاناتی که در اختیارشان قرار می گیرد سهم شهرداری را هم بدهند. این کار باعث درآمدزایی پایدار در تهران می شود و در عین حال اشتغال زاست و همچنین مانع خروج استعداد ها می شود.
افشانی تاکید کرد: اگر درآمد پایدار نداشته باشیم ممکن است باز هم شهرداری به سمت فروش تراکم برود. این را گفتم تا اهمیت رسیدن به درآمد پایدار را یادآور شوم. من شهرداری را با ۵۵ هزار میلیارد تومان بدهی تحویل گرفتم. این در حالی است که بودجه ما ۱۷ هزار میلیارد تومان است. ۱۰ هزار میلیارد تومان این رقم متعلق به پرداخت حقوق و دستمزد است ۷ هزار میلیارد تومان می ماند. اما این شهر اقتصاد بزرگی دارد و در عین حال من اجازه نمی دهم دیگر چنین بدهی شکل بگیرد. البته صادقانه می گویم حتما بخشی از این بدهی برای سال های آینده خواهد ماند. ۲۳ هزار میلیاردتومان این بدهی به بانک هاست. برای همین من اول به دولت رفتم. خوشبختانه لایحه درآمدهای پایدار شهرداری در دولت تصویب شد که کمک بزرگی به شهرداری می کند البته این را بگویم که دولت بزرگوارانه از بخشی از درآمد خود به نفع شهرداری گذشت کرد و امیدوارم مجلس هم لایحه درآمدهای پایدار شهری را تصویب کند.
افشانی تاکید کرد :ما دارایی های خوبی داریم که باید شناسایی شود و مورد استفاده قرار گیرد. آنها که از این دارایی ها استفاده کرده اند و پولی نداده اند فکری به حال خودشان کنند؛ این دارایی ها از آنها پس گرفته خواهد شد. این حق مردم است و آنها که ادر این مکان ها نشسته اند بدانند که در اینها باید به مردم منتقل شود و البته ارزش این دارایی ها کمتر از رقم بدهی ماست.
افشانی گفت: شعار من شهر زیست پذیر و شهروند مشارکت پذیر است. زیست پذیری کمتر از دو دهه است که در علم شهرسازی مطرح شده است. در این زیست پذیری؛ شهر باید پاک و زیبا و سرزنده باشد و وابستگی مردم به محلاتشان حفظ شود تا مشارکت برای حل مشکلات آن محله وجود داشته باشد. و بحث بعدی کارآمدی نظام اداری شهر است که مردم آن را باور کنند و به آن اعتماد کنند.
وی ادامه داد: بحث بعدی پذیرش تنوع فرهنگی شهر است. تهران مرکز تنوع قومی مذهبی و ملی است و ما باید از دل این تنوع، همگرایی ملی را به دست بیاوریم. باید تنوع قومی را بپذیریم و تهران را مرکز ایران بدانیم نه مرکز استان تهران. نگاه من به شهر بر مبنای زیست پذیری است.
شهردار تهران در پایان درباره انتظاراتش از مردم گفت: من از مردم می خواهم که شهر را خانه اصلی خود بدانند و این که اگر این خانه امکانات و شرایط زیستش مناسب باشد بهتر زندگی خواهند کرد. همه مردم تهران صاحب حق هستند.
