یک استاد دانشگاه با بیان اینکه نظام آموزشی کشور سرتاپا تبعیض است و این تبعیض برای همه دانش‌آموزان وجود دارد، گفت: جداسازی دانش آموزان در انواع مدارس، مادر تبعیض هاست.
علی اصغر جویباری با اشاره به چالش‌های عدالت آموزشی اظهار کرد: وضعیت آموزش و پرورش ما به لحاظ عدالت آموزشی بسیار نگران کننده است. نقطه مقابل عدالت آموزشی، محرومیت و تبعیض آموزشی است.
وی افزود: در کشور ما آموزش و پرورش یک مسئله ملی نیست و از آنجا که زیرساخت‌های توسعه را فراهم می‌کند باید دغدغه اصلی مردم و اداره کنندگان کشور باشد، اما در عمل اینگونه نیست.
این استاد دانشگاه، آموزش و پرورش رایک دستگاه درجه دوم خواند و گفت: در کشور ما با آنکه جایگاه معنوی معلم بالاست، اما یک شغل درجه دو است و جایگاه شغلی معلمان در کلان بسیار پایین است. تبعیض در مناسبات درونی ما ایرانیان یک ریشه تاریخی دارد و آن این است که معمولا در تصمیم گیری‌ها ذهنمان به سمت جداسازی می‌رود. به عنوان مثال برای توجه به فرزندان شاهد، تصمیم به راه‌اندازی مدارس شاهد گرفتیم و نوعی جداسازی اتفاق افتاد. شکل گیری مدارس استثنایی، نمونه دولتی، نمونه مردمی، سمپاد، هیئت امنایی و... نیز همینگونه بوده است و توجه نکردیم که جداسازی مادر تبعیض هاست.
مسئولان به کمپین "مدرسه فرزندت کجاست؟ " بپیوندند
جویباری با بیان اینکه یکی از عوامل شکل دهنده نارضایتی در جامعه، احساس تبعیض در میان دانش آموزان مدارس دولتی با دانش آموزان دیگر مدارس خاص است عنوان کرد: از مسؤلان همه قوا و دستگاه‌ها می‌خواهم اعلام کنند که فرزندان و نوه هایشان در کدام مدارس درس می‌خوانند. اگر آن‌ها در مدارس دولتی مشغول نباشند می‌توان دریافت که عزمی برای حل مشکلات مدارس دولتی در میان مسئولان وجود ندارد، زیرا مشکلشان را با فرستادن فرزندشان به مدرسه شاهد یا غیردولتی و نظیر آن حل کرده اند. مسئولان به کمپین "مدرسه فرزندت کجاست؟ " بپیوندند.
وی تاکید کرد: نظام آموزشی کشور سرتاپا تبعیض است و این تبعیض برای همه دانش‌آموزان وجود دارد. دانش آموزان مدرسه عادی یک نوع محرومیت دارند و دانش آموزان مدرسه غیر دولتی هم یک نوع دیگر از تبعیض را تجربه می‌کنند، آن‌ها از مصاحبت با دانش آموزان طبقه متوسط محروم می‌شوند که خود آسیب‌هایی دارد.
محمدباسط درازهی، عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به اینکه عدالت آموزشی همان عدالت اجتماعی است گفت: طبق قانون اساسی همه مردم حق استفاده از آموزش را به طور یکسان دارند. عدالت اجتماعی محقق نمی‌شود مگر اینکه عدالت آموزشی برقرار شود و همه مردم از هر قوم و باور و عقیده‌ای به نحو احسن از آن برخوردار شوند.
وی افزود: سیستان و بلوچستان بسیار به لحاظ شاخص‌های آموزشی فاصله معناداری با استان‌های دیگر دارد. سیستان و بلوچستان ۱۰۳ هزار و ۵۵۶ بازمانده از تحصیل دارد که ۲۷ هزار و ۱۲۹ نفر در مقطع ابتدایی هستند.
نماینده مردم سراوان، سیب، سوزان و مهرستان استان سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آموزش و پرورش اولویت اول دولت‌ها نبوده است گفت: در کشوری، چون ژاپن اولویت اول آموزش و پرورش است و ۲۲۰ میلیارد دلار صرف آموزش می‌کنند که ۵۰ برابر هزینه آموزش در کشور ماست.
درازهی با تاکید بر اینکه مجلس معتقد است اگر حرمت، جایگاه و شأن معلمان حفظ نشود جایگاه علمی کشور ارتقاء پیدا نمی‌کند عنوان کرد: باید نسخه‌ای پیچیده شود که آموزش و پرورش در تخصیص اعتبارات، قانونگذاری‌ها و حمایت‌ها مورد توجه قرار بگیرد. تاکید نمایندگان مجلس بر این است که کل نظام آموزش و پرورش یکپارچه شود و اینگونه نباشد که، چون من نوعی نماینده مجلس هستم فرزندم بتواند در فلان مدرسه درس بخواند و این موضوع احساس تبعیض را زیاد می‌کند.
وی افزود: تنوع مدارس یکی از عوامل بوجودآورنده تبعیض است. از سوی دیگر تبعیض در میان استان‌ها هم وجود دارد. مناطقی داریم که مدرسه ندارند و بچه‌ها زیر کپر درس می‌خوانند. اگر مدرسه را در قالب یک نظام آموزشی مدرسه‌ای واحد ببینیم و سرانه به نسبت جمعیت، تقسیم شود بسیاری از فاصله‌ها بویژه در مناطق مرزی، محروم و عشایری کمتر خواهد شد.
این عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تمرکز و سرمایه‌گذاری دولت برای آموزش و پرورش در همه جا یکسان اتفاق نیفتاده است گفت: هر چه از پایتخت دور می‌شویم بضاعت مالی مردم کمتر می‌شود. شاید در تهران خانواده‌ای بتواند تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در ماه هم برای آموزش هزینه کند، اما در یک روستا کل درآمد خانواده‌ای به یک میلیون تومان هم نرسد. برای تحقق عدالت آموزشی باید همه مردم را با یک نگاه و زیر یک چتر ببینیم.
ایروان مسعودی اصل، قائم مقام مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه دولت‌ها مکلف به تامین عدالت اجتماعی هستند که عدالت آموزشی مهمترین رکن آن است گفت: منظور از عدالت، کاهش کیفیت در مدارس خوب نیست، بلکه رسیدن به کیفیت یکسان و ارتقای کیفیت در مدارس محروم است.
وی افزود: ۲۲ نوع مدرسه داریم که مبنای شکل گیری آن‌ها هفت مرجع مجلس، شورای عالی اداری، شورای عالی فناوری، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی آموزش و پرورش، شخصیت حقوقی وزیر آموزش و پرورش و وزارتخانه و مجلس بوده‌اند. به عنوان مثال مبنای شکل گیری مدارس غیردولتی مجلس است. مدارس آموزش از راه دور و شاهد را شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب کرده است. مدرسه هوشمند مصوبه شورای عالی فناوری است و مدارس شبانه روزی، عشایری، هیئت امنایی، نمونه دولتی، ورزش، کاردانش و... مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش هستند.
مسعودی که در برنامه تلویزیونی پرسشگر سخن می‌گفت، با تاکید بر اینکه این جداسازی‌ها باعث بی عدالتی شده و نظام طبقاتی را بوجود می‌آورند گفت: آیا مشکل فقط از کمبود بودجه ناشی می‌شود؟ توزیع بودجه هم نامناسب است. یکی از مهمترین عوامل بازدارنده دستیابی به عدالت، بی توجهی به شأن و منزلت و معیشت مردم است، وقتی یک معلم شاگرد خصوصی می‌گیرد یا مسافرکشی می‌کند و خستگی را به کلاس می‌آورد نمی‌تواند آموزش کیفی در کلاس درس داشته باشد.
