ملیلهکاری (به انگلیسی filigree) شاخهای از هنر فلزکاری است که با مفتولهای نازک نقره انجام میپذیرد. ملیلهکاری یکی از صنایع دستی اصلی زنجان و بروجرد است. در این شهرها کالاهای نقره مانند سینی، قندان، گیره استکان، گلسینه و... با روش ملیلهکاری ساخته میشود. نقره به کار رفته در این هنر عیار 100 دارد. شمشهای نقره را با چکش یا دستگاه نورد به شکل مفتولهای چهارپهلو باریک میکنند و ابتدا نقشهای کوچک را میسازند سپس آنها را در کنار هم در یک قالب قرار داده و با نقرهای با عیار پایینتر لحیم میکنند. نقشهای معمول ملیلهکاری، بته جقه، ریزه جقه، برگ فرنگ، برگ، غنچه، پیچ، جفت پیچ، پیچک، سه چشمه و... نام دارند.
بهگزارش میراث فرهنگی، یحیی رحمتی - مدیرکل میراث فرهنگی استان زنجان عنوان کرد: با موافقت شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایعدستی زنجان بعنوان شهر ملی ملیله ایران ثبت شد.
وی در خصوص هنر ملیله کار زنجان گفت: ملیله، ظریف کاری نقره است که با استفاده از مفتولها و نوارهای ظریف نقره و بکارگیری طرحهای اسلیمی و منظم ساخته میشود. ملیله زنجان به خاطر اصالت نقوش، بخصوص ظرافت منحصر به فرد آن، از جمله هنرهای شگفت انگیز و خیره کننده از دیدگاه اهل هنر بوده و است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان با اشاره به اینکه آثار هنرمندان ملیله کار بارها موفق به کسب نشان اصالت ملی و بین الملل مرغوبیت اثر، در چندسال اخیر شده است، بیان کرد: 3 اثر از صنایع دستی ملیله زنجان شامل جعبه جواهرات- جعبه جواهرات جواهر نشان- و کاسه ملیله، دارای «نشان بین المللی مرغوبیت اثر» بوده و حدود 18 اثر دارنده «نشان مل مرغوبیت اثر» هستند.
وی افزود: در سال 96 نیز 3 اثر از 11 اثر صنایع دستی استان به مرحله داوری دریافت نشان بین المللی 2018 راه یافته است که دو مورد آن ملیله است.
رحمتی ادامه داد: مهمترین و رایج ترین نقوش ملیله زنجان را اشک، جقه، پیچک، غنچه، برگ، برگ فرنگ، کورملیله و تابیده تشکیل می دهد که هر یک دارای ویژگی خاص خود است.
این مسئول در خصوص مصنوعات ملیله زنجان اظهار کرد: مصنوعات ملیله زنجان شامل سرویس چایخوری، شکلات خوری، گلدان، شمعدان، جعبه جواهرات، قاب عکس و انواع زیورآلات و... می شود.