با مطرحشدن رفع انحصار از پیامرسانها و ایجاد فضای رقابتی برای حضور و دیدهشدن پیامرسانهای داخلی بسیاری از کانالهای تلگرامی با محتواهای خاصی همچون قمار و پوکر یا جادوگری و فالگیری و همچنین کانالهایی با محتوای سیاسی و اخلالگر امنیت از همین حالا خودشان را آماده کردهاند تا از تلگرام به اینستاگرام کوچ کنند! هر چند همین حالا هم مافیایی در اینستاگرام وجود دارد که در صفحات پربینندهای که به شاخهای اینستاگرام مشهورند مشغول تبلیغات برای سایتهای قمار و پوکر هستند. اینستاگرام شبکهای است که در تمام دنیا بهعنوان مخربترین شبکه اجتماعی شناخته میشود و قابلیت بالایی برای اقدامات مجرمانه و ضدامنیتی دارد و هرازچندگاه خبر انحلال باندهای زیرزمینی که در این شبکه و در قالب شبکههای مدلینگ فعالیت دارند، رسانهای میشود.
امنیت و حریم خصوصی مهمترین محورهای جریانسازی است که با طرح انحصارشکنی پیامرسانها علیه پیامرسانهای داخلی اتفاق افتاد. این در حالی است که تاکنون افشاگریهای متعددی از شکستن حریم خصوصی و فقدان امنیت در شبکههای اجتماعی معروفی چون فیسبوک رسانهای شده است. از سوی دیگر شبکههای اجتماعی دیگری همچون یوتیوب و اینستاگرام به راحتی محتواهای به اشتراک گذاشته شده کاربران را در صورتی که با سیاستهایشان مغایر باشد، فیلتر و حذف میکنند.
نمونهاش فیلتر شدن صفحه اینستاگرام خبرنگاری که اسنادی از فعالیت باندهای سایتهای شرطبندی و اسناد محرمانه مافیای تجارت دختران ایرانی به دبی و ترکیه را منتشر کرد و پس از آنکه رشوه ۷۰۰ میلیونی از سوی مافیای اینستاگرام را نپذیرفت، حالا صفحاتش بسته شده است. صفحات مرتبط با فروش اسلحه، مشروب، قمار، پوکر، جادو و فال اما همچنان باز و این شبکه اجتماعی همکاری کامل را با دارندگان چنین صفحاتی دارد. شاخهای اینستاگرام (چهرههای پرحاشیه هنری، ورزشی و افراد گمنامی که به مدد این شبکه اجتماعی در میان برخی از کاربران اینستاگرام چهره شدهاند و به شاخهای اینستاگرام معروفند) هم در این شبکه آزادانه فعالیت دارند و هر محتوایی را که بخواهند به اشتراک میگذارند و درست در صفحه همین افراد است که تبلیغات پوکر و قمار صورت میگیرد. انگار اینستاگرام با ویژگیهای خاصی که دارد شاخهای اینستاگرامی را برای چنین روزها و چنین کاربردهایی پرورش داده است. حالا هم کانالهای خاصی با فعالیتهای سیاسی علیه امنیت ملی هم با طرح انحصارشکنی پیامرسانها آدرس صفحات اینستاگرامیشان را اطلاعرسانی کردند تا برای روز مبادا به این شبکه مهاجرت کنند.
انتقال انحصار از پیامرسان متنی به تصویری
شاید در دوران باز شدن پای پیامرسان تلگرام به تلفنهای همراه مردم و مهاجرت کاربران از وایبر به این شبکه پیامرسان کسی فکرش را هم نمیکرد که روزی تلگرام انحصار پیامرسانها را در ایران به نام خود ثبت کند. به خصوص اینکه این پیامرسان هیچگونه ویژگی و امکانات خاصی هم نداشت و امکاناتش تنها به مبادله پیام و با استیکرهایی سیاه و سفید محدود میشد اما رفتهرفته این پیامرسان اشکالات خود را اصلاح کرد و امکانات تازهای را در اختیار کاربران گذاشت. حالا بنا شده تا به پیامرسانهای داخلی هم فضای فعالیت و دیدهشدن داده شود اما در جریان تلاش برای انحصارشکنی جریانسازیهای منفی زیادی علیه پیامرسانهای داخلی شکل گرفته است و از همه مهمتر مهاجرت تمامی کانالهای خاص و پرحاشیه به شبکه اجتماعی اینستاگرام است؛ مهاجرتی که بیم آن میرود انحصار تازهای را در فضای پیامرسانی و شبکههای اجتماعی اینبار در شبکه اینستاگرام شکل دهد؛ با این تفاوت که تصویری بودن اینستاگرام تأثیرگذاری و حواشی پیرامون آن را افزایش میدهد.
مخربترین شبکه اجتماعی دنیا
اینستاگرام هم جزو شبکههای مجازی است که در تمام دنیا نتوانسته نگاه مثبتی را به خود معطوف دارد. نتایج یک نظرسنجی در انگلیس نشان میدهد که اینستاگرام در مقایسه با دیگرشبکههای اجتماعی بدترین تأثیر را بر سلامت روانی جوانان دارد. در این نظرسنجی که انجمن سلطنتی بهداشت عمومی انگلیس انجام داده، هزار و ۴۷۹ کاربر شبکههای اجتماعی در سنین ۱۴ تا ۲۴ سال شرکت کردند و از آنها خواسته شد بگویند که شبکههای اجتماعی چه تأثیری بر اضطراب، افسردگی، تنهایی، آزار، تمسخر و تصور آنها از بدن خود دارد. نتایج این نظرسنجی نشان میدهد که اینستاگرام بدترین تأثیر را بر سلامت روانی جوانان داشته است.
مطالعات گذشته نشان داده است کاربران جوانی که بیش از دو ساعت در روز را صرف مشاهده و پیمایش صفحات شبکههای اجتماعی میکنند، بیشتر از سایرین به بیماریها و مشکلات روانی مبتلا میشوند. از طرفی پستهای قرار داده شده از سوی کاربران در شبکههای اجتماعی میتواند منجر به بروز انتظارات غیرواقعی و همچنین احساس عدم رضایت از زندگی در کنار ایجاد عزت نفس پایین در فرد شود. شاید به همین دلیل است که اینستاگرام که یکی از اپلیکیشنهای اجتماعی مخصوص قرار دادن و به اشتراکگذاری تصاویر است به عنوان مخربترین شبکه اجتماعی از لحاظ مباحث روانی شناخته شده است.