پس از وقوع زلزله دردناک کرمانشاه در آبان ماه سال 96، بسیاری از افراد محبوب و سرشناس به منطقه زلزلهزده پا گذاشتند و درد و سختیهای مردم کرمانشاه را به هموطنان خود نشان دادند.
سلبریتیها و دیگر اشخاص معروف در صفحههای مجازی اعم از اینستاگرام و کانالهای تلگرامی خود شروع به اعلام شماره حسابهای شخصی برای دریافت کمکهای مردمی کردند. شفاف نبودن هزینهها و کمکها مردمی که به این دست از افراد سپرده شده، یکی از ابهامات پابرجا از زمان زلزله است. پولهایی که مشخص نیست در چه خصوصی هزینه شده و اگر شده چرا همچنان وضعیت کرمانشاه تأسفبار است و اگر نشده، چرا نشده و کجاست؟
فاطه دانشور – فعال اجتماعی و موسس خیریه مهرآفرین در این خصوص گفت: «باید هرکاری در چارچوب قانون انجام شود. سلبریتیها عمل بسیار ارزش و مهمی را در زلزله کرمانشاه انجام دادند. در منطقه حضور یافتند و به مردم اعلام کردند که بحران بزرگی رخ داده است. با اعلام سلبریتیها، مردم به صحنه آمدند و به زلزلهزدگان کمک کردند.»
وی در ادامه افزود: «سلبریتیها به عنوان یک چهره شناخته شده در صحنه حضور پیدا میکنند و از آبروی چهرهشان مایه میگذارند، این عمل بسیار خوبی است اما زمانی ماجرا بد میشود و خوبی آن از بین میرود که خودشان بخواهند عامل باشند و کمکهای مردمی را هزینه کنند؛ اینجا چهره خودشان را خاکستری میکنند چون این نوع کارهای عملیاتی نیاز به تخصص دارد و در حیطه تخصص سلبریتیها نیست و نتیجه این بی تخصصیها هم این شد که رقم کمکهای مردم به زمان مناسب، صرف مردم زلزلهزدهای که در شرایط سخت بحرانی روزگار میگذارنند نشده و هنوز هم بخش اعظمی از این مبالغ در حسابهای سلبریتیها و اشخاص حقیقی معروف مانده است.»
دانشور با اشاره به این مطلب که مردم در زمان طوفان و شرایط سخت و در حال حاضر هم در گرمای طاقت فرسا احتیاج به ضروریات دارند و کودکان با تهدید مرگ و بیماریهای عفونی، اسهال، استفراغ و گرمازدگی مواجهاند، سلبریتیها نباید راجع به فرهنگسراها و فرهنگ سازی و اهداف بلند مدت صحبت کنند، افزود: «این رفتارها با رفتار حرفهای و تخصصی مدیریت در بحران همخوانی ندارد و نتیجه آن همان چیزی میشود که در حال حاضر مشاهده میکنیم. بحران سخت زمستان بعد از ماهها سپری شده و با توجه به آغاز بحران تابستان، بخش اعظمی از پولها در حساب سلبریتیها و دیگر اشخاص حقیقی معروف تعلیق و فریز شده است. سرنوشت برخی از این کمکهای مردمی هم اصلا مشخص نیست و در خصوص آن شفاف سازی نکردند که این پولها صرف چه چیزی شده و یا قرار است بشود.»
وی در ادامه افزود: «متأسفانه افراد در شبکههای اجتماعی و صفحههای خصوصی خود شماره حساب شخصی اعلام و شروع به جمعآوری پولهای مردم میکنند. این موضوع بسیار باب شده است و خیرینی که چندین ماه است در کرمانشاه و در مناطق زلزله زده مستقر هستند عملکردی از این افراد نسبت به مبالغ مانده در حسابشان و حتی مبالغی که اعلام کردهاند هزینه شده، ندیدند و بیشتر تبلیغات بوده است.»
این فعال اجتماعی در ادامه بیان کرد: «برخی صحبتهای اشخاص حقیقی معروف بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد که همچنان مبادرت به جمعآوری پول در حساب شخصیشان میکنند و آمار و اطلاعات صحیح از عملکرد خود به مردم نمیدهند. به شخصه از اینگونه رفتارها بسیار متأثر میشوم و از مردم میخواهم اکیدأ از واریز کمک به حسابهای شخصی (هر کسی که میخواهد باشد) خودداری کنند. دادن حساب شخصی و تداوم این حرکت، جهت دریافت کمکهای مردمی غیرقانونی است. بعنوان فردی که سالها در حوزه نیکوکاری و اجتماعی فعال بوده و در منطقه شاهد این هستم که برخی از همین افراد حقیقی، اطلاعات غلط و غیر واقعی از عملکردشان به مردم میدهند. همچنین از سیستم قضایی کشور خواستارم با این موضوع برخورد کرده و جلوی سوءاستفاده از واقعه زلزله کرمانشاه بیش از این گرفته شود و مسیری که مردم به آن اعتماد کنند را تعریف کرده و پولهای انباشت شده به سرعت صرف کمک به مردم مظلوم کرمانشاه شود. کمکهایی که به نام آنها جمع شد ولی از آن بی بهره ماندهاند.»
دانشور با بیان این مطلب که استفاده سلبریتیها از آبروی چهره و محبوبیتشان در وقوع این حادثه عمل پسندیدهای بود، گفت: «اما این کار دلیل نمیشود که کسی خارج از مدار قانون حرکت کند. قانون اجازه نمیدهد که یک نفر با حساب شخصی عامل کاری شود. عامل کاری شدن را باید به نهادهای متولی و قانونی بسپارند. اگر مردم به دولت اعتماد ندارند کمکهای خود را به NGO ها و سازمانهای مردم نهادی که به آن اعتماد دارند، بسپارند. نهادهای محلی بسیاری در کرمانشاه فعال بوده و هستند که می توانند در چارچوب قانون و براساس اساسنامه قانونی خدمت کنند و در این مدت هم فعال بودهاند. حساب این نهادها بررسی میشود، بر این حسابها نظارت دستگاههای قانونی وجود دارد. گرچه برخی از خیریهها و سازمانهای مردم نهادی هم هستند که شفاف عمل نمیکنند اما بسیاری از همین نهادهای مردمی نیز دارای عملکرد شفاف و موثری بودهاند. وارد بحران جدیدی در کرمانشاه شدهایم؛ بحران گرما، وضعیت نامطلوب بهداشت عمومی و محیط زیست و شیوع انواع بیماریهای خطرناک که کودکان در این بحران بسیار در معرض خطر هستند. امیدوارم حداقل کمکهای رسوب شده مردمی در حسابهای شخصی افراد حقیقی معروف در این مرحله آزاد شود و بدست زلزله زدگان برسد. به هرحال از دیدن بعضی بداخلاقیها که در این حادثه رخ داد بسیار متاثر و متاسفم و امیدوارم جلوی سوء استفادهها به سرعت گرفته شود.»