انحرافات اخلاقی و همچنین افزایش رفتار‌های پرخطر جوانان و نوجوانان به همین دلیل اصلی‌ترین نگرانی خانواده‌هاست و مسئولان در ستاد مبارزه با مواد مخدر یا ارگان‌های دیگر درتلاش‌اند این نگرانی را از جامعه ایران‌زمین دور نگهدارند.
این در حالی است که نباید فراموش کنیم تنها نیمی از فعالیت‌ها مربوط به مسئولان است و باید خانواده‌ها خود نیز در این زمینه همراهی دقیقی برای آموزش مهارت‌های زندگی به فرزندانشان داشته باشند، چون این مهارت‌ها در کلاس‌های کمک‌درسی آموزشی داده نمی‌شود.
سعید صفاتیان، رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد مجمع تشخیص مصلحت نظام در این زمینه گفت: بار‌ها و بار‌ها شنیده‌ایم که گفته‌شده پیشگیری بهتر از درمان است درحالی‌که هنوز به معنای واقعی آن توجه نداریم.
صفاتیان در ادامه افزود: در این مورد خاص یعنی اعتیاد و اتفاقات پس‌ازآن لازم است والدین با دقت بیشتری وارد عمل شوند، تا با استفاده از برنامه‌های تدوینی مسئولان و نهاد‌های مسئول بتوانند سایه شوم اعتیاد را از زندگی آینده‌سازان کشورمان دور نگهدارند.
وی با اشاره به گزارش‌های سازمان ملل متحده در این زمین زمینه تأکید کرد: بطور کلی در بخش مواد مخدر و مواد روان‌گردان بر اساس گزارش‌های رسمی منتشرشده در سراسر جهان شاهد افزایش مصرف بوده‌ایم، به‌این‌ترتیب که اگر یک دهه قبل تنها ۱۴۰ میلیون نفر در سراسر جهان درگیر اعتیاد بودند؛ اکنون تقریباً ۲۰۰ میلیون معتاد در جهان با این معضل دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
این مقام مسئول با اشاره به تنوع مصرف جهانی گفت: بطور کلی الگوی مصرف در بخش‌های مختلف دهکده جهانی متفاوت است، به صورتی که مخدر‌ها بیشتر در آسیای جنوب شرقی، آسیای میانه و شرق اروپا استفاده می‌شوند و روان‌گردان‌ها در آمریکای شمالی و اروپای غربی تقاضای بالایی به خود دیده‌اند.
صفاتیان تصریح کرد: اصولاً در مناطقی که نزدیک به محل تولید تریاک یعنی افغانستان هستند شاهد افزایش مصرف این ماده مخدر سنتیهستیم، اما در بخش‌های دورتر مثل چین، روسیه، اروپای شرقی و آمریکای جنوبی هروئین در مقام بالاترین تقاضا قرار گرفته است.
وی معتقد است پیک مصرف انواع مواد مخدر و روان‌گردان‌ها در سراسر دهکده جهانی زیر ۳۹ سال یعنی بخش مولد و آینده‌سازان جوامع مختلف تعیین شده است به همین دلیل باید در این زمینه برنامه‌ریزی دقیقی ارائه شود تا بتوانیم آینده جامعه را تضمین کنیم.
شیشه سه پله نزول کرده است
رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره آمار‌های ثبت شده از کشورمان نیز گفت: قبل از دهه ۸۰ شمسی مصرف تک الگویی بود، اما مدتی است گسترش و تنوع مواد موجود بازار باعث شده شرایط کمی دشوارتر از قبل باشد، اما بازهم دستاورد‌های قابل قبولی در این زمینه تجربه شده است.
وی در ادامه افزود: بر اساس برآورد‌هایی که انجام‌شده، حشیش و گل در میان رده سنی یادشده کشورمان بالاترین تقاضا را دارد و با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر ماده صنعتی شیشه در مقام پنجم قرارگرفته است.
صفاتیان با اشاره به سهم ۸ درصدی مصرف شیشه در میان معتادان فعلی تأکید کرد: برنامه‌ریزی ستاد برای کنترل واردات مواد اولیه تولید «شیشه» عاملی شد تا قیمت آن بسیار بالا رفته و کاهش تقاضا را تجربه کنیم، درحالی‌که شاید ۷ سال پیش سهم شیشه ۲۵ درصد از کل مصرف بوده است. از این رو پس از تریاک، حشیش، گل و هروئین شاهد جایگاه پنجم شیشه هستیم.
وی نزول جایگاه شیشه را دستاوردی قابل دفاع در زمینه مبارزه با مواد مخدر عنوان کرد و گفت: با درنظر گرفتن عوارض روانی سنگین شیشه که تا مرز جنون مصرف‌کننده را می‌کشد؛ گل اثرات مخرب کمتری دارد بنابراین در میان بد و بدتر این دستاوردی قابل قبول در کاهش اثرات مواد مخدر کشورمان است.
این کارشناس مبارزه و پیشگیری اعتیاد درباره «دستمال» نیز گفت: در مورد «دستمال» شاید مقداری رسانه‌ها جریان سازی گسترده‌ای داشتند، چون واقعیت جامعه متفاوت است و اگرچه اوایل ورود دستمال به بازار تقاضایی بالایی را تجربه کردیم، اما اکنون شرایط متفاوت است.
به گفته وی دستمال تأثیری مانند حشیش داشته و به‌صورت مصنوعی تولید می‌شود بنابراین عوارض بسیار بالایی برای مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند، اما درصد تخریبی این ماده در روان مصرف‌کنندگان بسیار کمتر از شیشه است که خوشبختانه بازهم باتوجه به تجارب ناخوشایند مصرف‌کنندگان روند تقاضا برای «دستمال» بسیار هم کاهش‌یافته است.
صفاتیان ضمن تاکید بر وارداتی بودن این ماده گفت: اگرچه نمی‌دانیم منشاء واردات این ماده کدام کشور است، اما به دلیل قیمت بسیار پایین آن لازم است برخورد دقیق و منطقی با روند افزایش استفاده از آن داشته باشیم.
صفاتیان قیمت این ماده را ۲ هزار تومان اعلام کرد که دقیقاً بیانگر کیفیت پایین آن است، چون مواد اولیه تولید این ماده صنعتی روان‌گردان بسیار گران هستند و این ارقام به معنی کیفیت پایین و تحمیل‌کننده مشکلات عمده‌ای به مصرف‌کنندگانش است.
۵۰ درصد بودجه به پیشگیری اختصاص‌یافته است
این مقام مسئول ضمن تأکید بر کاهش سرعت رشد تقاضای انواع ماده مخدر گفت: اصولاً هرگونه فعالیت درزمینه کاهش تقاضا و پیشگیری از ابتلای افراد به معضل اعتیاد زمان‌بر است، بنابراین هر برنامه‌ریزی یا طرحی را اجرایی کنیم حداقل ۵ سال زمان لازم داریم تا نتایج مثبت آن تجربه شود، ازاین‌رو با توجه به فعالیت‌های انجام‌شده طی یک دهه گذشته به جرات می‌توان گفت: روند روبه‌رشد تقاضا کاهش داشته و کندتر از سابق شده است.
وی معتقد است در مدارس این نکته کاملاً مشهود است و با توجه به‌برنامه‌ریزی‌های اخیر ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز در آینده شاهد تحولات مثبتی خواهیم بود. اما نکته اصلی همراهی خانواده‌ها با برنامه‌های تدوین‌شده از سوی مسئولان است.
صفاتیان تأکید کرد: والدین کشورمان متأسفانه به معضل اعتیاد زیاد توجه ندارند و بیشتر به دنبال تحصیل فرزندان هستند درحالی‌که سایه شوم اعتیاد همواره در جامعه وجود دارد و باید به فرزندان مهارت «نه» گفتن را آموزش داد که این مهارت در کلاس فیزیک، شیمی یا زبان آموزش داده نمی‌شود بلکه لازم است نه‌فقط فرزندان بلکه خود والدین در کلاس‌های مهارت‌های زندگی شرکت کنند.
رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری درزمینه افزایش تمرکز بر پیشگیری تصریح کرد: طی آخرین دیداری که مقام معظم رهبری با مسئولان اجتماعی و دست‌اندرکاران مبارزه با مواد مخدر داشتند تأکید فرمودند: ۵۰ درصد از بودجه موردنظر باید در اختیار بخش پیشگیری و برنامه‌های آن قرار گیرد. به همین دلیل باید در آینده منتظر رویداد‌های بسیار مناسبی در این زمینه باشیم.
۷۰۰۰ مرکز درمانی فعال در کشور
صفاتیان ضمن تأکید بر اهمیت توسعه شبکه درمانی و آموزشی در سراسر کشور گفت: هرچه عمق پیشگیری و آموزش بیشتر باشد قطعاً دستاورد‌های بالاتری خواهیم داشت به همین دلیل علاوه بر مراکز فعال فعلی برنامه‌هایی برای توسعه مراکز متناسب با تنوع مشکلات داریم.
این مقام مسئول افزود: اکنون حدود ۷۰۰۰ مرکز درمان داریم که تک‌تک آن‌ها مراکز مشاوره‌ای نیز دارند، بنابراین اینکه گفته می‌شود مراکز درمانی یا آموزشی وجود ندارد کاملاً اشتباه است فقط اراده خانواده‌ها مطرح است.
وی درباره رسیدگی به نحوه ارائه خدمات مراکز موجود نیز تأکید کرد: وزارت بهداشت برنامه‌ای تحت عنوان آیداتیس را اجرایی کرده است که بر اساس آن مراحل فعالیت تمامی مراکز یادشده به‌صورت آنلاین و از طریق دنیای مجازی کنترل می‌شود. به‌عنوان مثال مراکزی که اصلاً وجود خارجی نداشتند یا اینکه دارو‌های زیادی دریافت می‌کنند اکنون شناسایی‌شده و با متخلفان برخورد قاطعانه‌ای صورت گرفته است.
صفاتیان چگونگی دریافت اطلاعات دقیق از این مراکز برای والدین را این‌گونه اعلام کرد که خانواده‌ها می‌توانند با مراجعه به مراکز دانشگاهی، مراکز بهزیستی، بیمارستان‌های دولتی نه‌تن‌ها به این مراکز دسترسی داشته باشند بلکه می‌توانند با کمک کارشناسان مستقر از چگونگی ارائه خدمات دیگر مراکز نیز اطلاعات مفیدی به دست آورند.
