خبری که نشان می دهد این روزها مهاجرت نخبگان جهتِ معکوس به خود گرفته و اکنون شاهد سیر صعودی بازگشت مغزها به کشور هستیم. ترسیم شرایط «خروج نخبگان»؛ به عبارتی «فرار مغزها» پیش از این، یادآور روزهای سخت و آمارهای تلخی است که یا فرد مهاجرت را انتخاب میکرد یا مهاجرت او را.
اما حالا شرایط به گونه ای دیگر رقم خورده است و به گفته معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، زیستبوم نوآوری و کارآفرینی زمینهای را ایجاد کرده است تا روند خروج نخبگان به جذب و بازگشت نخبگان تبدیل شود. در واقع مسئولان این روزها تلاش کرده اند تا با تحقق برنامههای جذب نخبگان زمینه را برای جذب نخبگان ایرانی غیر مقیم فراهم کنند. تلاشی که حالا به ثمر نشسته است و با نگاهی به آمار می توان متوجه شد که فرار مغزها در ایران معکوس شده است.
رئیس بنیاد ملی نخبگان، با اشاره به جمعیت جوان و تحصیلکرده ایرانی به عنوان ظرفیتی ارزشمند برای اقتصاد دانشبنیان و ایجاد اشتغال گفت:«جمعیت جوان و فارغالتحصیل دانشگاهی ایران دارای ظرفیت بسیار بالایی برای تحول ساختار پیشین اقتصاد و کارآفرینی هستند.»
موضوع دیگری که این روزها کارشناسان اقتصادی بر آن تاکید دارند این است که اگر کسب و کارهای سنتی خودشان را با فضای جدید منطبق نکنند در مقابل استارتاپها محکوم به شکست هستند. آن ها عقیده دارند اکوسیستم درست استارتاپی مهمترین و بهترین راهکار برای بازگشت نخبگانی است که از کشور رفتهاند. موضوعی که ستاری هم به آن اشاره کرده و رونق استارتاپها و شرکتهای دانشبنیان را یکی از زمینههای بازگشت نخبگان می داند.
او در این باره گفت: «فرهنگسازی و در ساختار تجاریسازی دانش و نوآوری، امور مالی و سرمایهگذاری موجب شکل گرفتن زیستبوم مساعد برای استارتاپها وشرکتهای دانشبنیان دهش است و این اقتصاد مبتنی بر دانش، فرار مغزها را معکوس ساخته است.»
به گفته معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری، کسب و کارهای استارتاپی و دانشبنیان ایجاد شده بر بستر زیستبوم کارآفرینی نوآوری، زمینه بازگشت سالیانه میانگین 400 نفر به کشور را فراهم کرده است و در حال حاضر، استارتاپها بهترین بستر برای جذب و ماندگاری نخبگان به شمار میرود.
رونق روزافزون استارتاپی و دانشبنیان فناوری اطلاعات و ارتباطات
ستاری در ادامه به خلق و رونق بیش از 100 استارتاپ موفق و با درآمد بالا به دست جوانان خلاق و تحصیلکرده ایرانی اشاره کرد و گفت:« این جوانان که عمدتاً خارج از کشور تحصیلکردهاند، تصمیم گرفتهاند تا با بهرهمندی از تجربهها و شناخت خود از فضای ایران، استارتاپها یا کسب و کار دانشبنیان ایرانی خود را در در حوزههایی مانند فناوری اطلاعات و ارتباطات، تجهیزات پزشکی، زیستفناوری، سلولهای بنیادین و نوآوری شهری ایجاد کنند.»
معاون علمی و فناوری همچنین با اشاره به رشد روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات و رونق کسب و کارهای دانشبنیان و استارتاپی مبتنی بر این فناوری گفت:«رشد اینترنت و گوشیهای هوشمند در ایران درخور توجه بوده است و در حالی که بیش از نیمی از جمعیت کشور از این فناوریها استفاده میکنند و 47 میلیون کاربر اینترنت در ایران وجود دارد، ایران به یکی از بسترهای بالقوه برای گسترش و رونق استارتاپهای حوزه فناروی اطلاعات و ارتباطات تبدیل شده است.»