حجامت در اصل به معنای ایجاد حجم است. شخص حجامت کننده به وسیله مکش و ایجاد خلأ در یک ظرف مخصوص در سطح پوست بدن ایجاد حجم می کند.حجامت دو نوع تر و خشک دارد که نوع تر آن همان حجامتی است که هم اکنون در کشور مرسوم شده و بسیاری از پزشکان آشنا به آن هستند. در این نوع حجامت پس از بادکش عضو مورد نظر، با یک تیغ یکبار مصرف استریل جراحی، چند خراش سطحی به صورت مایل به پوست وارد می شود و مجدد لیوان حجامت روی موضع قرار می گیرد و در اثر کشش و بادکش لیوان بسته به نوع مزاج، بیماری فرد و نظر پزشک مقداری خون خارج می شود و معمولا درد کمی دارد.حجامت در طب سنتی ایران ارزش بسیار زیادی دارد و یکی از روش های پیشگیری و درمان بیماری های ناشی از پرخونی به حساب می آید. با این روش می توان با پاکسازی و دفع مواد زاید بدن، سبب التیام و بهبود برخی از انواع بیماری ها شد.
فواید حجامت
مهم ترین کاری که با حجامت انجام می شود این که از موضع مورد نظر خلط ناشی از خون و صفرا را خارج می کنیم. این عمل باعث پاکسازی موضع می شود و بر خلاف باور عامه مردم باعث خروج مواد مغذی بدن نمی شود.حجامت، بدن را سبک می کند و بر خلاف خون دادن، قوت بدن را نمی گیرد، اما موضع حجامت تا زمان التیام کمی ضعیف می شود.وقتی لیوان حجامت روی پوست قرار می گیرد، مقداری کشش روی پوست ایجاد می کند و در اثر آن عوامل دفاعی ساکن در دیواره عروق و اعضا را فعال کرده و باعث می شود این عوامل، دفاع خونی را چند برابر کنند و به تقویت سیستم ایمنی عضو مورد نظر و سپس کل بدن کمک کنند.
چه کسانی نباید حجامت کنند؟
باید دقت داشت که فردی که قرار است حجامت انجام دهد چه سنی دارد، در روایات داریم که باید از حجامت افراد بالای 60 سال احتراز کرد و حجامت موردی برای چنین افرادی نیازمند اعلام‌نظر طبیب حاذق با توجه به ملاحظه میزان خون، قوای جسمی و شرایط مختلف بیمار است. اگر بیمار، هموفیلی است یا کم‌خونی شدید دارد یا به‌تازگی پیوند عضو داشته یا دچار غشوه شدید و صرع است یا اخیراً سکته قلبی کرده یا دچار شوکهای شدید عاطفی شده باید از حجامت او پرهیز کرد. همچنین اگر بیمار هپاتیت بی یا سی یا ایدز دارد، برای حجامت باید از توان بدنی او اطمینان داشت و مراقب بود تا اسباب سرایت بیماری او به دیگران مهیا نشود؛ فردی که می‌خواهد حجامت کند چقدر زمان از رابطه زناشویی یا دفع شهوت را گذرانده است؟ افرادی که توان جسمی و جنسی بالا دارند هم باید از رابطه زناشویی تا حجامت، حداقل 12 ساعت صبر کنند و خوب است برای اطمینان 24 ساعت فاصله را رعایت کنند.
نکات مهم درباره حجامت
پیش از حجامت باید وضع مزاجی بیمار و شرح حالی از او گرفت، اینکه بیمار چه مزاجی دارد، آیا پُرخون و دموی است یا کم‌خون، در حجامت فرد کم‌خون باید احتیاط کرد و برخی فصول مانند ایام سرد سال اصلاً برای حجامت چنین افرادی مفید نیست همچنین در حجامت فرد دموی باید هوشیار بود زیرا ممکن است دچار افت توان، ضعف و بی‌حالی شود. به‌هنگام حجامت باید توجه داشت که آیا فرد گرسنه نیست، گرسنگی هم اثر حجامت را کم می‌کند و هم احتمال ضعف فرد را افزایش می‌دهد؛ اگر بیمار گرسنه است باید ابتدا غذای سبکی بخورد و سپس حجامت کند و خوب است فاصله حجامت با غذا آنقدر باشد که هضم اول (عبور غذا از معده) را گذرانده باشد؛ این زمان بر اساس میزان سلامت دستگاه گوارش نیم تا ساعت طول می‌کشد. آخرین باری که او خون اهدا کرده یا زالو انداخته یا فصد و حجامت کرده یا به‌سبب جراحت، خون زیادی از او رفته، چه‌زمانی بوده است؟ فاصله ایام هر حجامت با خونگیری یا حجامت قبل، به‌میزان سن فرد، می‌تواند همان تعداد روز باشد، مثلاً یک فرد 40ساله باید 40 روز از حجامت یا خونگیری قبل را گذرانده باشد تا فرصت کافی برای خونسازی داشته باشد؛ به‌طور میانگین توصیه می‌کنند حداقل یک ماه، بین حجامت و خونگیری قبلی (حجامت، فصد، اهدای خون و...) فاصله باشد؛ در نوجوان و جوان، این فاصله می‌تواند دو تا سه هفته باشد.
