محسن هاشمی رفسنجانی در ابتدای چهل و نهمین جلسه شورای شهر تهران اظهار کرد: امروز در تقویم روز امور تربیتی و تربیت اسلامی نامگذاری شده است و بیمناسبت نیست اگر درباره مساله روز اجتماعی ایران یعنی الزامی بودن حجاب و موافقین و مخالفین آن صحبت شود.
وی تصریح کرد: مساله الزامی بودن حجاب، موضوعی است که از ابتدای انقلاب مطرح بود، پرسش اساسی اینجاست که ما در تربیت نسل جدید چگونه عمل کردیم که نسل جوان که در دهه نخست انقلاب مدافع پرشور حجاب بودند، اکنون بخشی از آنها دچار تردید و برخی مخالف شدهاند.
رئیس شورای شهر تهران ادامه داد: البته برخورد با بیحجابی بیش از آنکه مساله شرعی باشد یک الزام قانونی است، بنابر نظر اکثریت قریب به اتفاق علما و مراجع تقلید، حجاب یک واجب شرعی برای مومنان است، اما همانگونه که در مورد نماز که مهمترین واجب دینی است با افراد بینماز برخورد نمیشود از منظر دینی، گناه مربوط به عدم رعایت حجاب به عهده شخص است.
هاشمی تصریح کرد: اما از ابتدای انقلاب اسلامی مساله الزامی شدن حجاب به عنوان یک خواست عمومی مطرح و از سال 1362 قانون آن مورد تصویب قرار گرفت و مورد حمایت اکثریت جامعه واقع شد. اکنون 2 نارضایتی از وضعیت حجاب در جامعه وجود دارد، نخست متدینینی هستند که معتقدند به قانون حجاب عمل نمیشود و بدحجابی و بیحجابی در جامعه زیاد شده است و باید برخورد با آنها تشدید شود و گروه دوم مخالفین اجباری شدن حجاب است که اخیرا در قالبهای دختران خیابان انقلاب به اعلام نظر خود به صورت وسیع کردهاند.
وی ادامه داد: درباره این موضوع ابتدا باید توجه کنیم، مساله الزامی بودن حجاب یک مساله اجتماعی است و مساله اجتماعی معمولا دارای پیچیدگی و چند وجهی هستند پس نمیتوان از یک رویکرد مانند رویکرد فقهی موافقان یا رویکرد فمینیستی مخالفان به مساله پرداخت.
رئیس شورای شهر تهران اضافه کرد: موافقت یا مخالفت با حجاب اجباری پیامدهای خاصی در حوزههای فرهنگی، اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی دارد و باید از منظرهای گوناگون جامعهشناسی، روانشناسی و مدیریتی مورد بحث و بررسی قرار گیرد و در اینجا نقش کرسیهای آزاداندیشی که مقام معظم رهبری مطرح کردند میتوانند راهگشا باشد.
هاشمی افزود: به نظر میرسد مواضع و رویکردهای اخیر موافقان و مخالفان حجاب اجباری نوعی پافشاری بر مواضع گذشته است در حالی که جامعه هر روز در حال تغییر است و موضوع باید به صورت علمی مورد بررسی قرار گیرد اما آنچه که باید مدنظر قرار گیرد این است که مساله حجاب یک امر اجتماعی است که ابعاد مختلفی دارد و تبدیل کردن آن به موضوع امنیتی، سیاسی میتواند پیامدهای منفی و خطرناکی در هر دو طرف برای جامعه به همراه داشته باشد.
وی گفت: اگر مساله الزامی بودن حجاب مورد بررسی قرار گیرد و با انجام نظرسنجیهای علمی و صحیح مشخص شود که چه میزان موافقت وجود دارد یا آثار اخلاقی و مسائل اخلاقی در جامعه در صورت عدم الزامی بودن حجاب روشن شود شاید مخالفین حجاب اجباری نیز در بخشی از مواضع خود تجدیدنظر کنند.
رئیس شورای شهر تهران بیان کرد: به هر حال تجربه جوامع مدرن و غربی نشان داده است که در قرن بیستم مساله پوشش زنان یکی از مباحث مهم و جنجالی حوزه اجتماعی بود و این جوامع سکولار به جهت رعایت قیود اخلاقی در جامعه، خطوط و حد مرزهایی برای پوشش بانوان و آقایان معین میکردند بنابراین موضوع حجاب را باید فراتر از مخالفت یا موافقت با یک فتوای شرعی بررسی کرد و همه جوانب آن را سنجید.
هاشمی در پایان گفت: البته در برخورد با مخالفان حجاب اجباری نیز باید جوانب شرعی، اخلاقی و قانونی رعایت شود تا این برخوردها باعث تشدید فضای مخالفت در بخشی از جامعه به خصوص نسل جوان نسبت به احکام دینی نشود و نیاز ما در شرایط کنونی تلاش در جهت ترمیم شکافهای اجتماعی و فرهنگی موجود در جامعه است نه تعمیق و دامن زدن به آن.